Skip to content
मराठी विश्वकोश प्रथमावृत्ती
  • मराठी विश्वकोश (ज्ञानमंडळ)
  • मराठी विश्वकोश (खंड निहाय)
    • खंड : १ अंक ते आतुरचिकित्सा
    • खंड : २ आतुर निदान ते एप्स्टाइन,जेकब
    • खंड : ३ एबिंगहाऊस, हेरमान’ ते ‘किसांगानी’
    • खंड : ४ कीकट ते गाल्फिमिया ग्लॉका
    • खंड : ५ गाल्वा,एव्हारीस्त ते चेदि
    • खंड : ६ ‘चेन, सर एर्न्स्ट बोरिस’ ते ‘डोळा’
    • खंड : ७ ड्यूइसबुर्क ते धरणगाव
    • खंड : ८ ‘धरणे व बंधारे’ ते ‘न्वाकशॉट’
    • खंड : ९ पउमचरिउ – पेहलवी साहित्य
    • खंड : १० ‘पैकारा’ ते ‘बंदरे’
    • खंड : ११ बंदा ते ब्वेनस एअरीझ
    • खंड: १२ भंगुरतारा ते महाराष्ट्र राज्य
    • खंड : १३ महाराष्ट्र राज्य इलेक्ट्रॉनिकी विकास महामंडळ’ते ‘म्हैसूर संस्थान’
    • खंड : १४ यंग, एडवर्ड’ ते ‘रेयून्यों बेट
    • खंड : १५ रेल्वे ते वाद्य व वाद्यवर्गीकरण
    • खंड : १६ ‘वाद्यवृंद’ ते ‘विज्ञानशिक्षण’
    • खंड : १७ विज्ञानाचे तत्त्वज्ञान’ते शेक्सपिअर, विल्यम
    • खंड : १८ शेख अमर ते सह्याद्री
    • खंड : १९ सँगर, फ्रेडरिक ते सृष्टि व मानव
    • खंड : २० सेई-शोनागून ते ज्ञेयवाद
  • अकारविल्हे नोंदसूची
  • Toggle website search
Search this website
  • मराठी विश्वकोश (ज्ञानमंडळ)
  • मराठी विश्वकोश (खंड निहाय)
    • खंड : १ अंक ते आतुरचिकित्सा
    • खंड : २ आतुर निदान ते एप्स्टाइन,जेकब
    • खंड : ३ एबिंगहाऊस, हेरमान’ ते ‘किसांगानी’
    • खंड : ४ कीकट ते गाल्फिमिया ग्लॉका
    • खंड : ५ गाल्वा,एव्हारीस्त ते चेदि
    • खंड : ६ ‘चेन, सर एर्न्स्ट बोरिस’ ते ‘डोळा’
    • खंड : ७ ड्यूइसबुर्क ते धरणगाव
    • खंड : ८ ‘धरणे व बंधारे’ ते ‘न्वाकशॉट’
    • खंड : ९ पउमचरिउ – पेहलवी साहित्य
    • खंड : १० ‘पैकारा’ ते ‘बंदरे’
    • खंड : ११ बंदा ते ब्वेनस एअरीझ
    • खंड: १२ भंगुरतारा ते महाराष्ट्र राज्य
    • खंड : १३ महाराष्ट्र राज्य इलेक्ट्रॉनिकी विकास महामंडळ’ते ‘म्हैसूर संस्थान’
    • खंड : १४ यंग, एडवर्ड’ ते ‘रेयून्यों बेट
    • खंड : १५ रेल्वे ते वाद्य व वाद्यवर्गीकरण
    • खंड : १६ ‘वाद्यवृंद’ ते ‘विज्ञानशिक्षण’
    • खंड : १७ विज्ञानाचे तत्त्वज्ञान’ते शेक्सपिअर, विल्यम
    • खंड : १८ शेख अमर ते सह्याद्री
    • खंड : १९ सँगर, फ्रेडरिक ते सृष्टि व मानव
    • खंड : २० सेई-शोनागून ते ज्ञेयवाद
  • अकारविल्हे नोंदसूची

वनस्पतिविज्ञान

  1. अथ:>
  2. जीवविज्ञाने>
  3. वनस्पतिविज्ञान
  • सर्व नोंदी
  • ॲ
  • अ
  • आ
  • इ
  • ई
  • उ
  • ऊ
  • ए
  • ऐ
  • ऑ
  • ओ
  • औ
  • क
  • ख
  • ग
  • घ
  • च
  • ज
  • झ
  • ट
  • ड
  • ढ
  • त
  • थ
  • द
  • ध
  • न
  • प
  • फ
  • ब
  • भ
  • म
  • य
  • र
  • ऱ
  • ल
  • व
  • श
  • स
  • ह
ॲ

ॲकँथेसी

खंड १
ॲकॅलिफा

ॲकॅलिफा

खंड १

ॲक्टिनोमायकोसिस

ॲडिनोकॅलिमा ॲलिसिया

ॲडिनोकॅलिमा ॲलीसिया

खंड १

ॲनाकार्डिएसी

खंड १

ॲनिमिया नेचा

ॲनोनेसी

खंड १

ॲपोसायनेसी

खंड १

ॲमरँटेसी

खंड १

ॲमारिलिडेसी

खंड १

ॲरिस्टोलोकिएसी

खंड १

ॲरेलिया

खंड १

ॲरॉइडी

खंड १
नॉरफॉक आयलंड पाइन. (१) कुंडीत लावलेले झाड, (२) फांदी.

ॲरॉकॅरिया

खंड १
ॲल्डर (शंकूसारख्या स्त्री फुलोऱ्यासह फांदी)

ॲल्डर

खंड १
ॲव्होकॅडो

ॲव्होकॅडो

खंड १

ॲश

खंड १
.

ॲस्कोमायसिटीज

खंड १

ॲस्क्लेपीएडेसी

खंड १
क्वेकिंग ॲस्पेन

ॲस्पेन

खंड १

ॲस्प्लेनियम

अ
अंकुरण

अंकुरण

खंड १
अंकोल : (१) फळांसह फांदी, (२) फुलोरा, (३) फळाचा छेद.

अंकोल

खंड १
अक्कलकारा

अक्कलकारा

खंड १
अक्रोड

अक्रोड

खंड १

अगरू

खंड १
अगस्ता

अगस्ता

खंड १
अंजन - २

अंजन – २

खंड १

अंजनवेल

खंड १
अजमोदा

अजमोदा

खंड १

अँजिओप्टेरिस नेचा

अँजिलोनिया

खंड १
अंजीर

अंजीर

खंड १
अजीवोपजीवीजन्य वनस्पतिरोग

अजीवोपजीवीजन्य वनस्पतिरोग

खंड १
अँटिगोनॉनलेप्टोपस

अँटिगोनॉन लेप्टोपस

खंड १
अँटिर्‍हायनम

अँटिर्‍हायनम

खंड १

अट्टाक

खंड १
अँडरसन, एडगर शॅनॉन

अँडरसन, एडगर शॅनॉन

खंड १
अडुळसा

अडुळसा

खंड १
अंतस्त्वचा

अंतस्त्वचा

खंड १

अतिविष

खंड १

अत्रुण

खंड १

अँथोसिरोस

खंड १
अनंत-2

अनंत – २

खंड १

अनंतमूळ

खंड १
अननस

अननस

खंड १
अपाच्छेदन. (१) अपाच्छेदन-स्तर, (२) अपाच्छेदन-कटिबंध, (३) वाहक वृंद, (४) दृढोतक, (५) कळी.

अपाच्छेदन व पानझड

खंड १
अपित्वचा. (अ) पृष्ठ दृश्य : (१) अपित्वचा, (२) त्वग्रंध्र, (३) रक्षक कोशिका, (४) छिद्र, (५) गौण कोशिका (आ) आडवा छेद : (६)उपत्वचा, (७) अपित्वचा, (८) रक्षक कोशिका, (९) छिद्र, (१०) गौण कोशिका.

अपित्वचा

खंड १
अपिवनस्पतीं. (१) शैवाक, (२) टिलँड्सिया,(३) अननस-कुलातील जाती, (४) शेवाळे, (५) नेचा, (६) ऑर्किड

अपिवनस्पति

खंड १

अबनूस

खंड १

अंबरी

खंड १

अंबाडा

खंड १
फुलाफळांसह अंबाडीचे झाड

अंबाडी

खंड १

अंबाश

खंड १

अंबेलेलीझ

खंड १

अभित्वचा

खंड १

अमरकंद

खंड १
वाळुंजाच्या फांदीभोवती गुंडाळणारी अमरवेल. (१) वाळुंज, (२) अमरवेल, (३) अमरवेलीचे फूल

अमरवेल

खंड १

अरण

खंड १

अरसूळ

खंड १
अर्जुनसादडा : (१) फांदीचा भाग, (२) फुलोरा व कोवळे फळ, (३) फूल, सपक्ष फळ.

अर्जुनसादडा

खंड १

अर्टिकेसी

खंड १
लागवडीतील अलुबुखार

अलुबुखार

खंड १
अळशी : (१) पाने व फुलोरा यांसह फांदी (पानांवरील ठिपके तांबेऱ्याचे), (२) फूल, (३) पक्व गोड, (४) बिया.

अळशी

खंड १
अळू

अळू

खंड १
अशोक - १

अशोक – १

खंड १
अश्वगंधा

अश्वगंधा

खंड १

असाणा

खंड १

असोलीण

खंड १

अस्मानिया

खंड १

अहाळीव

खंड १
आ

आकारजनन

खंड १

आकारविज्ञान

खंड १
आकाशनिंब

आकाशनिंब

खंड १

आग्या

खंड १

आघाडा

खंड १

आनुवंशिकता

खंड २
आनुवंशिकी

आनुवंशिकी

खंड २

आपटा

खंड २

आपर्णांग नेचा

खंड २

आबई

खंड २

आंबगूळ

खंड १

आंबुटी

खंड १
आभाळ : (१) फळे व स्त्री शंकू असलेली फांदी, (२) पुं-शंकुधारक फांदी, (३) पुं-शंकु, (४) स्त्री-शंकू, (५) पक्व 'फळ'.

आभाळ

खंड २

आमटी

खंड २
आ. १. इग्लिश आयव्ही : (अ) उभ्या खोडाचा भाग, (आ) फुलोऱ्यासह शाखा, (इ) फूल, (ई) फळ, (उ) बीज.

आयव्ही

खंड २
आयसॉएटिस : (१) घनकंद, मुळे व पाने यांसह वनस्पती (२) खोडाचा उभा छेद, (अ) वाहकवृंदाचा खालचा भाग, (आ) वाहकवृंदाचा वरचा भाग, (इ) मूलदंड, (ई) लघुबीजुककोश, (उ) प्रपट्टिका (३) लघुबीजुकपर्णाच्या तळातून घेतलेला आडवा छेद, (ऊ) लघुबीजुके, (४) गुरुबीजुकपर्णाच्या तळातून घेतलेला उभा छेद, (क) गुरुबीजुककोश, (ख) जिव्हिका, (ग) छदन.

आयसॉएटिस

खंड २
आर्टिचोक

आर्टिचोक

खंड २
आर्निका माँटॅना

आर्निका माँटॅना

खंड २

आर्बर, ॲग्नेस

खंड २
आर्वी – २

आर्वी – २

खंड २

आळू

खंड २
आवळी : (१) फुलांसह फांदी, (२) पुं-पुष्प, (३) मृदूफळ

आवळी

खंड २

आसामलोटा

खंड २
इ

इंगळी

खंड २
इंद्रायण, कडू

इंद्रायण, कडू

खंड २
इंद्रायण, काटेरी

इंद्रायण, काटेरी

खंड २

इनोथेरा रोजिया

खंड २
इपेकॅक

इपेकॅक

खंड २

इरिडेसी

खंड २

इसेस

खंड २
ई

ईसॉ, कॅथरिन

खंड २
उ

उक्षी

खंड २

उगद

खंड २
उटकटारी

उटकटारी

खंड २

उटा

खंड २
उंडण

उंडण

खंड २

उडिचिराइत

खंड २
उडीद

उडीद

खंड २
उतरणी

उतरणी

खंड २

उंदीरकानी

खंड २
उद्याने व उपवने

उद्याने व उपवने

खंड २

उन्हाळी

खंड २

उपत्वचा

खंड २
उंब

उंब

खंड २

उंबर

खंड २

उरा

खंड २

उरिमिदी

खंड २
ऊ
ऊतककर - (द्विदलिकित खोडाच्या आडव्या छेदाच्या सूक्ष्मदर्शकातून दिसणारा भाग) - (१) ऊतककर, (२) परिकाष्ठ, (३) प्रकाष्ठ, (४) निकाष्ठ-किरण, (५) वाहिनी.

ऊतककर

खंड २
गाजराच्या परिकाष्ठातील व गर्भकोशिकांपासून ऊतकसंवर्धनाने मिळालेले गाजराचे संपूर्ण रोप (१) गाजराचे संपूर्ण झाड, (२) गाजराच्या मुळाचा आडवा छेद, (३) मुळापासून काढलेल्या परिकाष्ठ-कोशिका, (४) संवर्धन पात्रात योग्य पोषण देऊन वाढविलेल्या परिकाष्ठ - व गर्भ-कोशिका, (५) गाजराचे बीज, (६) बीजापासून काढलेल्या गर्भ कोशिका, (७) पूर्वगर्भाप्रमाणे झालेली कोशिकांची वाढ, (८) पूर्वगर्भाची परीक्षण नलिकेत पुढील वाढ होऊन मिळालेले रोप.

ऊतकसंवर्धन

खंड २

ऊद

खंड २
ए

एकदांडी

खंड २
आ.२१. पिढ्यांचे एकांतरण (जटिलतादर्शक). बीजुकधारीची वाढती जटिलता व वाढता आकार आणि गंतुकधारीच्या आकारातील उतार व वाढता साधेपणा दर्शविणारा तक्ता.

एकांतरण, पिढ्यांचे

खंड २
एक्विसीटम अर्वेन्से : (१) बीजुकधारी मूलक्षोड, (२) ग्रंथिक्षोड, (३) वायवीय शाखा, (४) वंध्यशाखा (शाखामंडलासह), (५) जननक्षम शाखा, (६) शंकू, (७) बीजुककोशदंड (छत्राकृती), (८) बीजुककोश, (९) बीजुक, (१०) क्षेपक, (११) पुं-गंतुकधारी, (१२) स्त्री-गंतुकधारी, (१३) अंदुककलश, (रेतुकाशय, (१५) रेतुक, (१६) लहान बीजुकधारी, (१७) पर्णमंडल, (१८) खोडाचा आडवा छेद : (अ) केंद्रवर्ती पोकळी, (आ) वाहक वृंद, (इ) कटक, (ई) कटकनाली, (उ) सीता, (ऊ) सीतानाली, (ए) दृढोतक, (ऐ) हरित्कणोतक, (१९) वाहक वृंद.

एक्विसीटम

खंड २

एक्विसीटेलीझ

खंड २

एबेनेसी

खंड ३
 मोगली एरंड : (१) फुले व फलांसह फांदी, (२) फुलेरा, (३) फल, (४) बी.

एरंड, जंगली

खंड ३
एराइडस : (१) आश्रय, (२) वायवी मुळे, (३) पाने, (४) फुलोरा.

एराइडस

खंड ३
एरिओकॉलॉन : (१) पानांचा झुबका, मुळे व वर आलेले दोन फुलोरे, (२) एक पुं-पुष्प, (३) स्त्री-पुष्प (संवर्त काढलेले), (४) किंजमंडल.

एरिओकॉलॉन

खंड ३

एरिकेलीझ

खंड ३
अमेरिकेन एल्म :(१)फांदी, (२)फुले, (३)फळे

एल्म

खंड ३
एशोल्ट्‌झिया कॅलिफोर्निका (कॅलिफोर्निका पॅापी) : (१) फूल व फलांसह फांदी, (२) पान, (३) उमलती कली,(४) फल.

एशोल्ट्‌झिया कॅलिफोर्निका

खंड ३
ऐ

ऐन

खंड ३

ऐसर

खंड ३
ऑ

ऑनेग्रेसी

खंड २
ऑफिओग्लॉसेलीझ : (१)ऑफिओग्लॉसम, (२) बॉट्रिकियम,. अ) मूलक्षोड, (आ) पान, (इ) बीजुककोशधारक, (उ) फलनक्षम कणिश, (ए) कणिशाचा भाग, (ऐ) बीजुककोश.

ऑफिओग्‍लॉसेलीझ

खंड २

ऑर्किडेलीझ

खंड २
ऑर्किडेसी (आमर-कुल) : रास्ना (१) संपूर्ण वनस्पती, (२) फूल, (३) ओठ व परिदले काढलेले फूल, (४) फळ (बोंड), सालंमिश्री : (५) स्तंभाचा भाग. (अ) परिदले, (आ) ओठ, (इ) स्तंभ, (उ) किंजपुट, (ए) शुंडिका, (ऐ) किंजल्क, (ओ) परागकोश, (औ) परागपुंज.

ऑर्किडेसी

खंड २
ऑलिव्ह

ऑलिव्ह

खंड २

ऑस्मुंडा

खंड २
ओ
ओक (क्वर्कस लँग्विनोजा) : (१) पुं-फुलोर्‍यासह फांदी, (२) पुं-पुष्प, (३) स्त्री-पुष्प, (४) पक्व फळ

ओक

खंड ३

ओलिएसी

खंड ३
ओवा : (१) फांदीवर पान व फुलोर्‍याचा दांडा, (२) फुलोरा, (३) फूल, (४) फळ.

ओवा

खंड ३

ओवा, किरमाणी

खंड ३

ओषधि

खंड ३
ओसाडी : (१) फांदी, (२) फुलोरा (स्तबक), (३) फूल, (४) फळ (संवर्तासह), (५) किंजपुटाचा उभा छेद.

ओसाडी

खंड ३
औ

औदुंबर – २

खंड ३
क

कक्कटशिंगी

खंड ३
कंगुणी : (१) फांदी (२) फुलोरा (परिमंजिरी) (३) फूल (उभा छेद) अ-संदल, आ-बिंब, इ-प्रदल,ई-केसरदल,उ-किंजल (४) तडकलेले फळ.

कंगुणी

खंड ३

कचेरा

खंड ३

कचोरा

खंड ३
कँडब ट्री ऑफ पनामा : (१) त्रिदली पाने, (२) खोडावर प्रत्यक्ष उगवणारी फुले, (३) लांब मेणबत्तीसारखे लोंबते फळ.

कँडल ट्री ऑफ पनामा

खंड ३
कडवंची : (१) वेलीची फांदी,(२) फूल,(३) फल,(४) मूलक्षोड.

कडवंची

खंड ३

कडू

खंड ३
कडू कवठ (फळासह फांदी)

कडू कवठ

खंड ३
कढिलिंब : (१) पान व फुलोऱ्यासह फांदी, (२) फूल, (३) किंजमंडल, (४) किंजपुटाचा आडवा छेद, (५) फळे.

कढिलिंब

खंड ३

कणगर

खंड ३
लाल व पांढरी कण्हेर

कण्हेर

खंड ३
कण्हेर, पिवळी

कण्हेर, पिवळी

खंड ३
कदंब

कदंब

खंड ३

कंदमुळे

खंड ३
कपाळफोडी : (१) फुलासह फांदी, (२) फूल (पुष्पमुकुट काढल्यावर), (३) फळ

कपाळफोडी

खंड ३

कपूरीमधूरी

खंड ३

कँपॅन्यूलेलीझ

खंड ३

कंपॉझिटी

खंड ३
कबाबचिनी : (१) फांदी, (२) फुलोरा, (३) कोवळ्या फळांचा घोस, (४) अश्मगर्भी फळ, (५) फळाचा उभा छेद :(अ) फलावरण, (आ) अंतःकवच, (इ) बीजचोल, (ई)परिपुष्क, (उ) पुष्क, (ऊ) गर्भ.

कबाबचिनी

खंड ३
कमळ (निलंबियम स्पेसिओजम) : (१) पान, (२)फुलाचा उभा छेद, (३) किंजमंडल, (४) केसरदल, (५) बीज. लाल कमळ (निंफिया प्यूबिसेन्स) :(६) पान, (७) फुलाचा उभा छेद, (८) किंजमंडल, (९)पाकळ्या व केसरदले, (१०) बीजाचा उभा छेद.

कमळ

खंड ३
करंज : (१) संयुक्त पान, (२) फुलोरा (मंजरी), (३) शिंवा, (४) बी.

करंज

खंड ३

करटोले

खंड ३
करंबळ : (१) फांदीचा भाग, (२) फुलोरा, (३)फूल, (४) फळ.

करंबळ

खंड ३

करंबा

खंड ३
करवंद (फुले व फळांसह फांदी)

करवंद

खंड ३
कर्णिकार : (१) फूल व फलासह फांदी, (२) फल, (३) सपक्ष बोज.

कर्णिकार

खंड ३
कलांचो स्पॅथ्युलॅटा : (१) फुलोऱ्यासह फांदी, (२)फूल, (३)पुष्पमुकुट (उघडलेला) व केसरदले, (४) फळ.

कलांचो

खंड ३

कल्होणी

खंड ३
कळक : (१)फांदी, (२)फुलोरा, (३)कणिशक, (४)फूल, (५)बहुस्तुष, (६)अंतस्तुष, (७)लघुतुष (८)केसरदले, (९)किंज.

कळक

खंड ३
कळलावी

कळलावी

खंड ३
कळ्यांचे प्रकार : (१) अग्रस्थ, (२)पार्श्विक, (३) कक्षास्थ, (४) उपरिस्थित, (५) संलग्न, (६)आगंतुक, (७)शल्ककिण, (८)पर्णकिण, (९)कोरक, (१०) कलिका.

कळी

खंड ३
कवठ : (१)पानेव फुलोऱ्यासह फांदी, (२) फूल, (३) फळ, (४) बी

कवठ

खंड ३

कंवडळ

खंड ३

कवला

खंड ३

कसीली

खंड ३

काऊबेरी

खंड ३
काकड : (१) पान, (२) फुलोरा, (३) फळे

काकड

खंड ३

काकडी

खंड ३
काकतुंडी : (१) पाने व फुलांसह फांदी, (२) फुलोरा, (३) पेटिका फल, (४) बीज.

काकतुंडी

खंड ३

काकमारी

खंड ३

काकर

खंड ३

कांकरा

खंड ३

कांगणी

खंड ३
कांचन : (१) कोविदाराची पान व फुलांसह फंदो ,(२) शिंवा ,(३) बी ,(४) रक्तकंचननाची पान व फुलांसह फंदी.

कांचन

खंड ३
काजळा

काजळा

खंड ३

काँजिया टोमेंटोजा

खंड ३
काजू

काजू

खंड ३

काटेभोवरी

खंड ३

कांडवेल

खंड ३

कांडोळ

खंड ३
आ. १. बाजरीवरील दाणे काणी

काणी रोग

खंड ३

कांदॉल, ऑगस्टीन पीराम दे

खंड ३

कानवेल

खंड ३
कानोर : (१)पान, (२) फुलोरा, (३) फूल, (४) फळ

कानोर

खंड ३

कापसी

खंड ३
कापूर वृक्ष (सिॅनमोम कॅम्पोरा) : (१) कापाराच्या झाडाची फांदी,(२) फूल व कळया, (३) केसरदल,(४) तीन फळांपैकी पढून गेलेले.

कापूर

खंड ३
कापूस

कापूस

खंड ३

कापूस, जंगली

खंड ३

काबरा

खंड ३

कामट्टी

खंड ३

कामरूख

खंड ३
कामलता

कामलता

खंड ३

कायक वनस्पति

खंड ३
कायफळ : (१) पाने व फुले, (२) फळे

कायफळ

खंड ३

कारगोळ

खंड ३
कारंज-वृक्ष

कारंज – वृक्ष

खंड ३
कारंदा : (१) पाने व फळे, (२) कंदिका

कारंदा

खंड ३

कारले

खंड ३

कारवी

खंड ३

कारीट

खंड ३
कार्नेशन (डायांथस चायनेन्सिस) : (१) कळी व फुलासह फांदी, (२) फुलाचा उभा छेद.

कार्नेशन

खंड ३
कावळी

कावळी

खंड ३

काशीफळ

खंड ३
कासनी

कासनी

खंड ३

कासीर

खंड ३
कासूद : (१) पान,(२) फूल, (३) शिंवा.

कासूद

खंड ३
ब्रह्मी कासूद :(१) फांदी,(२) फुलोरा,(३) फूल, (४) शिंवा,(५) बी.

कासूद, ब्रह्मी

खंड ३

कासे गवत

खंड ३

कासोदा

खंड ३

किंकानेला

खंड ३

किंजळ

खंड ३

किड्स्टन, रॉबर्ट

खंड ३

किरमिरा

खंड ३

किराईत

खंड ३
आ. १. हेलिअँफोरा : (अ) कलश, (आ) कलशाचा उभा छेद.

कीटकभक्षक वनस्पति

खंड ४

कीटक्षोद

खंड ४

कुंकुम वृक्ष

खंड ४

कुंगीण

खंड ४
कुचला : (१) फांदी, (२) फूल, (३) फळ, (४) बीज.

कुचला

खंड ४

कुंजलता

खंड ४
कुटकी

कुटकी

खंड ४
पांढरा कुडा : (१) फुलांसह फांदी, (२) फळ, (३) बीज.

कुडा

खंड ४

कुंती – १

खंड ४

कुंद

खंड ४
कुंदा गवत

कुंदा

खंड ४

कुंबळ

खंड ४
कुंभा : (१) पान, (२) पिकलेले पान, (३) फूल, (४) फळ

कुंभा

खंड ४
कुमुद : (१) पाने, (२) फुले

कुमुद

खंड ४

कुमूर

खंड ४
कुरडू : फुलोऱ्यासह वनस्पती.

कुरडू

खंड ४
कुरासन्ना

कुरासन्ना

खंड ४

कुलाई

खंड ४

कुळीथ

खंड ४

कुसर

खंड ४
आ . १. सेरियस जायगँशियस : (अ) फक्त शेंड्याकडील भाग, (आ) फूल.

कॅक्टेसी

खंड ३

कॅनाबिनेसी

खंड ३
कॅन्स्कोरा डिफूजा : (१) फुलोऱ्यासह फांदी, (२)फूल, (३)फुलाचा उभा छेद.

कॅन्स्कोरा डिफूजा

खंड ३

कॅपॅरिडेसी

खंड ३

कॅरिओफायलेसी

खंड ३

कॅरिकेसी

खंड ३
कॅरोब वृक्ष : (१) फांदी, (२) संयुक्त पान, (३) फुलोरा, (४)शिंबा.

कॅरोब वृक्ष

खंड ३
कॅलबाश वृक्ष (फूल, फळ व बी यांसह)

कॅलबाश वृक्ष

खंड ३
कॅलॅडियम

कॅलॅडियम

खंड ३
कॅलॅमाइटेलीझ : (१) शंकू, फांद्या व पानांसह संधियुक्त खोड, (२) खोडातील भेंडावरचा ससीता (खाचयुक्त) पृष्ठभाग, (३) व (४) शंकूच्या उभ्या छेदाचा काही पुनःस्थापित भाग, (३ -कॅलॅमोस्टॅचीस व ४ - पॅलिओस्टॅकिया).

कॅलॅमाइटेलीझ

खंड ३

कॅस्करा – सॅग्रेडा

खंड ३

कॅस्कॅरिला बार्क

खंड ३
केटोनिएलिझ : (१) बीजकधारी शाखा, (२) बीजकधारी ‘फळा’चा उभा छेद.

केटोनिएलीझ

खंड ४

केळ, जंगली

खंड ४
द्राक्षावरील केवडा रोग

केवडा रोग

खंड ४
केसरी (उजव्या बाजूला तळाशी बोंड)

केसरी

खंड ४
कॉटन ग्रास: (१) एरिओफोरम अंगुस्तिफोलियम : (अ) फलधारी प्ररोह, (आ) फूल, (२) एरिओफोरम पॉलिस्टॉकिऑनाचा फुलोरा.

कॉटन ग्रास

खंड ३
कॉटिलेडॉन

कॉटिलेडॉन

खंड ३
कॉनिफेरेलीझ

कॉनिफेरेलीझ

खंड ३

कॉन्व्हॉल्व्ह्युलेसी

खंड ३
कॉफी

कॉफी

खंड ३
कॉमेलिनेसी

कॉमेलिनेसी

खंड ३
कॉर्डाइटेलिझ : (१) कॉर्डाइटस. फांदीवर पाने व फुलोरे (२) कॉर्डाएंथस. बीजकासह गुरुबीजुकपर्णे.

कॉर्डाइटेलीझ

खंड ३
कॉल्चिकम ऑटम्नेल : (१) पानांच्या झुबक्यात असलेल्या फळांसह फांदी, (२) भूमिस्थित दृढकंदापासून आलेल्या कळच्या व फुले.

कॉल्चिकम ऑटम्नेल

खंड ३
कॉसमॉस (१) कॉसमॉस वायपिनॅटस,(२) कॉसमॉस स्ल्फयूरियस

कॉसमॉस

खंड ३
कोका : पाने, फुले व फळे असलेली फांदी

कोका

खंड ४
कोटोनिॲस्टर लॅक्टिया

कोटोनिॲस्टर

खंड ४
कोडियम : कोडियम व्हॅरिगेटमचे विविध प्रकार

कोडियम

खंड ४

कोनफळ

खंड ४
कोरफड : फुलोऱ्यासह वनस्पती.

कोरफड

खंड ४
कोलंबाइन

कोलंबाइन

खंड ४
कोला : (१) फुलांसह फांदी, (२) फळ, (३) बी.

कोलानट

खंड ४

कोलियस

खंड ४

कोळसुंदा

खंड ४
कोशिंब : पान, फुलोरा व फळे यांसह फांदी

कोशिंब

खंड ४

कोशी

खंड ४

कोष्ट कोळिंजन

खंड ४

कोष्ठ

खंड ४
भुई कोहळा : फुलांसह फांदी

कोहळा, भुई

खंड ४

कौकी

खंड ४

कौरची

खंड ४

कौरी

खंड ४
कौशी

कौशी

खंड ४

क्रुसीफेरी

खंड ४

क्रॅसुलेसी

खंड ४
आ. १. ब्ल्यूबेरी (व्हॅक्सिनम कॉरिंबोजम)

क्रेनबेरी

खंड ४

क्रेमर, पॉल जॅक्सन

खंड ४
क्लार्किया पल्चेला

क्लार्किया

खंड ४

क्लेप्स, गेओर्ख

खंड ४

क्लेमेंट्स, फ्रेड्रिक एडवर्ड

खंड ४
क्लेरोडेंड्रॉन टॉम्सोनी : फुलोऱ्यासह फांदी

क्लेरोडेंड्रॉन

खंड ४

क्लेलंड, राल्फ आर्स्किन

खंड ४
क्लोव्हर (ट्रायफोलियम इन्कार्नेटम)

क्लोव्हर

खंड ४

क्षुप

खंड २०
ख
खजूर : (१) खजुराचा स्त्री वृक्ष, (२) स्त्री-पुष्पांच्या फुलोऱ्याची फांदी, (३) पुं - पुष्प, (४) स्त्री-पुष्पाचा उभा छेद, (५) खजूर (फळ), (६) खारीक, (७) बीजाचा छेद : अ - गर्भ.

खजूर

खंड ४

खटखटी

खंड ४
 खडशेरणी : (१) फुलां-फळांसह फांदी, (२) फांदीचा भाग, (३) पुं-पुष्पे असलेली दोन मंडले, (४) स्त्री-पुष्पांचा झुबका, (५) एक स्त्री-पुष्प, (६) फळांचा घोस, (७) सपक्ष फळ.

खडशेरणी

खंड ४

खरवत

खंड ४

खरसिंग

खंड ४
खाजकुइली : (१) संयुक्त पान, (२) फुलोरा, (३) शिंबा

खाजकुइली

खंड ४

खाजकोलती

खंड ४
मोठी खाजोटी

खाजोटी, मोठी

खंड ४

खांडवेल

खंड ४

खारीक, सीलोनी

खंड ४
खैर : (१) फुलोऱ्यासह शाखा, (२) फुलाचा उभा छेद.

खैर

खंड ४
खोकली : (१) पाने व फुलोऱ्यासह फांदी, (२) पुं-पुष्प, (३) स्त्री-पुष्प

खोकली

खंड ४
खोडांचे विविध प्रकार : (१) फांदी : (अ) कोरक, (आ) पान, (इ) पेरे, (ई) कांडे, (२) द्विशाखाक्रम : (२अ) खरा, (२आ) आभासी, (संयुक्तपद) अक्ष (३) पार्श्विक : (३अ) एकपद अक्ष, (३आ) आभासी द्विशाखाक्रम (४) डाळिंबाची फांदी : (अ) शूल, (आ) दंडगोलाकृती खोड (५) कांडवेल : (अ) चौकोनी खोड, (आ) प्रतान, (इ) पक्ष (६) नेचा : (अ) तिरश्चर (७) स्ट्रॉबेरी : (अ) धावते (८) गोंडाळ : (अ) अपप्ररोह, (आ) मुळे, (इ) पानांचा झुबका (९) मुहलनबेकिया : पर्णकांड (१०) कारंदा : (अ) कंदिका (११) घायपात : कंदिका (१२) वेखंड : मूलक्षोड (१३) हरळी : (अ) मूलक्षोड, (आ) मुळे, (इ) प्ररोह (१४) पुदिना : (अ) अधश्चर (१५) बटाटा : (अ) ग्रंथिक्षोड (१६) केशर : (अ) धनकंद (उभा छेद) (१७) कांदा : (अ) कळ्या, (आ) मांसल शल्क, मुळे (१८) ऑक्सॅलिस : शल्ककंद.

खोड

खंड ४

खोंड

खंड ४
खोरट (लीक) : कंद व पानांचा तळभाग.

खोरट

खंड ४
हरगोविंद खोराना

खोराना, हरगोविंद

खंड ४
ग

गजकर्णी

खंड ४
आ. १. गजगा : (१) फुलोर्‍यासह फांदी (२) फुलोरा, (३) तडकलेली शिंबा, (४) बी.

गजगा

खंड ४

गंजा, नाताल

खंड ४

गटिफेरी

खंड ४
गणेरी

गणेरी

खंड ४

गंधपुरा

खंड ४
रोशा गवत : (१) पाने ,(२) फुलोरा ,(३) ओंबी

गवत, रोशा

खंड ४

गवते

खंड ४

गव्हला

खंड ४
गाजरी : (१) फुलोऱ्यासह वनस्पती, (२) फुलोरा (स्तबक) खालून दिसणारा, (३) फुलोरा (स्तबक) वरुन दिसणारा, (४) किरण-पुष्पके, (५) बिंब, (६) फुग्यासह संकृत्स्न फळ.

गाजरी

खंड ४
गांजा : (१) फांदी, (२) स्त्री - पुष्पांचा फुलोरा, (३) पुं-पुष्प, (४) स्त्री-पुष्प.

गांजा

खंड ४
आल्याच्या मुळावरील गाठ

गाठी वनस्पतींच्या

खंड ४

गाठोणा

खंड ४
गारदळ : (१) पान व फुलोऱ्यासह फांदी, (२) पुं-पुष्प, (३) द्विलिंगी पुष्प, (४) शिंबा, (५) बीज.

गारदळ

खंड ४
गारवेल

गारवेल

खंड ४
गाल्फिमिया ग्लॉका : फुलोऱ्यासह वनस्पती.

गाल्फिमिया ग्लॉका

खंड ४
गिंको (मेडन हेअर वृक्ष) : (१) स्त्री-शंकुयुक्त शाखा, (२) पुं- शंकुयुक्त शाखा, (३) दोन बीजकयुक्त शंकू, (४) लघुबीजुकपर्ण व लघुबिजुककोश, (५) बीजकयुक्त शंकूचा उभा छेद, (६) लघुबिजुक, (७) लघुबिजुकातील पुं-गंतुकधारी, (८) रेतुक, (९) बीजकाचा उभा छेद व त्यात दोन अंदुककलश, (१०) बीज, (११) बीजाचा उभा छेद, (१२) बीजांकुरण व लहान बीजुकधारी, (१३) गिंकोवृक्ष.

गिंकोएलीझ

खंड ५

गिर्वानेला

खंड ५

गिंसेंग

खंड ५

गुग्गूळ

खंड ५
गुच्छ गवत : (१) पान, (२) फुलोरा, (३) मूळ.

गुच्छ

खंड ५
गुंज : (१) संयुक्त पाने, फुलोरा व शिंबा यांसह वेल (२) तडकलेली शिंबा.

गुंज

खंड ५

गुंडिरा

खंड ५
गुलखेरा

गुलखेरा

खंड ५

गुलगा

खंड ५

गुलचांदणी

खंड ५

गुलबक्षी

खंड ५
गुलबुश : तीन प्रकार व फळ (बी).

गुलबुश

खंड ५
तांबडा गुलमोहर

गुलमोहर

खंड ५
निळा गुलमोहर : (१) फुलांसह फांदी, (२) फळ.

गुलमोहर, निळा

खंड ५
आ. १. (१) पान (२) फूल (३) फुलाचा उभा छेद : (अ) संदल, (आ) प्रदले, (इ) केसरदले, (ई) किंजदले (४) अनेक पाकळ्यांची फुले.

गुलाब

खंड ५
गुलाब, जेरिकोचा

गुलाब, जेरिकोचा

खंड ५

गुलूम

खंड ५

गुळगोळप

खंड ५
गुळवेल

गुळवेल

खंड ५
गेलार्डिया पल्चेला : दोन प्रकार

गेलार्डिया पल्चेला

खंड ५
गेळा : फुलांसह फांदी व फळ.

गेळा

खंड ५

गेवा

खंड ५

गॉल्टन, सर फ्रान्सिस

खंड ५
गोकर्ण : (१) कळ्या, फुले व शिंबा यांसह फांदी, (२) कळी, (३) छद, (४) फूल, (५) ध्वजक पाकळी, (६) बाजूच्या (पंख) पाकळ्या, (७) नौकातल पाकळ्या, (८) केसरदले, (९) किंजमंडल, (१०) पाच ध्वजक पाकळ्यांचे फूल.

गोकर्ण – २

खंड ५
गोखरू (सराटा) : फुलाफळांसह फांदी व फळ

गोखरू

खंड ५

गोखरू, मोठे

खंड ५
गोंडाळ : (अ) वनस्पती (आ) फुलोरा (उभा छेद) : (१) महाछद, (२) पुं-पुष्प, (३) वंध्य-पुष्प, (४) स्त्री-पुष्प, (५) बीजके (इ) बीचा उभा छेद : (१) गर्भ, (२) पुष्क.

गोंडाळ

खंड ५

गोंदणी

खंड ५

गोबेल, कार्ल इमानूएल एबरहार्ट फोन

खंड ५
गोमेटी : वेलीची फांदी व फळ

गोमेटी

खंड ५
गोरखचिंच : (१) वृक्ष (दुरून दिसलेला, पाने झडलेला व फळे असलेला), (२) फूल व पाने असलेली फांदी, (३) फळ.

गोरखचिंच

खंड ५
गोरखमुंडी : (१) स्तबकासह फांदी, (२) फुलोरा (स्तबक), (३) स्त्री-पुष्प, (४) द्विलिंगी फूल, (५) कृत्स्नफल.

गोरखमुंडी

खंड ५
गोराडू : (१) कंदिकांसह वेलाची फांदी, (२) ग्रंथिक्षोड.

गोराडू

खंड ५

गोलदार

खंड ५
गोवर्धन

गोवर्धन

खंड ५

गोविंदफळ

खंड ५

गौळी

खंड ५

ग्रू, निहेमिया

खंड ५
ग्रॅमिनी (भात) : (अ) फुलोऱ्यासह फांदीचा भाग (आ) कणिशक: (१) प्रशूक, (२) तळाशी असलेली निरुद्ध परितुषे, (३) व (४) परितुषे, (५) बाह्यतुष, (६) अंतस्तुष (इ) फूल : (१) लघुतुष, (२) किंजपुट, (३) किंजल्क, (४) केसरदले (ई) तांदळाचा दाणा (उ) बीज: (१) गर्भ, (२) पुष्क.

ग्रॅमिनी

खंड ५

ग्रॅमिनेलीझ

खंड ५

ग्रे, ॲसा

खंड ५

ग्रेपफ्रूट

खंड ५
ग्लिरीसीडिया सेपियम

ग्लिरीसीडिया सेपियम

खंड ५
ग्लिरिसिडिया : (१) फुलोऱ्यासह फांदी, (२) फुल, (३) शिंबा.

ग्‍लिरीसीडिया सेपियम

खंड ५

ग्लॉसॉप्टेरीस

ग्विन – व्हॉन, डेव्हिड टॉमस

खंड ५
घ
घणसरी : (१) पाने, कळ्या, फुले व फळे यांसह फांदी (२) फळांचा घोस.

घणसरी

खंड ५
घाणेरी

घाणेरी

खंड ५
घायपात : (१) फुलोऱ्यासह वनस्पती, (२) फुलोऱ्याचा भाग. (३) फुलाचा उभा छेद, (४) किंजपुटाचा आडवा छेद, (५) कंदिका.

घायपात

खंड ५

घायमारी

खंड ५

घुगरी

खंड ५

घेर्किन

खंड ५
 घोगर : फळासह फांदी

घोगर

खंड ५
घोडवेल : (१) फुलोरा, (२) पान, (३) शेंग.

घोडवेल

खंड ५
घोळ : (१) फुला-फळांसह फांदी, (२)फूल (३) केसरदले व किंजमंडल, (४) करंडक फळ.

घोळ

खंड ५
च
चकोतरा : कापलेल्या फळाचे अर्धे भाग

चकोतरा

खंड ५
चंदन : (1) फुलाऱ्यासह फांदी, (२) फूल, (३) फुलाचा उभा छेद, (४) फळ

चंदन

खंड ५

चंदनबटवा

खंड ५
चंबळ : (१) फुलोऱ्यासह फांदी, (२) फूल, (३) शिंबा.

चंबळ – २

खंड ५
लाल चमेली : (१) फुलोऱ्यासह फांदी, (२) फुलाचा उभा छेद.

चमेली, लाल

खंड ५

चर्च, आर्थर हॅरी

खंड ५

चवचव

खंड ५

चहा, गवती

खंड ५
चांदकुडा : (१) पाने, (२) फुलोरा, (३) पुं-पुष्पाचा फुलोरा, (४) त्याचा उभा छेद, (५) पुं-पुष्प, (६) स्त्री-पुष्प.

चांदकुडा

खंड ५

चापेक, फ्रीड्रिश

खंड ५
कनक चाफा : फुलाफळांसह फांदी

चाफा, कनक

खंड ५
कवठी चाफा : फुलासह फांदी

चाफा, कवठी

खंड ५
खैर चाफा : (१) लाल प्रकाराचा पर्णहीन वृक्ष, (२) लाल प्रकारातील फूल व कळ्या, (३) पेटिका-फळांची जोडी, (४) पिकलेले पान, (५) पांढऱ्या प्रकारचे फूल व हिरवे पान.

चाफा, खैर

खंड ५
नागचाफा : फूल व फळासह फांदी

चाफा, नाग

खंड ५
भुईचाफा : (१) पान, (२) फुलोरा.

चाफा, भुई

खंड ५
सोनचाफा : (१) कळ्या, फुले, फळे यांसह फांदी, (२) कळी, (३) केसरदले व किंजदले, (४) पेटिका-फळांचा घोस.

चाफा, सोन

खंड ५
हिरवा चाफा : (१) फांदी (२) फूल (३) अंकुश (४) पाकळ्या काढून टाकलेले फूल : अ–संदल, आ–केसरदले, इ–किंजदले (५) पाकळी (६) घोसफळ (७) बीज (८) बीजाचा उभा छेद.

चाफा, हिरवा

खंड ५
चारोळी : (१) फुलोऱ्यासह फांदी, (२) फूल, (३) पाकळ्या काढलेले फूल, (४) किंजपुट, (५) किंजपुटाचा उभा छेद, (६) बी (चारोळी).

चारोळी

खंड ५
चालन : (१) फांदी, (२) फूल, (३) फळ.

चालन

खंड ५
चिकणा : (१) फुलाफळांसह फांदी, (२) संवर्ताने वेढलेले फळ.

चिकणा

खंड ५
चिकरी : (१) फांदी, (२) पुं-पुष्प, (३) स्री-पुष्प.

चिकरी

खंड ५

चिकोरी

खंड ५
चिंच : (१) फांदी, (२) संयुक्त पान, (३) फुलोरा, (४) कळी, (५) फूल, (६) फळ (चिंच), (७) फळाचा आडवा छेद, (८) बी (चिंचोका)

चिंच

खंड ५
चित्रक (काळा) : फुलोऱ्यासह फांदी.

चित्रक

खंड ५
चिनाई मेदी : (१) फुलांसह फांदी, (२) फूल (मोठा बोंडारा), (३) फूल (मोठा बोंडारा, तामण), (४) तडकलेले बोंड.

चिनाई मेंदी

खंड ५
चिनार: पान व स्तबक फुलोरे

चिनार

खंड ५

चिनी ताग

खंड ५

चिनोपोडिएसी

खंड ५
चिनोपोडियम अँब्रोसिऑइडीस (वर्मसीड) : (१) फुलांसह फांदी (२) व (३) फूल (४) फळ.

चिनोपोडियम तेल

खंड ५

चिमणी – २

खंड ५
लहान चिरायत : पानाफुलांसह वनस्पती

चिरायत, लहान

खंड ५
चिली पाइन : (१) ॲरॉकॅरिया इंब्रिकॅटा (मंकी पझल) (२) ॲ. बिडविली (बन्या-बन्या पाइन).)

चिली पाइन

खंड ५

चिल्ला

खंड ५
चिल्हार : फुलोरा व फळे (शिंबा) यांसह फांदी

चिल्हार

खंड ५

चिवरी

खंड ५
चीक

चीक

खंड ५

चुका

खंड ५

चेंडूफळ

खंड ५

चेंबरलिन, चार्ल्‌स जोसेफ

खंड ५

चेरिमोया

खंड ६
चेरी : (१) फुलांसह फांदी, (२) पानाचा तळभाग, (३) फूल, (४) फुलाचा उभा छेद, (५) फळ.

चेरी

खंड ६
चेरी पाय : (अ) फुलोऱ्यासह फांदी (आ) भुरुंडी : (१) फुलोऱ्यासह फांदी , (२) फूल, (३) फळ.

चेरी पाय

खंड ६

चेलँथस

खंड ६
गोडा चेस्टनट : (१) फुलोऱ्यासह फांदी , (२) काटेरी छदासह फळ, (३) कपाली फळे.

चेस्टनट

खंड ६

चोचो (चायोटे)

खंड ६
चोपचिनी : (१) पाने, प्रताने व फुलोरा यांसह फांदी, (२) फळे आलेली फांदी, (३) स्त्री-पुष्प (बाजूस कापून बी दाखविलेले), (४) पुं- पुष्प.

चोपचिनी

खंड ६

चौरा

खंड ६

चौरी

खंड ६
चौलमुग्रा : फुलोऱ्यासह फांदी व फळ

चौलमुग्रा

खंड ६
ज
जखमी : फुलाफळांसह फांदी

जखमी

खंड ६
जटामांसी : फुलोऱ्यासह संपूर्ण वनस्पती

जटामांसी

खंड ६
जट्रोफा पोडॅग्रिका

जट्रोफा पोडॅग्रिका

खंड ६

जंबुरी

खंड ६
जमालगोटा : (१) फुलोऱ्यासह फांदी, (२) पुं. पुष्प, (३) स्त्री-पुष्प, (४) बोंड.

जमालगोटा

खंड ६
जरदाळू : (१) फुलांसह फांदी, (२) फळांसह फांदी.

जरदाळू

खंड ६
जरबेरा जमेसोनी

जरबेरा जमेसोनी

खंड ६
आ. १. सेरॅटॉप्टेरिस थॅलिक्ट्रॉइडिस : (१) वनस्पती, (२) जननक्षम पानाचा भाग, (३) बीजुककोश.

जल नेचे

खंड ६

जलपिंपळी

खंड ६

जलमुखी

खंड ६
आ. १. एलोडिया : (१) पानाफुलांसह फांदी, (२) फूल, (३) किंजपुटाचा उभा छेद.

जलवनस्पति

खंड ६
आ. १. जाई : फुलोऱ्यासह फांदी

जाई

खंड ६
जाफरी गेंद

जाफरी गेंद

खंड ६
 गुलाबी जांब : (१) फांदीचा भाग, (२) फूल, (३) फळ.

जांब, गुलाबी

खंड ६
जांब, मलाका

जांब, मलाका

खंड ६

जांभा – १

खंड ६
जांभूळ

जांभूळ

खंड ६
जायफळ

जायफळ

खंड ६
चिनी कंदील : फूल व कळ्यांसह फांदी

जास्वंद

खंड ६

जिम्नॉप्टेरिस

खंड ६

जिरॅनिएलीझ

खंड ६
जिरॅनियम ऑसेलॅटम : (१) फुलाफळांसह फांदी, (२) फुलाचा उभा छेद, (३) तडकलेले फळ.

जिरॅनियम

खंड ६

जिसेंग (पॅनॅकस)

खंड ६
सागरी पर्यावरणाचे विभाग : (अ) सत्यवेलांचली (आ) उपवेलांचली (इ) वेलांचली तंत्र (ई) खोल सागरी तंत्र : (१) आदिनितलस्थ, (२) वितलीय नितलस्थ, (३) वितलीय वेलापवर्ती, (४) तटीय प्रांत, (५) उच्च वेलापवर्ती, (६) सागरी प्रांत, (७) समुद्रसपाटी, (८) प्रकाशित भाग, (९) अंधारी भाग.

जीवविज्ञान, सागरी

खंड ६

जीवसंहति

खंड ६
आ. १. जीवोपजीवन : (अ) मूलोपजीवी वनस्पती : (१) बंबाखू (ब्रूमरेप), (२) क्लोव्हर (आश्रय वनस्पती) (आ) रॅफ्लेसिया पत्‌मा : (१) पुं.-पुष्पकलिका, (२) स्त्री-पुष्प, (३) स्त्री-पुष्पाचा छेद.

जीवोपजीवन

खंड ६
जुई : फुलोऱ्यासह फांदी

जुई

खंड ६
जुंकेसी : (अ) जुंकस आर्टिक्युलेटस: (१) फुलोऱ्यासह फांदी, (२) किंजमंडल (आ) जुंकस ॲक्युटिफ्लोरस : फुलाचा उभा छेद (इ) प्रिओनियम सेरॅटम : (१) पाने व फुलोऱ्यासह वनस्पती, (२) फुलोऱ्याचा भाग, (३) फूल, (४) किंजमंडल, (५) फळाचा आडवा छेद, (६) तडकलेले बोंड.

जुंकेसी

खंड ६
जुगुरू : फळासह फांदी

जुगुरू

खंड ६

जुग्लँडेलीझ

खंड ६

जूनिपर

खंड ६

जॅक्विमाँशिया पेटँथा

खंड ६

जेन्शिएनेलीझ

खंड ६

जेपाळ

खंड ६

जेष्ठमध

खंड ६

जेस्नेरिएसी

खंड ६

जेस्नेरिया डग्लसी

खंड ६

जोजोबा

खंड ६

जोंधळा

खंड ६
रानजोंधळा : फुलोरे आणि फळांसह शाखा.

जोंधळा, रान

खंड ६
ज्येष्टमध : (१) मुळाचा तुकडा, (२) मुळाचा उभा अर्ध.

ज्येष्ठमध

खंड ६
झ
झाऊ

झाऊ

खंड ६

झाक्स, यूलिउस फोन

खंड ६

झायगोफायलेसी

खंड ६
झेंडू

झेंडू

खंड ६
झेफीर लिलीचे तीन प्रकार

झेफीर लिली

खंड ६

झ्यूस्य

खंड ६
ट

टरबूज

खंड ६

टँस्ली, आर्थर जॉर्ज

खंड ६

टाकळ

खंड ६
टाकळा

टाकळा

खंड ६

टिलिएसी

खंड ६

टीघेम, फिलिप व्हॅन

खंड ६
टॅक्सेलीझ : यू (टॅक्सस बॅकेटा) (१) पुं.-शंकूसह फांदी (२) कक्षास्थ पुं-शंकू (३) कक्षास्थ स्त्री-शंकू (४) स्त्री-शंकू असलेल्या प्ररोहाचा उभा छेद : (अ) बीजकरंध्र, (आ) आवरण, (इ) प्रदेह, (ई) गर्भकोश, (उ) आद्य अध्यावरण, (ऊ) प्राथमिक कक्षास्थ प्ररोह (५) अध्यावरणासह पक्व बीज (६) बीजाचा छेद : (अ) अध्यावरण, (आ) बीजचोल, (इ) पुष्क (गर्भाबाहेरील अन्नांश), (ई) गर्भ.

टॅक्सेलीझ

खंड ६

टॅमॅरिकेसी

खंड ६

टॅरॅगॉन

खंड ६

टॅलोट्री (पेंटाडेस्मा ब्युटिरॅसिया)

खंड ६

टेटू

खंड ६

टेनिऑप्टेरिस

खंड ६

टेंप्स्कीया

खंड ६
टेंबुर्णी: (१) फुलोऱ्यासह (२) फळ

टेंबुर्णी

खंड ६

टेरिडोफायटा

खंड ६

टेरिस

खंड ६
टोपीतांबू

टोपीतांबू

खंड ६
टोरेनिया फौर्नीरी

टोरेनिया, एशियाटिका

खंड ६
ट्यूलिप वृक्षाची पाने व फूल

ट्यूलिप वृक्ष

खंड ६

ट्रंपेट वृक्ष

खंड ६

ट्रंपेट व्हाइन

खंड ६
 ट्रफल (कंदकवक) : (१) पक्क धानीफल, (२) धानीफलाचा उभा छेद, (३) पक्व धानी, (४) धानीबीजुके.

ट्रफल

खंड ६
ट्रॅडेस्कॅशिया झेब्रिना

ट्रॅडेस्कँशिया झेब्रिना

खंड ६
ड
लेम्ना पॉलिऱ्हायझा : (१) मुळांसह वनस्पती (२) वनस्पतीचा उभा छेद : (अ) वरचा भाग, (आ) खवला, (इ) कक्षास्थ (बगलेतील) कळी, (ई) मुळे, (उ) मूलगोप (३) शरीराचा खालचा भाग : (ऊ) पुं-पुष्पे, (ए) स्त्री-पुष्प, (ऐ) महाछद, (ओ) खवले.

डकवीड

खंड ६

डव्हालिया नेचा

खंड ६

डाका

खंड ६

डायर, विल्यम थिसल्टन

खंड ६

डायलेनिएसी

खंड ६
डायाटम (करंडक-वनस्पती) : अ—ॲक्टिनॉप्टिकस (सेंट्रेलीझ), आ—पिन्युलॅरिया, इ—सायक्लोट्रेला (सेंट्रेलीझ), ई—मेलोसिरा (सेंट्रेलीझ), उ—नॅविस्यूला, ऊ—प्रकल, ए—वर्णकणू (१) मेखला दृश्य, (२) शकल दृश्य.

डायाटम

खंड ६

डायॉस्कोरिएसी

खंड ६

डार्लिंग्टन, सिरिल डीन

खंड ६

डार्विन, इरॅस्मस

खंड ६
चार्ल्‌स रॉबर्ट डार्विन

डार्विन, चार्ल्‌स रॉबर्ट

खंड ६

डार्विन, सर फ्रान्सिस

खंड ६
डिकेमाली : फुलासह फांदी

डिकेमाली

खंड ६

डिक्टिओफायलम

खंड ६

डिक्रॅनोप्टेरिस

खंड ६

डिंगरी

खंड ६
डिजिटॅलीस पुर्पुरिया (तिलपुष्पी) : (१) वनस्पती, (२) फुलोरा, (३) फुलाचा उभा छेद, (४) तडकलेले फळ, (५) बी.

डिजिटॅलीस पुर्पुरिया

खंड ६

डिप्लोपोरेला

खंड ६
डिफेनबेकिया सेग्विने

डिफेनबेकिया

खंड ६

डुक्करकंद

खंड ६
डुरांटा प्लुमेरी : फुलां-फळांसह फांदी

डुरांटा प्लुमेरी

खंड ६

डॅडोझायलॉन

खंड ६

डॅफोडिल

खंड ६

डेंड्रोबियम

खंड ६
डेल्फिनियम : (१) दोन जातींच्या फांद्या (२) डे. ॲजॅसिस : फुलोऱ्याचा भाग, (३) डे. ॲजॅसिस : फुलाचा उभा छेद.

डेल्फिनियम

खंड ६

डेस्मोडियम लॅटिफोलियम

खंड ६
डॉगवुड : (१) फुलासह फांदी, (२) फळांसह फांदी.

डॉगवुड

खंड ६
डॉस्टेंनिया कॉर्डिफोलिया : फुलोऱ्यासह वनस्पती.

डॉर्स्टेनिया

खंड ६

डोर्ली

खंड ६
ड्रॅसीना गोल्डियाना

ड्रॅसीना

खंड ७
ढ

ढेमसा

खंड ७
त
तगर : पाना-फुलासह फांदी

तगर–२

खंड ७
तमाल : फुलोऱ्यासह शाखा

तमाल

खंड ७

तरटी

खंड ७
तरवड

तरवड

खंड ७

तवकीर

खंड ७
ताड : (१) ताडवृक्ष, (२) स्त्री-पुष्पबंध (फुलोरा), (३) आडवे कापलेले फळ, (४) ताडगोळा.

ताड

खंड ७

तांदुळजा

खंड ७
गव्हावरील तांबेऱ्याचे प्रकार : (अ) काळा तांबेरा : (१) गव्हाचे पान, (२) आवरक, (३) खोड (आ) तपकिरी तांबेरा (इ) पिवळा तांबेरा.

तांबेरा

खंड ७
तामण : (१) फुलांसह फांदी, (२) फुलाचा उभा छेद, (३) अपक्व फळ, (४) तडकलेले फळ.

तामण

खंड ७
तमील : (१) फुलांसह फांदी, (२) फळ.

तामील

खंड ७
ताराफळ : (१) फळासह फांदी, (२) फळाचा अर्धा भाग.

ताराफळ

खंड ७

तिमरू

खंड ७

तिरफळ

खंड ७
पांढरी तिळवण : (१) फुलाफळांसह फांदी (२) फूल : (अ) संदले, (आ) प्रदले (पाकळ्या), (इ) केसरदले (पुं-केसर), (ई) किंजमंडल (स्त्री-केसर) (३) फळ (४) किंजपुटाचा आडवा छेद (५) सार्षप (तडकलेले फळ) (६) बी.

तिळवण, पांढरी

खंड ७

तिळवण, पिवळी

खंड ७

तिवर

खंड ७
तिवार

तिवार

खंड ७
तुती (मोरस इंडिका) : (१) फुलोऱ्यासह फांदी, (२) पुं-पुष्प, (३) स्त्री-पुष्पाचा छेद, (४) स्त्री-पुष्पांचा फुलोरा, (५) संयुक्त फळ (६) संयुक्त फळ (मोरस आल्बा).

तुती

खंड ७
तुपकडी : (१) पानाफुलांसह फांदी, (२) पान व काटे, (३) किंजमंडल, (४) केसर मंडल, (५) संवर्तासह पक्व फळ, (६) पक्व फळ, (७) फलांश, (८) बी.

तुपकडी

खंड ७
तुळस : (१) मंजिऱ्यांसह शाखा, (२) फूल, (३) फुलाचा उभा छेद, (४) फळ.

तुळस

खंड ७
तून : (१) फांदी, (२) फूल, (३) पाकळ्या काढलेले फूल, (४) तडकलेले फळ.

तून

खंड ७
तेंडू : (१) फुलांसह फांदी, (२) फळे.

तेंडू

खंड ७
तेरडा : १. फुलाफळांसह फांदी २. तडकलेले फळ (बोंड).

तेरडा

खंड ७

तोंडले

खंड ७
तोफगोळा वृक्ष : फुलोरा, फांदी व फळ.

तोफगोळा वृक्ष

खंड ७
तोरण: (१) पाने, फुले व फळे यांसह फांदी, (२) फूल, (३) फुलाचा उभा छेद, (४) फळ, (५) बी.

तोरण

खंड ७
त्रिपंखी : (१) वनस्पतीची फांदी, (२) फळ, (३) फळाचा आडवा छेद, (४) फळ तडकून झालेली चार शकले, (५) बी.

त्रिपंखी

खंड ७
बटाठ्याच्या ग्रंथिक्षोडाच्या आडव्या छेदाचा भाग : (१) त्वक्षा, (२) त्वक्षाकर, (३) संग्राहक मृदूतक.

त्वक्षा

खंड ७

त्वग्रंध्रे

खंड ७
थ
१. थन्बर्जिया ग्रँडिफ्‍लोरा (हेवन्ली ब्ल्यू) २. थन्बर्जिया ॲलाटा (ब्‍लॅक–आइड सुसान

थन्बर्जिया

खंड ७

थिमान, केनेथ व्हिव्हिअन

खंड ७
थीएसी : चहा कुलातील कॅमेलिया वंशाच्या एका जातीचे फूल.

थीएसी

खंड ७

थीओफ्रॅस्टस

खंड ७
थुजा (पांढरा सीडार) : पक्व शंकूसह फांदी.

थुजा

खंड ७

थॅलोफायटा

खंड ७

थोर

खंड ७
थौका : १. फुलोरा २. संयुक्त पान ३. शिंबा (शेंग).

थौका

खंड ७
द

दगडफूल

खंड ७
दंती : (१) फुलाफळांसह फांदी, (२) पुं-पुष्प, (३) स्त्री-पुष्पातील किंजमंडल, (४) फळ.

दंती

खंड ७
दत्रंग : (१) फांदी, (२) फूल, (३) फळ.

दत्रंग

खंड ७

दर्भ

खंड ७

दवणा

खंड ७
दशमुळी : फुलोऱ्यासह फांदी

दशमुळी

खंड ७

दसरी

खंड ७
दारुहळद : (१) फुलोऱ्यासह फांदी, (२) फळे.

दारुहळद

खंड ७
दालचिनी: (१) फांदी, (२) फुलाचा उभा छेद, (३) केसरदल, (४) फळ.

दालचिनी

खंड ७
दिंडा : (१) पान व फुलोरा, (२) फूल, (३) फळाचा उभा छेद, (४) आडवा छेद.

दिंडा

खंड ७

दीर्घोतक

खंड ७
दुतुंडी : १. टोकास वंध्य फुलोरे व खाली स्त्री-फुलोरे असलेली फांदी, २. वंध्य (द्विलिंगी) स्तबक, ३. जननक्षम फळांना वेढून असलेले छदमंडल, ३. कृत्स्नफळ.

दुतुंडी

खंड ७
दुधळ : संपूर्ण वनस्पती, (२) स्तबक, (३) स्तबकाचे छदमंडळ व त्यावरचे फळे, (४) फूल.

दुधळ

खंड ७
दुधाणी (फुलांफळांसह फांदी)

दुधाणी

खंड ७
दुरियन : (१) फळ, (२) फळाचा आडवा छेद.

दुरियन

खंड ७
दूधवेल (होया पेंड्यूला) : (१) पाने व फुलोऱ्यासह फांदी, (२) फुले, (३) पेटिकाफळे.

दूधवेल

खंड ७
दूर्वा : (१) संपूर्ण वनस्पती, (२) फुलोरा, (३) केसरदले काढलेले फूल, (४) तुसे काढलेले फूल.

दूर्वा

खंड ७
दृढोतक (सूत्रे व कठक) : (अ आणि आ) सूत्र-कोशिका (इ) घनसूत्र-कोशिका (ई आणि उ) परिकाष्ठ सूत्र (ऊ) पटयुक्त सूत्र (ए) बाजूस व आडवा छेद त्याखाली दिला आहे) (ऎ) अनियत कठक : (१) श्लेष्मल सूत्र (आकृती अ ते ए यांमध्ये प्रत्येक घटकाचा उभा छेद वरच्या पोकळी, (२) खाच, (३) मध्यपटल, (४) द्वितीयक भित्ती (ओ) गुरूकठक (औ) अस्थिकठक (ओ आणि औ) : (१) अपित्वचीय कठक समूहाचे पृष्ठदृश्य, (२) अपित्वचीय कठक, (३) अभित्वचीय कठक (क) तारका कठख (ख) कठक समूह : (१) आडवा छेद, (२) उभा छेद.

दृढोतक

खंड ७

देवडांगिरी

खंड ७
माँटेरी सायप्रस : (१) शंकूसह फांदी, (२) शंकू, (३) बीजधारी खवला.

देवदार

खंड ७
लाल देवदारी : (१) पाने व फुलोरा, (२) फूल, (३) पाकळ्या काढून उघडलेले फूल, (४) किंजपुटाचा उभा छेद, (५) फळ.

देवदारी, लाल

खंड ७

देवदारू

खंड ७
आ. १. देवनळ (ग्रेट रीड) : (१) वनस्पती, (२) फुलोरा.

देवनळ

खंड ७
दौंडी : ( १) पान, ( २) फूल,( ३) फळ, ( ४) बी.

दौंडी

खंड ७

द्विदलिकित वनस्पति

खंड ७
ध
धमासा : (१) फलाफळांसह फांदी, (२) फूल, (३) उघडलेले फूल, (४) तडकलेले फळ, (५) बी.

धमासा

खंड ७
धामणी : (१) फुलोऱ्यासह फांदी, (२) फुलोरा.

धामणी

खंड ८
धायटी : (१) फांदी, (२) फुलोरा, (३) फूल (छेद), (४) फळ, (५) बी.

धायटी

खंड ८
धावडा : (१) फुलोरा, (२) फूल, (३) किंजपुटाचा छेद.

धावडा

खंड ८
धूप : (१) फुलोऱ्यासह फांदी, (२) फूल, (३) किंजपुट व दोन केसरदले, (४) फळ.

धूप

खंड ८

धैंचा

खंड ८
पिवळा धोतरा : (१) फुलासह फांदी, (२) तडकलेले फळ, (३) बीजाचा उभा छेद

धोतरा

खंड ८
न

नरकुल

खंड ८
नरक्या ऊद : फुलोऱ्यासह फांदी

नरक्या ऊद

खंड ८
नरवेल : (१) पाने व फुलोरा यांसह फांदी, (२) फुलोरा, (३) कळी, (४) फूल, (५) फळ, (६) फळाचा आडवा छेद, (७) बी.

नरवेल

खंड ८

नवजीवजनन

खंड ८

नवा

खंड ८
ब्लॅक नाइटशेड : फुलाफळांसह फांदी

नाइटशेड

खंड ८

नागकुडा

खंड ८

नागचाफा

खंड ८

नागदमनी

खंड ८
आ.१. नागदवणा: (१) फुलोऱ्यासह वनस्पती, (२) फूल.

नागदवणा

खंड ८
नागफणा : (१) फुलांफळांसह फांदी, (२) फूल, (३) फळ, (४) फळाचा उभा छेद, (५) बी.

नागफणा

खंड ८

नागरमोथा

खंड ८

नागरी

खंड ८
नागीन : (१) सॅन्सेव्हेरिया ट्रायफॅसिअँटा, (२) सॅन्सेव्हेरिया सिलिंड्रिका, (३) सॅन्सेव्हेरिया झेलॅनिका प्रकार लॉरेन्टी.

नागीन

खंड ८
नागेट्टा : फुलाफळांसह फांदी

नागेट्टा

खंड ८
फुलोऱ्यासह फांदी

नाणा

खंड ८

नांद्रुक

खंड ८

नायडिटा

खंड ८
जहरी नारळ (अ) नर स्थूलकणिशाचा भाग व त्यावर नर-पुष्पे (आ) नर पुष्पांचा झुबका (इ) नर-पुष्प (ई) स्त्री-पुष्प (उ) फळ (ऊ) अष्ठी (ए) अष्ठीचा छेद : (१) अंतःकवच, (२) पुष्क, (३) गर्भ.

नारळ, जहरी

खंड ८
नार्सिसस : (अ) नार्सिसस टॅझेटा (आ) नार्सिसस स्यूडोनार्सिसस (डॅफोडिल).

नार्सिसस

खंड ८
नावळी : पानाफुलांसह फांदी

नावळी

खंड ८

निक्टॅजिनेसी

खंड ८
निचर्डी : (१) फुलाफळांसह फांदी, (२) पाकळी, (३) केसरमंडल व किंजमंडल, (४) किंजपुटाचा आडवा छेद, (५) फळ.

निचर्डी

खंड ८
निंफिएसी : निंफियाच्या तीन भिन्न जातीची कमळे

निंफिएसी

खंड ८
कडू निंब : (१) फांदी, (२) पान, (३) फूल, (४) केसरदलांची उघडलेली नलिका, (५) किंजमंडल, (६) किंजपुटाचा आडवा छेद, (७) फळ.

निंब

खंड ८
निंबारा : (१) फुलांसह फांदी, (२) फूल, (३) फळ, (४) फळाचा छेद.

निंबारा

खंड ८
निर्गुडी : (१) फुलेर्‍यासह फांदी, (२) फूल, (३) फळ.

निर्गुडी

खंड ८

निर्यास

खंड ८
निळवेल (आयपोमिया निल) : फुलांसह फांदी

निळवेल

खंड ८

निवगूर

खंड ८
आ. १. वई निवडुंग : (१) फांदी, (२) फुलोऱ्यांसह फांदी, (३) चषकरूप फुलोरा, (४) नर-फुले, (५) स्त्री-फुलाचा उभा छेद, (६)फळाचा आडवा छेद.

निवडुंग

खंड ८
निवर : (१) पाने व फुले यांसह फांदी, (२) बाजूने दिसणारे फूल, (३) खालून दिसणारे फूल, (४) वरून दिसणारे फूल, (५) फळ.

निवर

खंड ८
निवळी : (१) फुलोरा व फळे यांसह फांदी, (२) फूल, (३) फळे, (४) बी.

निवळी

खंड ८
निशोत्तर : फुलासह फांदी.

निशोत्तर

खंड ८
निस्यंदन : (अ) स्ट्रॉबेरीच्या पानांतून ठिबकणारे पाण्याचे थेंब (आ) जलप्रपिंड : (१) रक्षक कोशिका, (२) हरितद्रव्यहीन कोशिका, (३) वाहिन्या.

निस्यंदन

खंड ८
आ.१. एफेड्रा : (अ) पुं-शंकुयुक्त शाखा (आ) छदयुक्त पुं-पुष्प, अक्षावर लघुबीजुककोश (परागकोश) (इ) स्त्री-शंकुयुक्त शाखा (ई) स्त्री-शंकु (उ) स्त्री-शंकूचा उभा छेद : (१) परिदल, (२) अंतरावरण, (३) छदे, (४) बीजक (ऊ) रंदुकविकास : (१) आलंबक कोशिका, (२) गर्भकोशिका (ए) बीजाचा छेद : (१) बीजरंध्र, (२) दलिका, (३) पुष्क, (४) परिपुष्क, (५) परिदलापासून बनलेले बीजावरण, (६) बीजकतल.

नीटेलीझ

खंड ८
नीरब्राह्मी : (१) फुलाफळांसह वनस्पती, (२) फूल, (३) दीर्घस्थायी संवर्त (पुष्पकोश) व छदके यांसह फळ, (४) बीज.

नीरब्राह्मी

खंड ८
नीलपुष्पी : (१) फुलांसह वनस्पती, (२) फूल, (३) फळ, (४) बी.

नीलपुष्पी

खंड ८

नीव

खंड ८
नस्टर्शियम ऑफिसिनेल (लुतपुतिया) : (१) संपूर्ण वनस्पती, (२) फुलोरा, (३) शेंगा.

नॅस्टर्शियम

खंड ८

नॅस्टर्शियम, गार्डन

खंड ८

नेअगेली, कार्ल व्हिल्हेल्म फोन

खंड ८
आ. १. नेचाचे जीवनचक्र : (१) बीजुकधारी अवस्था, (२) पानाच्या दलाची खालची बाजू, (३) बीजुककोश पुंज, (४) बीजुककोश, (५) बीजुके, (६) गंतकधारीची प्रांरभिक अवस्था, (७) गंतुकधारी, (८) रेतुकाशय, (९) रेतुक, (१०) अंदुककलश, (११) अंदुक, (१२) रंदुक, (१३) नवीन वनस्पतींचे पहिले पान (दलिका), (१४) आदिमूळ व आंगतुक मुळे.

नेचे

खंड ८
नेपती : (अ) फुलोऱ्यासह फांदी (आ) फूल : (१) किंजधर, (२) किंजपुट (इ) फळ.

नेपती

खंड ८

नेफ्रोडियम नेचा

खंड ८
आ.१. बीजुककोशाचा विकास : (१) बीजुककोश, (२) स्फोटकर वलय.

नेफ्रोलेपिस

खंड ८

न्यूनीकरण

खंड ८
प
पेंटोझायली : (१) पर्णधारी शाखा व खोड, (२) स्त्री-शंकुधारक शाखा, (३) पुं- शंकुधारक शाखा, (४) पर्णोपधाने, (५) खोडातील अनेक रंभ.

पंटोझायली

खंड ९

पँडॅनेलीझ

खंड ९

पतंगी

खंड ९
पद्मक : (१) फुलांसह फांदी, (२) फुले, (३) फळे.

पद्मक

खंड ९
पपायरस : (१) वनस्पती, (२) कणिश, (३) फूल.

पपायरस

खंड ९
परळ : (१) संयुक्त पानाचा वरचा भाग, (२) फुलोरा, (३) पुप्पमुकुट व केसरदले, (४) किंजपुटाचा आडवा छेद, (५) बोंड.

परळ

खंड ९
आ. १ पराग संरचना व अंकुरण : (अ) परागकण : (१) अधिलेप, (२) आलेप, (३) जननकोशिका, (४) जननप्रकल, (५) नलिकाकोशिका, (६) नलिका - प्रकल (आ) परागाचे अंकुरण : (१) अधिलेप, (२) परागनलिका, (३) पुं-गंतुके, (४) नलिका-प्रकल.

पराग

खंड ९
आ. १. परागण : (अ) स्वपरागण (आ) परपरागण.

परागण

खंड ९
पराया : (१) फळांसह फांदी, (२) पुं-पुष्पासह फांदी, (३) पुं-पुष्प, (४) स्त्री-पुष्प, (५) फळ, (६) बी.

पराया

खंड ९
परिकाष्ठ : (१, २, ३) चालनी-नलिका (उभा छेद) (४) चालनी प्रदेश (पृष्ठदर्शन) (५) चालनी-प्रदेश (उभा छेद) : कोरा भाग कॅलोज, काळा भाग-प्राकल धागा, रेषांकित-कोशिकावरण (६) चालनी-पट्टिका, (७) सहचरी-कोशिका (८) मृदूतक-कोशिका.

परिकाष्ठ

खंड ९
परित्वचा : (१) उपत्वचा, (२) अपित्वचा, (३) त्वक्षा, (४) त्वक्षाकर, (५) उपत्वक्षा, (६) मध्यत्वचा.

परित्वचा

खंड ९

परिरंभ

खंड ९
आ. १. निवास तंत्र : निवास तंत्रातील पोषक-गतिक (घटकांचे) परस्परसंबंध स्थूलमानाने दर्शविणारी आकृती.

परिस्थितिविज्ञान

खंड ९
पर्णवलनाचे प्रकार

पर्णवलन

खंड ९
पर्णविन्यास: (१) एकांतरित, (२) संमुख उपरिस्थित, (३) संमुख जात्यसम, (४) मंडलित, (५) १/२ पर्णविन्यास, (६) १/३ पर्णविन्यास, (७) पर्ण-चित्रन्यास.

पर्णविन्यास

खंड ९
पर्मियन व पर्मो-ट्रायासिक पादपजाती: (१) स्फेनोफायलम स्पेसिओजम, (२) फायलोथिका एथेरिजेईं, (३) जायगँटॉप्टेरीस निकोटिनिफोलिया, (४) जायगँटॉप्टेरीस अमेरिकाना, (५) लोबेटअँन्युलॅरिया, (६) टीनिऑप्टेरीस लॅटेकॉस्टॅटा, (७) बैरा (पाने), (८) टिंजिया कार्बोनिका (पान).

पर्मियन व पर्मो – ट्रायासिक पादपजाति

खंड ९

पल्ला

खंड ९
काळा पळस : (१) संयुक्त पान, (२) फुलोरा, (३) शिंबा.

पळस

खंड ९
पहाडवेल : (१) पुं-पुष्पांसह फांदी, (२) स्त्री-पुष्पांसह फांदी, (३) पुं-पुष्प, (४) स्त्री-पुष्प, (५) फळ, (६) बी, (७) खोडाचा आडवा छेद.

पहाडवेल

खंड ९
आ.१ पाइन : (अ) पुं-व स्त्री-शंकूंसह फांदी : (१) पुं-शंकू, (२) स्त्री-शंकू, (३) ऱ्हस्व प्ररोह, (४) पाने, (५) खवले (आ) पुं-शंकू: (१) खवले. (२) लघुबीजुककोश (इ) स्त्री-शंकू (ई) गुरू बीजुकपर्णे : (१) छद, (२) बीजुकपर्ण (शल्क), (३) बीजक (उ) लघुबीजकपर्णाचा उभा छेद (ऊ) सपक्ष पराग (ए) सपक्ष बीज.

पाइन

खंड ९

पांगारा

खंड ९

पाच

खंड ९

पाचुंदा

खंड ९
पाडळ : (१) संयुक्त पान, (२) फुलोऱ्याचा वरचा भाग, (३) फूल, (४) पुष्पमुकुटाचा भाग व केसरदले, (५) किंजपुटाचा उभा छेद, (६) किंजपुटाचा आडवा छेद, (७) बोंड, (८) बी, (९) गर्भ.

पाडळ

खंड ९
पांढरफळी : फळांसह फांदी

पांढरफळी

खंड ९

पांढरी

खंड ९
पाणकणीस : (अ) फुलोऱ्यासह वनस्पती : (१) पुलोरा (आ) पुं-पुष्प : (१) परिदले, (२) केसरदले (इ) स्त्री-पुष्प : (१) किंजपुट, (२) परिदले.

पाणकणीस

खंड ९

पाथरफोडी

खंड ९
पाथरी (लॉनिया सामेटोजा) : (१) पाने व फुलोरे यांसह संपूर्ण वनस्पती, (२) स्तबक फुलोरा, (३) फूल, (४) फळ, (५) फळाचा आडवा छेद.

पाथरी

खंड ९

पादपजात

खंड ९
पादवेल : (१) पान, (२) फूल, (३) फळ

पादवेल

खंड ९
आ. १. खोडवरील अग्रस्थ कोरकाचा (कळीचा) उभा छेद : (१) विभज्या, (२) आद्यपर्णे, (३) कक्षास्थ कोरक.

पान

खंड ९

पानकणीस

खंड ९
पानचेटी : फुलोऱ्यांसह फांदी; बाजूस विस्तारित एक फुलोरा.

पानचेटी

खंड ९
 पानफुटी : (१) फांदी, (२) फुलोरा, (३) पुष्पमुकुट (उघडलेला) व केसरदले, (४) किंजमंडल (५) किंजपुटाचा आडवा छेद.

पानफुटी

खंड ९
पानलवंग (जुसिया सफ्रुटिकोजा) ( १ ) फुलासह फांदी, ( २ ) फुलाचा उमा छेद.

पानलवंग

खंड ९
पापटी : (१) फुलोर्‍यासह फांदी, (२) फूल, (३) फळ, (४) फळाचा आढवा छेद, (५) बी.

पापटी

खंड ९
आ. १. चिनी पाम (१) संपूर्ण झुडूप (२) स्त्री-पुष्प, (३)पुं-पुप्पाचा उभा छेद (४) स्त्री-पुप्पाचा उभा छेद (५) तीन फळे (६) एका फळाचा उभा छेद

पाम

खंड ९

पाम, शुगर

खंड ९

पामी

खंड ९

पामेलीझ

खंड ९
पेपरोमिया पेल्युसिडा : (१) फुलोऱ्यासह फांदी, (२) फुलोऱ्याचा भाग ,(३) फूल(बाजूस दोन केसरदले व मध्ये किंजमंडल) ,(४) फुलाचा उभा छेद

पायपरेसी

खंड ९
पारिजातक : लखनौ येथील नॅशनल बोटॅनिकल गार्डनमध्ये केलेल्या पारिजातकाच्या मोठ्या लागवडीत आढळून आलेले काही नवीन नैसर्गिक प्रकार क्रमांक वरून खाली : (१) कर्णफुल, (२) चक्र , (३) सीया शृंगार , (४) ध्रुव, (५) तारा.

पारिजातक

खंड ९
पार्स्निप : पानांसह मूळ

पार्स्निप

खंड ९

पार्स्ले

खंड ९
पांशी : पाने व फुलोरा

पांशी

खंड ९
पाषाणभेद: (१) संपूर्ण वनस्पती (२) फुलाचा उभा छेद (३) अपक्व फळ (४) बी.

पाषाणभेद

खंड ९
पिआरंगः (१) संयुक्त पानाचा सर्वात लहान, एकबीजी, भाग, (२) फुलोर्या)चा भाग, (३) फूल, (४) शुष्क फळे (कृत्स्नकिंजमंडल, (५) फळ, (६) बी.

पिआरंग

खंड ९
युरोपिय पिओनी

पिओनी

खंड ९
पिटुनिया हायब्रिडा : तीन प्रकार

पिटूनिया

खंड ९
पिठवण : (1) पाने व फुलोरा यांसह फांदी (2) शिंबा

पिठवण

खंड ९
पिंड्रा : (1)फुलांसह फांदी, (2) फूल, (3)पुष्पमुकुट व केसरदले, (4)फूल (संवर्त व किंजमंडल), (5)फळाचा आडव छेद

पिंड्रा

खंड ९
पित्तकारी : (1)फुलोरऱ्यासंह फांदी, (2) फूल, (3) पाकळ्यांशिवाय फूल, (4) किंजकेसाराक्ष

पित्तकारी

खंड ९
आ. 1. पित्तपापडा : (1) संयुक्त पान (2)फुलोरा व फळे यांसह फांदी (3) फूल (4) बोंड (5) प्रधान मुळासह खोडाचा भाग

पित्तपापडा

खंड ९
पित्तमारी : (1) पानांफुलांसह संपूर्ण वनसपती (2) फूल (3) फळ (4) फळाचा आडवा छेद (5) बी (उभा छेद)

पित्तमारी

खंड ९
पिनांगा कुहलाय : कुंडीत वाढविलेला लहान वृक्ष.

पिनांगा

खंड ९
पिनी : (१) फुलांसह फांदी, (२) फळांसह फांदी, (३) फूल, (४) फळाचा उभा छेद, (५) बी (रुजणारी).

पिनी

खंड ९
पिंपरी : फुलांसह फांदी

पिंपरी

खंड ९
पिंपळ : पाने व फलांसह फांदी

पिंपळ

खंड ९
पिंपळी : (1) फुलोऱ्यांसह वनस्पितीची फांदी, (2)फुलेरा, (3) बंगाली(लेंडी), (4) सिंगापूरी(मलायी), (5)गोल (आसामी), (6)असली (मुर्सिदाबादी)

पिंपळी

खंड ९
पिशा : (१) नर-वृक्षाची फुलोऱ्यासह फांदी, (२) स्रीस्-वृक्षाची फुलोऱ्यासह फांदी, (३) पुं-फुलोरा, (४) पुं-पुष्प (वंध्य किंजमंडलासह), (५) केसरदले (प्रपिंड-ग्रंथियुक्त), (६) स्त्री -पुष्प, (७) वंध्य केसरदल, (८) किंजमंडल.

पिशा

खंड ९

पिसी

खंड ९
पिस्ता : (१) पान, (२) फळांचा घोस, (३) आठळी फळ (पक्व), (४) आठळी, (५) बी.

पिस्ता

खंड ९

पीच

खंड ९

पीट

खंड ९
746 - 1

पुंगळी

खंड ९
पुत्रजीवीः (१) पुं-पुष्पांच्या फुलो-यांसह फांदी, (२) पुं-पुष्प,(३) केसदल, (४)स्त्री-पुष्प, (६) किंजपुटाचा आडवा छेद, (७) फळांसह फांदी, (८) आठळी.

पुत्रजीवी

खंड ९
जपानी पुदिना : (१) फुलो-यांसह वनस्पती, (२)फूल, (३) संवर्त.

पुदिना

खंड ९
आ १. ॲसिटॅब्यूलॅरिया मेडिटरेनिया (शैवाल) १. दांड्यासहित छत्री सारखा भाग २. मुळासारख्या भागातील प्रकल (केंद्रक)

पुनर्जनन

खंड ९
पुनर्नवा : (१) फुलोर्यां सह फांदी, (२) फूल, (३) फळ.

पुनर्नवा

खंड ९
आ.१. वनस्पतींच्या प्रमुख गटांची भूवैज्ञानिक काळातील वाटणी (१) सायलोफायटेलीस, (४) सायलोटोलीझ, (५) लायकोपोडिएलीझ (काष्ठयुक्त) (८) स्फेनोफायलेलीझ, (९) एक्विसीटेलीझ (काष्ठयुक्त), (१०) एक्विसीटेलीझ (१३) टेरिडोस्पर्मी (बीजी नेचे), (१४) कॉर्डेइटेलीझ, (१५) कॉर्निफेरेलीझ (१९)केटोनिएलीझ, (२०) नीटेलीझ (उंबळी गण), (२१) अँजिओस्पर्मी (आ) डायकॉटिलेडॉनी (मॅग्नोलिएटी द्विदलिकित).

पुरावनस्पतिविज्ञान

खंड ९
पुलुंगा : (१) संयुक्त पान, (२) फूल व कळ्या.

पुलुंगा

खंड ९
पुष्पदलसंबंध

पुष्पदलसंबंध

खंड ९
पुष्पबंधांचे (फुलोऱ्यांचे) सामान्य प्रकार : (अ) मंजरी (आ) कणिश (इ) नतकणिश (ई) स्थूलकणिश (उ) कणिशक (उ१) नित्य (उ२) स्पष्ट केलेले : (१) बाह्यतुष, (२) परितुष, (३) अंतस्तुष, (४) केसरदले, (५) किंजमंडल (ऊ) गुलुच्छ (ए) चामरकल्प (ऐ) स्तबक : (ऐ१) क्लोव्हर (ऐ२) रडबेकिया (उभा छेद) : (१) किरण-पुष्पक, (२) बिंब-पुष्पक, (३) छदे (ओ) कुंभासनी (औ) स्थालीकल्प (क) परिमंजरी (ख) एकपद वल्लरी : (ख१) शुंडी (ख२) सर्पगती (वृश्चिकाभ) (ग) द्विपद वल्लरी : (ग१) साधी (ग२) द्विशाख (घ) चषकरूप : (१) छदमंडल, (२) पुं-पुष्पे, (३) स्त्री-पुष्प (च) पुंजवल्लरी.

पुष्पबंध

खंड ९

पॅचिथीका

खंड ९

पॅपॅव्हरेसी

खंड ९

पॅसिफ्लोरेसी

खंड ९

पेअर

खंड ९

पेकॉप्टेरीस

खंड ९
पेटारी : (१) पुं-फुलोऱ्यासह फांदी, (२) पुं-पुष्प, (३) स्त्री-फुलोऱ्यासह फांदी, (४) स्त्री-पुष्प, (५) किंजपुटाचा आडवा छेद.

पेटारी

खंड ९

पेंटास कार्निया

खंड ९

पेट्रिया

खंड ९
राईकुडा : (१) फुलोऱ्यांसह फांदी, (२) कळी, (३) फूल, (४) पाकळ्या व केसरदले, (५) केसरदल, (६) संवर्त व किंजमंडल (उभा छेद), (७) फळे असलेली फांदी.

पेंडगूळ

खंड ९

पेडॅलिएसी

खंड ९

पेपरमिंट

खंड ९
पेलार्‌गॉनियम : (अ) पे. झोनेल : पान व फुलोरा (आ) पे. टर्नेटम : (१)शुंडिका (इ) जिरॅनियम प्रॅटेन्सचे तडकणारे फळ.

पेलार्‌गॉनियम

खंड ९

पेशी

खंड ९
तिलौंजा (पाप्लर पॉप्युलस सिलिएटा )

पॉप्लर

खंड ९

पॉलिगोनेसी

खंड ९

पॉलिपोडियम

खंड ९

पोकळा

खंड १०

पोटॅटो व्हाइन

खंड १०

पोटेपो

खंड १०
पोडॉस्टेमोनेसी : (अ) अश्मपुष्पी (डिक्रिया स्टायलोजा) : (१) वनस्पती, (२) पूर्णपणे उमलेले फूल : (क) केसरदले, (ख) छदक, (ग) किंजल्क, (३) फुलोरा (आ) त्रिपुटी (टर्निओला झेलॅनिका) (इ) घंटाकारी (ग्रिफिथेेला हूकरियाना) (ई) अश्महरिता (झेलॅनिडियम लायकेनॉईडीस) (उ) केशपर्णा (पोडॉस्टेमॉन स्युबुललॅटम).

पोडॉस्टेमोनेसी

खंड १०
पोडोकार्प (पोडोकार्पस मॅक्रोफिला) : (१) पाने व बीजांसह शाखा, (२) बीज, (३) अध्यावरण.

पोडोकार्प

खंड १०
पोथॉस ऑरिया

पोथॉस ऑरिया

खंड १०
पोपटवेल : ( १ ) फुलांसह फांदी ( २ ) कळी ( ३ ) फळ

पोपटवेल

खंड १०
पोपटी : (अ) फुलांसह फांदी (आ) फळ: (१) संवर्ताच्या वेष्टनासह, (२) अर्धा संवर्त काढलेले.

पोपटी

खंड १०

पोर्चुलॅकेसी

खंड १०

पोलकी

खंड १०

पोलेमोनिएलीझ

खंड १०

प्युनिकेसी

खंड १०
क्लोरोफिल ए ची रासायनिक संरचना (क्लोरोफिल बी च्या संरचनेत क्लोरोफिल ए च्या संरचनेतील तारांकित CH3 गटाच्या जागी CHO गट आहे बाकी संरचना क्लोरोफिल ए प्रमाणेच आहे).

प्रकाशसंश्लेषण

खंड १०
आ. १. प्रकाष्ठ कोशिका : (अ) दृढ सूत्र : (१) साधी खाच (आ) वाहिका : (१) अनुलिप्त खाच (इ) वाहिनी घटक : (१) अनुलिप्त खाच, (२) मोठे छिद्र (ई) मृदूतक कोशिका (आडवा छेद) : साधी खाच (खालील बाजूस दाखविलेली) : (१) आडवा छेद, (२) पृष्ठदृश्य.

प्रकाष्ठ

खंड १०

प्रजनन

खंड १०
पिटूनिया : (अ) द्विफलन : (१) परागनलिका, (२) अंदुक, (३) पुं-प्रकल (गंतुक), (४) ध्रुवीय संयोजित प्रकल, (५) गर्भकोश, (६) परागनलिकेचा दुभंगलेला भाग, (७) स्टार्च कण (आ) गर्भकोशाचा वरचा भाग : (१) परागनलिका, (२) रंदुक, (३) प्राथमिक पुष्क-प्रकलाचे विभाजन, (४) गर्भकोश.

प्रजोत्पादन

खंड १०

प्रजोत्पादन, वनस्पतीतील

खंड १०
प्रपट्टन : शतावरी-पिवळटलेले खोड व खराट्यासारख्या शाखा.

प्रपट्टन

खंड १०

प्रपिंडे

खंड १०

प्रसुप्तावस्था

खंड १०
प्रिमरोझ : (१) चिनी प्रिमरोझ (प्रिम्युला सायनेन्सिस), (२) प्रि. पॉलिअँथा : ऱ्हस्व किंजलाचे फूल (३) प्रि. पॉलिअँथा : दीर्घ किंजलाचे फूल.

प्रिमरोझ

खंड १०

प्रिम्युलेलीझ

खंड १०

प्रेन, सर डेव्हिड

खंड १०

प्लंबॅजिनेसी

खंड १०
आ. १. काही सूक्ष्म वनस्पति-प्लवक : (१) निट्‌शिया, (२) कीटोसेरॉस, (३ ते ७) सिरेशियमच्या पाच जाती, (८) पेरिडिनियम, (९) प्रोरोसॅट्रम, (१०) पाँटोस्फीरा, (११) डिस्टेफॅनस.

प्लवक

खंड १०

प्लीओपेल्टिस

खंड १०
फ
आ. १. फंजाय इंपरफेक्टाय : विबीजुकफलांचे प्रकार : (अ) स्पोरोडोकियम (आ) ॲसरव्ह्यूलस (इ) पिक्निडियम (अ), (आ) व (इ) मध्ये (१) विबीजुकदंड, (२) विबीजुके.

फंजाय इंपरफेक्टाय

खंड १०

फलसान

खंड १०
आ. १. साधी शुष्क फळे : अस्फुटनशील शुष्क फळे : (१) कृत्‍स्‍नफल-मोरवेल (२) सस्यफल – गहू (३) संकृत्‍स्‍न – सूर्यफूल (४) क्लोम - आघाडा (५) कपाली - शिंगाडा (६) कपाली – काजू (अ) सत्यफल, (आ) छद्मफल (७) छदक कपाली – वंजू (ओक) (८) सपक्ष फल – एल्म स्फुटनशील शुष्क फळे : (९) करंडरूप - कुरडू (१०) पेटिका फल - रुई (११) शिंबा - वाटाणा (१२) सार्षप – मोहरी (१३) सार्षपक – कॅप्सेला. बोंडे : (१४) छिद्रल स्फुटन - अफू (१५) पटभिदुर - पोपटवेल (१६) पुटकभिदुर व पटभंगुर – धोतरा (१७) पुटकभिदुर – भेंडी (१८) द्व्‍यावृत – वेलदोडा. भंगुरपालिभेदी शुष्क फळे : (१९) मुद्रिका - मुद्रा (२०) आंदोलिपाली - बडिशेप (२१) मालाशिंबा - लाजाळू (२२) पालिस्फोटी – भांड (जिरॅनियम) (२३) सपक्ष युग्मफल – मॅपल

फळ

खंड १०
फांगळा : फुलोऱ्यासह फांदी

फांगळा

खंड १०

फांजी

खंड १०

फान्सी

खंड १०
फापटी : (१) फुलांसह फांदी, (२) फूल, (३) फळ.

फापटी

खंड १०

फायकॉइडी

खंड १०
आ. १. रोपट्यांची कूज : (अ) निरोगी रोपटे, (आ) रोगट रोपटे.

फायकोमायसिटीज

खंड १०

फायबर, गमूती

खंड १०

फायबर, बाकोआ

खंड १०
फालसा : (१) फुलांसह फांदी, (२) फळे.

फालसा

खंड १०
फिटोनिया : (१) फिटोनिया अर्जिरोन्यूरा, (२) फिटोनिया पिअरसाय.

फिटोनिया

खंड १०

फिलिकेलीझ

खंड १०
फिलिसियम

फिलिसियम

खंड १०
फुक्सिया

फुक्सिया

खंड १०

फुगा

खंड १०

फुडगूस

खंड १०

फुलझाडे

खंड १०

फुलोरा

खंड १०
आ. १. सामान्य फुलाची संपूर्ण संरचना : (१) वृंत, (२) पुष्पस्थली, (३) संदल, (४) प्रदल, (५) केसरदल, (६) परागकोश, (७) किंजपुट, (८) किंजल, (९) किंजल्क, (१०) बीजक, (११) बीजकाधानी (७ ते ११ हे किंजमंडलाचे भाग आहेत).

फूल

खंड १०

फॅगेसी

खंड १०
मेंढीचे फेस्कू गवत : (१) फुलोऱ्यांसह वनस्पती, (२) पानाचा छेद (मोठा करून दाखविलेला आहे).

फेस्कू गवत

खंड १०
फोग : (१) फांद्या व फळे यांसह वनस्पती, (२) फळाचा आडवा छेद.

फोग

खंड १०
फ्युनेरिया : (अ) गंतुकदंड (वनस्पती) : (१) रेतुकाशयधारी शाखा, (२) अंदुककलशधारी शाखा, (३) पाने, (४) खोड, (५) मूलकल्प (आ) खोडाचा आडचा छेद : (१) अपित्वचा, (२) मध्यत्वचा, (३) केंद्रवर्ती वाहक संच (इ) गंतुकाशये : (१) रेतुकाशय, (२) वंध्यतंतू, (३) अंदुककलश (ई) बीजुकधर : (१) गंतुकधारी दंडाचा अग्रभाग, (२) दंड, (३) बीजुकाशय, (४) अपिधान (उ) बीजुकाशयाचा उभा छेद : (१) दंड, (२) आशयतल, (३) अपित्वचा, (४) वायुकोटर, (५) बीजुकांचा थर, (६) कील, (७) परितुंड, (८) अपिधान (ऊ) - (१) परितुंड व दंत (विस्तारित), (२) परितुंडाचे पृष्ठदृश्य, (३) ‌अपिधान (ए) रेतुक (ऐ) शंवालक : (१) तंतू, (२) मूलकल्प, (३) कळी, (४) गंतुकदंड (अविकसित),

फ्युनेरिया

खंड १०

फ्यूमॅरिएसी

खंड १०
काई ॲपल: (१) फळासह फांदी, (२) कापलेले फळ, (३) बीजे.

फ्लॅकोर्टिएसी

खंड १०
फ्लॉक्स ड्रुमाँडी

फ्लॉक्स

खंड १०
ब
बकव्हीट

बकव्हीट

खंड ११
बकुळ : (१) पाना-फुलांसह शाखा, (२) पुष्पमुकुट व केसरदले, (३) संवर्तासह फळ.

बकुळ

खंड ११

बँक्स, सर जोसेफ

खंड ११
दुधिया बचनाग (ॲ. नॅपेलस) : (१) फुलोऱ्यासह शाखा, (२) फुलाचा उभा छेद, (३) किंजमंडल, (४) फळ.

बचनाग

खंड ११

बटमोगरा

खंड ११
बटरकप

बटरकप

खंड ११
बंटीच्या दोन जाती : (अ) एकिनोक्लोआ क्रुसगल्ली (आ) ए. स्टॅग्निना.

बंटी

खंड १०
बडीशेप

बडीशेप

खंड ११
आ . बदाम :( १) फूल, (२) तडकलेले फळ, (३) फलांसह शाखा.

बदाम

खंड ११

बनर्‍हीया

खंड ११

बनलगाय

खंड ११
बंबाखू (ऑरोबँकी इंडिका) : (१) फलोरा (खोडाचा वरचा भाग), (२) फूल (पुष्पमुकुट व केसरदले), (३) खोडाचा तळभाग.

बंबाखू

खंड ११

बरबँक, ल्यूथर

खंड ११

बर्च

खंड ११
बला : फुलांसह शाखा

बला

खंड ११

बसरी

खंड ११

बहान

खंड ११

बहिस्त्वचा

बहुऋतुजीविता

बहुऋतुजीविता

खंड ११
आ. २. उभयद्विगुणित प्रजेची निर्मिती दर्शविणाऱ्या घटना : (१) द्विगुणित जनक पिढी, (२) एकगुणित गंतुके, (३) बहुतांशी वंध्य असलेले पहिले संकरज, (४) काही द्विगुणित गंतुके, (५) फलनक्षम रंदुक (उभयद्विगुणित संतती).

बहुगुणन

खंड ११

बागुळी

खंड ११
बांडगूळ : (१) पाने व फुलोरा यांसह फांदी, (२)फुलोरा, (३)फळे.

बांडगूळ

खंड ११

बांदोरहुल्ला

खंड ११
बाफळी : (१) पान, (२) चवरीसारखा फुलोरा (३) फूल, (४) फळांचा झुबका, (५, ६,७) फऴाच्या भिन्न अवस्था.

बाफळी

खंड ११
बांबू (बांबूसा) (१)बेट, (२)फांदी, (३)बांबू (खोड)

बांबू

खंड ११
बाभूळ

बाभूळ

खंड ११
बिलीलोटन : पानाफुलांसह फांदी

बाम

खंड ११
बारतोंडी

बारतोंडी

खंड ११

बारी, हाइन्‍रिख अँताँ द

खंड ११

बार्ली

खंड ११

बार्लेंरिया

खंड ११
बाल्सम फर : पाने व शंकू यांसह फांदी

बाल्सम फर

खंड ११

बाल्समिनेसी

खंड ११
बाल्सा : पाने व फळे असलेली फांदी

बाल्सा

खंड ११

बाळंतशोपा

खंड ११
बाळवेखंड

बाळवेखंड

खंड ११
बावची : (१) फुलाफळांसह फांदी, (२) बिया.

बावची

खंड ११

बाशिंगनेचा

खंड ११

बाष्पोच्छ्वास

खंड ११

बाहवा

खंड ११

बिक्सेसी

खंड ११

बिगोनिएसी

खंड ११
बिगोनिया रेक्स : पानफुलांसह वनस्पती

बिगोनिया

खंड ११

बिग्नोनिएसी

खंड ११

बिग्नोनिया

खंड ११

बिट्टी

खंड ११
बिबळा : पान, फुले व फळे यांसह शाखा

बिबळा

खंड ११
बिब्बा : (१) फुलांसह शाखा, (२) द्विलिंगी फूल, (३) आठळीयुक्त फळ, (४) पुष्पस्थली (बिब्बोटी).

बिब्बा

खंड ११

बिली

खंड ११

बिशकोप्रा

खंड ११
 बिही : (१) फुलासह फांदी, (२) फळ.

बिही

खंड ११

बीच

खंड ११
आ. १ मेड्युलोजा वृक्ष

बीजी नेचे

खंड ११

बुगनविलिया

खंड ११

बुटे

खंड ११

बुरगुंड

खंड ११
 बॅसिडिओमायसिटीज: (अ) होमोबॅसिडिओमायसिटी : (१) गदाकोशिका, (२) गदाबीजुक (आ) बटाट्यावरील -हायझोक्टोनिया रोग : (१) रोगट बटाटा, (२) रोगट अंकुर (इ) ज्वारीवरील काजळी रोग : (१) बीजुककोश, (२) टेलिओ बीजुके, (३) गदाकोशिका (प्रोमायसीलिअम). (४) गदाबीजुक (स्पोरिडियम) (ई) संत्र्यावरील गुलाबी रोग : रोगट फांदीचा भाग (उ) गव्हावरील तांबेरा रोग–कवकाच्या व्यवस्था : (१) पिक्निओबीजुककोश व बीजुके, (२) ॲसिडिओ - बीजुककोश व बीजुके, (३) युरिडो-बीजुककोश व बीजुके, (४) टेलिओ-बीजुककोश व बीजुके, (५) गदाकौशिका, (६) गदाबीजुक.

बॅसिडिओमायसिटीज

खंड ११

बॅसेलेसी

खंड ११

बेट्युलेसी

खंड ११

बेथॅम, जॉर्ज

खंड ११
आ.१ सायकॅडेऑइडिया (बेनेटाइट्‌स) ज्या प्रजोत्पादक इंद्रियाचा (फुलाचा) उभा छेद : (१) छदांचा समूद, (२) पुष्पासन, (३) लघुबीजुकपर्णाचा (केसरदलांचा) समूद, (४) गुरुबीजुकपर्णाचा (किंजदलांचा) समूह. (आकृतीत लघुबीजुकपर्णे डावीकडे अपक व उजवीकडे पक्व अवस्थेत दाखविली आहेत.)

बेनेटाइटेलीझ

खंड ११
बेल: (1) फुलांसह शाखा, (2) फुलाचा उभा छेद, (3) बेलफळाचा अर्धा भाग, (4) लवदा बी.

बेल

खंड ११
बेलपटा: (1) फुलाफळासह फांदी, (2) उघडलेले फूल (पाकळ्या व केसरमंडल यांशिवाय), (3) केसर मंडल, (4) केसरदल, (5) तडकलेले फळ, (6) किंजपुटाचा आडवा छेद, (7) फळाचे शकल, (8) बी.

बेलपटा

खंड ११
इंडियन बेलाडोना

बेलाडोना

खंड ११
बेहडा : (१) फांदी, (२) फुलोरा, (३) कच्ची फळे, (४) पक्क फळे, (५) फळाचा आडवा छेद.

बेहडा

खंड ११
लांबबॉटलब्रश (कॅ. स्पेसिओसस ) : (१) फुलोऱ्यासह शाखा, (२) पुष्पमुकटाशिवाय फूल, (३) फुलाचा छेद.

बॉटलब्रश

खंड ११

बॉनर, जेम्स फ्रेडरिक

खंड ११
आ. १. दाब कलम पद्धत : (१) तार, (२) शेवाळे, (३) कापण्याची रेषा, (४) मुळे फुटलेला फांदीचा भाग.

बॉनसाई

खंड ११

बॉमंशिया ग्रँडिफ्लोरा

खंड ११

बॉम्बॅकेसी

खंड ११

बॉवर, फ्रेडरिक ऑरपेन

खंड ११

बोके

खंड ११

बोंडारा

खंड ११
बोब्बी

बोब्बी

खंड ११

बोर, लाल

खंड ११
बोरकोल : स्कॉचकर्ल्ड प्रकारचे पान.

बोरकोल

खंड ११

बोरू

खंड ११

बोरॅजिनेलीझ

खंड ११

बोरॅजिनेसी

खंड ११

बोळ

खंड ११

ब्रह्मदंडी

खंड ११

ब्राउन, रॉबर्ट

खंड ११
ब्राझील नट :

ब्राझील नट

खंड ११

ब्रायोफायटा

खंड ११
ब्राह्मी : (१) फुलोऱ्यांसह वेल, (२) फुलोरा (३) फूल (४) फळ.

ब्राह्मी

खंड ११
ब्रूचर्स ब्रूम ( रस्कस ) : (१) खवल्यासारखे पान, (२) पर्णक्षोड, (३) फूल, (४) खवले (पाने).

ब्रूम

खंड ११
ब्रूसेल्स स्प्राउट्‌स

ब्रूसेल्स स्प्राउट्‌स

खंड ११

ब्रेडफ्रुट ट्री

खंड ११

ब्रोमेलिएसी

खंड ११
विलायती आंचू : (१) फुलांसह शाखा, (२) फूल, (३) फुलाचा उभा छेद, (४) घोसफळ, (५) बीज.

ब्लॅकबेरी

खंड ११

ब्लेक्नम

खंड ११
भ
भद्रक : (१) फुलांफळांसह फांदी, (२) पुष्पमुकुट, (३) पाकळ्या काढलेले फूल,(४) फळ, (५) फळाचा आडवा छेद, (६) आटळी.

भद्रक

खंड १२
भद्रदंती : (१) पान, (२) उपपर्णे, (३) फुलोरा, (४) नर-फुलाचे अलग केलेले भाग.

भद्रदंती

खंड १२

भाकरीचे झाड

खंड १२

भांग

खंड १२

भादली

खंड १२
भामुर्डी : पाने व फुलोरे यांसह फांदी

भामुर्डी

खंड १२
भारंगी : (१) फूलोऱ्यासह फांदी, (२) फूल, (३) फळ.

भारंगी

खंड १२

भारतीय वनस्पतिवैज्ञानिक सर्वेक्षण संस्था

खंड १२
भुईतेरडा

भुईतेरडा

खंड १२

भुईरिंगणी

खंड १२
भुतकेस

भुतकेस

खंड १२
आ. १. लव भुरी : (अ) ज्वारी : रोगामुळे चिरटलेली पाने (आ) बाजरी : रोगट कणीस (इ) द्राक्ष : (१) रोगट फांदी, (२) रोगट पान, (३) बीजुककोश दंड व बीजुककोश.

भुरी

खंड १२
भूछत्रे [यातील (अ) ते (क) ही सर्व खाद्य असून (ख) हे विषारी आहे]: (अ)सामान्य अथवा शेतातील भूछत्र (अगॅरिकस कॅपेस्ट्रिस): (१) दांडा, (२) वलय, (३) छत्र, (४) पटल, (५) गदाकोशिका, (६) गदाबीजुके (आ) पांढऱ्या गुंडीचे अथवा लागवडीतील भूछत्र (अ.बायस्पोरस): (आ१) भूछत्राचे भाग : (१) छत्र, (२) पटल, (३) वलय, (४) दांडा, (५) गदाकोशिका, (६) गदावीजुके, (आ२) तयार केलेल्या खतावर वाढणारी भूछत्रे, (आ३) बेण्याची वडी (इ) भात-पेंढ्याचे भूछत्र (व्होलव्हारिएला डायप्लासिया) : (इ१) भूछत्राच्या लागवडीसाठी भात-पेंढ्याच्या थरांची मांडणी : (१) पहिला थर, (२) दुसरा थर, (३) तिसरा थर, (४) चवथा थर, (इ२) भात पेंढ्यावरील पूर्ण वाढलेली भूछत्रे (ई) शीटके (जपानी भूछत्र, लेंटिनस इडोडस) (उ) शँतरेल (कँथरेलस सिबँरियस) (ऊ) भूकंदुक (लायकोपर्डॉन) (ए) केसाळ भूछत्र (क्रॉप्रिनस कोमॅटस) (ऐ) धिंग्री (प्लुरोटस) (ओ) मधाचे भूछत्र (आर्मिलेरिआ मेलिआ) (औ) कंदकवक (ट्युबर) (क) गुच्छी (मोर्शेला अस्क्युलेंटा) (ख) प्राणघातक भूछत्र (अँमानिटा फॅलॉइडिस): (१) छत्र, (२) वलय, (३) दांडा, (४) अधोवेष्टन.

भूछत्रे

खंड १२
भूर्ज : (१) नर व स्त्री-फुलोऱ्यासह फांदी, (२) नर-पुष्पे, (३) केसरदल, (४) स्त्री-पुष्पे, (५) फळधारी शाखा, (६) सपक्ष फळ.

भूर्ज

खंड १२

भूवनस्पतिविज्ञान

खंड १२
P - 749 - 1

भेंड

खंड १२

भेंड वृक्ष

खंड १२
भेर्लि माड : (१) फुलोरे व पाने यांसह झाडाचा शेंडा, (२) पानचे एक दल, (३) फुलोऱ्याचा भाग, (४) फळांसह फांदी.

भेर्ली माड

खंड १२
भोकर : (१) पाने व फुलोऱ्यासह फांदी, (२) द्विलिंगी फूल, (३) फळ, (४) आठळी, (५) बी

भोकर

खंड १२

भोती

खंड १२

भोमा

खंड १२
भोरसळ : (१) फुलोऱ्यासह फांदी, (२) फळांसह फांदी.

भोरसळ

खंड १२
भोला

भोला

खंड १२
म
मकळी

मकळी

खंड १२

मकाणा

खंड १२

मखमल – १

खंड १२
मंजिष्ठ : (१) फुलोरा व फळांसह फांदी, (२) फूल, (३) फळ, (४) बी.

मंजिष्ठ

खंड १२

मँड्रेक

खंड १३

मत्ति

खंड १२
ओक वृक्षाच्या खोडाचा आडवा छेद : ( १ ) साल, ( २ ) रसकाष्ठ, ( ३ ) मध्यकाष्ठ.

मध्यकाष्ठ

खंड १२
मध्यत्वचा

मध्यत्वचा

खंड १२

मध्यवनस्पति

खंड १२
आ. १ मध्योतक : नासपतीच्या पानाचा आडवा छेद : ( १ ) वरची अपित्वचा, ( २ ) खालची अपित्वचा, (३ ) सुविरल मृदूतक, ( ४ ) स्कंभोतक मृदूतक, ( ५ ) वाहक वृंद ( पाणी व अन्न नेणार्‍‍या घटकांचे समूह) आवरण.

मध्योतक

खंड १२
मयाळ : (१) फुलोर्‍यासह फांदी, (२) नर-फूल, (३) स्त्री-फूल, (४) फळे असलेली फांदी.

मयाळ

खंड १२
मयूरशिखा

मयूरशिखा

खंड १२

मर

खंड १२

मरमत

खंड १२

मरवा

खंड १२
आ. १. काही मरूवनस्पतींच्या पानांच्या भागांचे आडवे छेद : ( अ ) हॅकिया : (१) जाड उपत्वचा, ( २ ) खेलवर गेलेले त्वग्रंध्र, ( ३) दाट स्कंभोतक ( लांबट कोशिकांचा थर ), (४ ) आधार ऊतक (आ) लाल कण्हेर : ( १ ) अपित्वचा, ( २) स्कंभोतक, ( ३) सुविरल मध्योतक [ ⟶ मध्योतक ], ( ४) त्वग्रंध्र ( इ ) स्टायपा कॅपिलॅटा ( गवत ) : ( इ१ ) पान वरच्या बाजूस गुंडाळलेले , ( इ२ ) उघडलेल्या पानाचा डावा अर्धा भाग : ( १) पानाची ( त्वग्रंध्ररहित ) खालची बाजू, ( २ ) पानाची त्वग्रंध्रयुक्त वरची बाजू, ( ३) त्वग्रंध्रे, ( ४ ) सात्मीकारक ऊतक.

मरुवनस्पति

खंड १२
मर्यादवेल

मर्यादवेल

खंड १२

मलायी पदौक

खंड १२
(महालता : असंगत अंतर्रचना : (अ) कांचनाच्या एका जातीच्या खोडाचा आडवा छेद (आ) पोपटवेलीच्या अर्ध्या खोडाचा आडवा छेद (इ) काँब्रेटम हार्टमॅनिॲनमच्या खोडाच्या आडव्या छेदाचा भाग :) (१) प्रकाष्ठ, (२) परिकाष्ठ, (३) निकाष्ठ-किरण, (४) मृदूतक.

महालता

खंड १३
महाळुंग : (१) पानाफुलांसह फांदी, (२) फुलाचा उभा छेद (पुष्पमुकुट काढून टाकलेला), (३) फळ, (४) फळाचा आडवा छेद, (५) बिया.

महाळुंग

खंड १३
माइनमुळे

माइनमूळ

खंड १३

माकडलिंबू

खंड १३

माकडशिंग

खंड १३
माका : (अ) फुलोऱ्यांसह फांदी (आ) फुलोरा (स्तबक) : (१) किरण-पुष्पके, (२) बिंब-पुष्पके (इ) फळांसह अपक्व गुच्छ.

माका

खंड १३

माखिमोव्ह, म्यिकली अल्यिक्‌सांद्रव्ह्यिच

खंड १३

माचुरा

खंड १३
माझरी : (१) पान, (२) फुलोऱ्याची शाखा, (३) कळ्या, (४) द्विलिंगी फूल, (५) छदाच्या बगलेतील फुलांची जोडी, (६) त्रिधारी किंजपुट, (७) फळ, (८) बी.

माझरी

खंड १३
माठ : पाने, खोड व कणिशे

माठ

खंड १३

माड

खंड १३

माणक

खंड १३

माते

खंड १३

मांदार

खंड १३
 माधवलता : (१) फुलांसह फांदी, (२) फूल (पाकळ्यांशिवाय), (३) सपक्ष फळ व खाली फुलाचा तळभाग, (४) बीजाचा उभा छेद.

माधवलता

खंड १३

मान्ना

खंड १३
मायफळ

मायफळ

खंड १३

मायाळू

खंड १३

मारवेल

खंड १३
मारुतिफळ : (१) गुळगुळीत पृष्ठभाग, (२) गाठी असलेला पृष्ठभाग.

मारुतिफळ

खंड १३

मार्केन्शिया

खंड १३

मार्टिनिएसी

खंड १३

मालकांगोणी

खंड १३
मालती : (१) फुलांसह फांदी, (२) फुलाचा उभा छेद, (३) किंजपुटाचा आडवा छेद, (४) फळ.

मालती

खंड १३

मालपीगीएसी

खंड १३

मालवण

खंड १३

माल्व्हेलीझ

खंड १३

माल्व्हेसी

खंड १३
पंचानन माहेश्वरी

माहेश्वरी, पंचानन

खंड १३
मिग्नोनेट : (१) फूलांसह फांदी, (२) फूल, (३) फुलाचा उभा छेद, (४) किंजपुटाचा आडवा छेद, (५) फळ, (६) बी (उभा छेद)

मिग्‍नोनेट

खंड १३

मिचेल्डेनिया

खंड १३
मिरजोळी : (१) फुलोऱ्यासह फांदी, (२) फुलोऱ्याचा भाग, (३) कळी, (४) फूल, (५) फळ, (६) फळाचा छेद.

मिरजोळी

खंड १३

मिरिकेसी

खंड १३

मिरिस्टिकेसी

खंड १३

मिर्टेलीझ

खंड १३

मिर्टेसी

खंड १३

मिर्सिनेसी

खंड १३
मुचकुंद : कळ्या व फुले यांसह फांदी

मुचकुंद

खंड १३
मुद्रा : (१) पाने, फुले व फळे या सह फांदी (२) पाकळ्या काढलेले फूल (3) फळांचा उभा छेद (४) बी.

मुद्रा – १

खंड १३
मुरडशेंग : (१) कळ्या, फूल व फळ यांसह फांदी (२) फूल (३) केसरदले व किंजमंडल (संवर्त व पुष्पमुकुट) काढलेले फूल (४) पक्वफळ टोकास आडवे कापलेले (५) बीज.

मुरडशेंग

खंड १३
मुसळी, काळी

मुसळी, काळी

खंड १३

मुसळी, सफेद

खंड १३

मुहलेनबेकिया

खंड १३
मृदूतकाचे प्रकार : (१) आंतरकोशिकी पोकळ्या असलेले व काही कोशिकांत स्टार्चाचे कण असलेले मृदूतक, (२) जाड भित्तीच्या कोशिका व त्यांपैकी काहिंत स्टार्चाचे कण व काहींत स्फटिक असलेले मृदूतक, (३) पोकळ्या फार कमी असलेले मृदूतकचा आडवा छेद व, (४) उभा छेद, (१) व (२) मध्ये आडवा छेद दाखविला आहे. परिकल व त्यांतील कोशिकांगे दर्शविलेली नाहीत फक्त स्टार्चाचे कण व स्फटिक दर्शविले आहेत.

मृदूतक

खंड १३
आ.१. जल-संवर्धन : (१) तारेची जाळी, (२) पोषक विद्रावाचा साठा, (३) आतून डांबराचा लेप दिलेली लाकडी टाकी.

मृद्‌हीन कृषि

खंड १३

मॅग्‍नोलिएसी

खंड १३

मॅग्‍नोलिया प्युमिला

खंड १३
नॉर्वे मॅपल : (१) फळांसह फांदी, (२) फुलोरा, (३) फुलाचा उभा छेद, (४) किंजपुटाचा आडवा, (५) फळांची जोडी.

मॅपल

खंड १३
मॅरांटा

मॅरांटा

खंड १३
मॅरॅटिएलीझ

मॅरॅटिएलीझ

खंड १३
मॅहॉगनी : (१) संयुक्त पान व फुलोऱ्यासह फांदी, (२) कळ्या व फूल, (३) फुलाचा उभा छेद, (४) तडकलेले फळ, (५) बी.

मॅहॉगनी

खंड १३

मेडनहेअर फर्न

खंड १३
मेडलरचे (पुष्पस्थलीने वेढलेले) फळ टोकास संवर्त आहे.

मेडलर

खंड १३
मेडशिंगी : (१) फुलांसह फांदी, (२) फुलाचा उलगडलेला पुष्पमुकुट व केसरदले, (३) दात्राकृती बोंड, (४) सपक्ष बीज.

मेडशिंगी

खंड १३
ग्रेगोर मेंडेल

मेंडेल, ग्रेगोर योहान

खंड १३
आ.१. मेथुरी : फुलांसह फांदी

मेथुरी

खंड १३
मेंदी : (१) फुलांफळांसह फांदी, (२) फूल, (३) फळ, (४) बीज

मेंदी

खंड १३

मेंद्री

खंड १३

मेनासू

खंड १३

मेनिस्पर्मेसी

खंड १३
मेरीगोल्ड (कॅलेन्डयूला ऑफिसिनॅलिस) : फूल, कळी व पाने यांसह फांदी.

मेरीगोल्ड

खंड १३

मेलफर्न

खंड १३

मेलिएसी

खंड १३

मेलॅस्टोमेसी

खंड १३

मेस्काइट बीन

खंड १३
मैदालकडी : कळ्या व फुले यांसह फांदी

मैदालकडी

खंड १३
मोई : (१) संयुक्त पान, (२) नर-पुष्पांचे गुच्छ असलेला फुलोरा, (३) नर-पुष्पाची कळी, (४) नर-पुष्प, (५) स्त्री-पुष्पांचा फुलोरा (मंजरी), (६) स्त्री-पुष्पाची कळी, (७) पाकळ्या काढलेले स्त्री-पुष्प, (८) किंजपुट, (९) फळाचा आडवा छेद.

मोई

खंड १३
मोखा : (१) संयुक्त पान, (२) दले, (३) फळ (बोंड).

मोखा

खंड १३

मोगरी

खंड १३
मोथा : (१) फुलोऱ्यासह संपूर्ण वनस्पती, (२) फुलोरा, (३) सच्छद फूल, (४) फळ, (५) ग्रंथिक्षोडाचा उभा छेद.

मोथा

खंड १३

मोरपंखी

खंड १३
मोरवेल : (१) फुलोऱ्यासह फांदी, (२) फूल, (३) घोसफळ, (४) कृत्स्नफळ, (५) बी

मोरवेल

खंड १३
मोरस : (१) पाने व फुले यांसह फांदी, (२) फूल, (३) फळ.

मोरस

खंड १३

मोरिंगेसी

खंड १३

मोरेसी

खंड १३

मोल, हुगो फोन

खंड १३

मोळ

खंड १३
मोह (मधुका लाँगिफोलिया) : (१) फुलांसह फांदी, (२) फूल, (३) पुष्पमुकुट व केसरदले, (४) फुलाचा उभा छेद (संवर्त व किंजपुट), (५) फळ, (६) फळाचा उभा छेद, (७) बी.

मोह

खंड १३
य
 आ. १. मार्केन्शिया : (अ) कायकाचा उभा छेद : (१) वायुरंध्र, (२) अपित्वचा, (३) हरितकणयुक्त ऊतक, (४) मृदूतक, (५) मूलकल्प, (६) शल्क (आ) कायक (स्त्री-गंतुकधारी) : (१) मुकुलिका-चषक, (२) मूलकल्प, (३) अंदुककलशधारी, (४) अंदुककलशबिंब, (५) अंदुककलशबिंबाचा छेद (इ) कायक (पुं-गंतुकधारी) : (१) मुकुलिका-चषक, (२) मुकुलिका, (३) रेतुकाशयशधारी, (४)रेतुकाशयबिंब, (५) रेतुकाशयबिंबाचा छेद (ई) रेतुकाशयाचा उभा छेद : (१) देठ, (२) आवरण, (३) रेतुकजनक कोशिका, (४) रेतुके, (५) रेतुक (विवर्धित) (उ) अंदुककलशाचा उभा छेद : (१) अंदुक, (२) अंदुस्थली, (३) ग्रीवा (ऊ) बीजुकधराचा उभा छेद : (१) पद, (२) दंड, (३) बीजुकाशय, (४) आभासी पद, (५) पिधानी, (६) बीजुक, (७) क्षेपक.

यकृतका

खंड १४
यलो एल्डर

यलो एल्डर

बिग्नोनिएसी
यवास

यवास

खंड १४
 युका ग्लोरिओजा (संपूर्ण वनस्पती) : (१) पानांचा झुपका, (२) फुलोरा, (३) फूल, (४) केसरदले व किंजमंडल, (५) किंजमंडल, (६)किंजपुटाचा आडावा छेद, (७) फळ, (८) फळाचा आडवा छेद, (९) बी.

युका

खंड १४
यूकॅलिप्टस ग्लोब्युलस : (१) बालपर्णासह फांदी, (२) फुलांसह फांदी, (३) कळी, (४) फूल, (५) फळ

यूकॅलिप्टस

खंड १४

यूफोर्बिएसी

खंड १४
यूफोर्बिया स्पलेंडेन्स : फुलोऱ्यासह फांदी.

यूफोर्बिया स्प्लेंडेन्स

खंड १४
र

रक्तकांचन

खंड १४
इटालियन अल्कानेट : (१) फुलांसह फांदी, (२) फूल, (३) कपालिका (फळ).

रक्तमूल

खंड १४
रक्तरोहिडा : कळ्या व फुलासह फांदी

रक्तरोहिडा

खंड १४
रतनगुंज

रतनगुंज

थोरली गुंज, मोठी गुंज, रत्नगुंज, वाल

रनो, बेर्नार

खंड १४
रंभ

रंभ

खंड १४

रश

खंड १४

रसस्राव

खंड १४
रसिली

रसिली

वनस्पती

राई

खंड १४

राईकुडा

खंड १४

रान भेंड

खंड १४
रानलिंबू : (१) फुलांसह फांदी, (२) फूल, (३) फळ, (४) फळाचा आडवा छेद, (५) बी.

रानलिंबू

खंड १४
रामफळ

रामफळ

खंड १४

रामबुतन

खंड १४
रामेठा

रामेठा

खंड १४
राय आवळा

राय आवळा

वनस्पती
रायणी

रायणी

खंड १४
राळधूप : (१) संयुक्त पान व फुलोरा यांसह फांदी, (२) उलगडलेले फूल, (३) केसरदले व किंजमंडल, (४) फळ, (५) बी.

राळधूप

खंड १४
रासबेरी

रासबेरी

ब्लॅकबेरी

रास्ना

खंड १४
रिक्सिया : (अ) कायक (संपूर्ण वनस्पतीच्या पुंजक्याचा अर्धा भाग) (आ) कायकांच्या काही भागाचा उभा छेद :(१) अपित्वचा, (२) वायुरंध्रे, (३) वायुकोटरे, (४) हरितकणयुक्त ऊतक (कोशिकांचा थर), (५) मृदूतक, (६) शल्क, (७) मूलकल्प, (८) अंदुकाशय (इ) रेतुकाशय : (१) देठ, (२) आवरण, (३) रेतुकजनक कोशिका, (४) कायकावरण (ई) अंदुकाशय : (१) अंदुस्थली, (२) अंदुक, (३) औदरमार्गकोशिका, (४) ग्रीवामार्ग कोशिका, (५)ग्रीवा (उ) रेतुक (ऊ) बीजुकधरांचा उभा छेद : (१) बीजुकाशयाचे आवरण, (२) बीजुकांच्या चौकड्या, (३) अंदुस्थली, (४) ग्रीवा, (५) कायकाचा भाग.

रिक्सिया

खंड १४
रिंगणी : (१) फुलांफळांसह फांदी, (२) फूल, (३) अर्धे फळ.

रिंगणी

खंड १४
रिठा : (सॅपिंडस ट्रायफोलिएटस प्रकार इमार्जिनेटस): (१) पानाफुलांसह फांदी, (२) फूल, (३) फूल (केसरमंजल व किंजमंडल), (४) त्रिखंडी फळ, (५) अर्धे फळ, (६) सॅ. मकोरोसीचे फळ.

रिठा

खंड १४

रुएलिया

खंड १४
रुदंती : (१) पानांफुलांसह फांदी, (२) फूल, (३) पुष्पमुकुट व केसरदले, (४) किंजपुटाचा छेद, (५) फळ.

रुदंती

खंड १४
रुद्राक्ष

रुद्राक्ष

खंड १४
रुद्राक्षी : (१) फुलोऱ्यासह फांदी, (२) फूल, (३) किंजपुटाचा आडवा छेद, (४) फळे.

रुद्राक्षी

खंड १४
रुबिएलीझ

रुबिएलीझ

खंड १४

रुबिएसी

खंड १४

रुमा मस्तकी

खंड १४

रूटेलीझ

खंड १४

रूटेसी

खंड १४

रॅनन्क्युलेसी

खंड १४

रॅनेलीझ

खंड १४
(अ) रेडवुड : फांदी व शंकू (आ)बिग ट्री : फांदी व शंकू.

रेडवुड

खंड १४
रेवंदचिनी : (१) खोडावरील पेरे व उपपर्णासह पान, (२) फुलोरा, (३) फूल, (४) फळ.

रेवंदचिनी

खंड १५
रॉबिनिया

रॉबिनिया

खंड १४
रोझमेरी : (१) पानांफुलांसह फांदी, (२) फूल.

रोझमेरी

खंड १५

रोझेलीझ

खंड १५

रोझेसी

खंड १५

रोहितक

खंड १५
रोहिश : (१) वनस्पतीचा भाग, (२) फुलोरा, (३) कणिशके धारण करणारी शाखा.

रोहिश

खंड १५
ऱ

ऱ्हायझोफोरेसी

खंड १५

ऱ्हॅम्नेसी

खंड १५
ऱ्होडोडेंड्रॉन कँपॅन्युलेटम : (१) फुलांसह फांदी, (२) फूल, (३) केसरदलाचा भाग, (४) किंजमंडल, (५) किंजपुटाचा आडवा छेद, (६) बोंड.

ऱ्होडोडेंड्रॉन

खंड १५
ल

लक्ष्मणफळ

खंड १५
लक्ष्मणा : (१) पाने व फुले यांसह खोडाचा भाग, (२) मांसल मूळ व त्यावर खोडाचा भाग.

लक्ष्मणा

खंड १५
लवंग : (१)पाने,कळ्या व फुले यांसह फांदी, (२) लवंगा.

लवंग

खंड १५
लवण ग्रंथि

लवण ग्रंथि

खंड १५

लवण वनस्पति

खंड १५
लव्हाळा

लव्हाळा

खंड १५

लव्हेंडर

खंड १५
लाख : (१) फांदी, (२) उपपर्णे, (३) पान, (४) दले, (५) प्रतान, (६) फूल, (७) शिंबा, (८) बिया.

लाख–२

खंड १५
लाखेरी : (१) पाने व फूल यांसह फांदी, (२) फुलांचा उभा छेद, (३) फश, (४) बी.

लाखेरी

खंड १५
लाजाळू : (१) पाने व फुलोऱ्यासह फांदी, (२) फुलोरा, (३) फूल, (४) शेंग, (५) फलांश.

लाजाळू

खंड १५
आ. १. (अ) लायकोपोडियम : (१) मुळे, पाने, खोड, फांद्या व शंकू यांसह वनस्पती, (२)पान, (३)शंकू, (४)बीजुककोशासह बीजुकपर्ण, (५)बीजुक (अतिविस्तारित) (आ) फायलोग्लॉसम : (१)मुळे, पाने, खोड व शंकूसह वनस्पती, (३)पान, (३) शंकू.

लायकोपोडिएलीझ

खंड १५

लायसेंको, ट्रोफीम देनीसोव्ह्यिच

खंड १५
पश्चिमी लार्च (लॅरिक्स ऑक्सिडेंटॅलिस) : (१)लांब प्ररोह, (२) आखूड प्ररोह, (३) पाने, (४) शंकू, (५) बीजधारी खवला.

लार्च

खंड १५
लिग्नम-व्हिटी : (१) पानाफुलांसह फांदी, (२) फूल, (३) फळ.

लिग्नम व्हिटी

खंड १५
लिची : फळांसह फांदी

लिची

खंड १५
अमेरिकन लिंडेन (बासवुड) : (१) पान, (२) छद, (३) फुलोरा लाइम: (४) फूल, (५) फळ, (६) बीजाचा उभा छेद.

लिंडेन

खंड १५

लिथ्रेसी

खंड १५
कार्ल लिनीअस

लिनीअस, कार्ल

खंड १५

लिनेसी

खंड १५
लिबी डिबी : (१) पाने, फुलोरे व फळे (शिंबा) यांसह, (२) शिंबा.

लिबी डिबी

खंड १५

लिलिएलीझ

खंड १५

लिलिएसी

खंड १५
लिली

लिली

खंड १५
लुलै : (१) पाने व फुलोरे यांसह फांदी, (२) फूल, (३) केसरदल, (४) किंजपुटाचा उभा छेद, (५) शेंग.

लुलै

खंड १५
लॅबर्नम ॲनॅगिरॉइडिस : (१) फुलोऱ्यासह फांदी, (२) शिंबा.

लॅबर्नम

खंड १५

लॅबिएटी

खंड १५

लेअव्हि – माँतॅल्चिनी, रीता

खंड १५
लेग्युमिनोजी : सर्वांत वरील बाजूस सामान्य पुष्पसूत्र (यातील चिन्हांच्या स्पष्टीकरणासाठी ‘फूल’ ही नोंद पहावी) खालील बाजूस पुष्पचित्रे : (अ) लाजाळू, (आ) सोनखैर, (इ) सनताग, (ई) वाटाणा, (उ) टाकळा.

लेग्युमिनोजी

खंड १५

लेंटिब्युलॅरिएसी

खंड १५

लेट्यूस

खंड १५

लेडी-फर्न

खंड १५
आ. १. लोपेडोडेंड्रेलीझ : (अ) लेपिडोडेंड्रॉन वृक्ष : (१) मूलदंड (स्टिग्मॅरिया), (२) खोड, (३) पर्णतल्प, (४) फांद्या (पाने व लोंबते शंकू यांसह) (आ) लेपिडोडेंड्रॉनचे पर्णतल्प (अतिविस्तरित) : (१) पर्णतल्पाचा वरचा भाग, (२) जिव्हिकेची खाच (खातकिण), (३) पर्णतल, (४) पर्णकिण, (५) पर्णलेश (किण), (६) प्रकिण, (७) पर्णतल्पाचा खालचा भाग (इ) सिजिलॅरिया वृक्ष : (१) मूलदंड (स्टिग्मॅरिया), (२) खोड, (३) पर्णतल्प, (४) पाने व शंकूंसह फांदी (ई) लेपिडोस्ट्रॉबस शंकूचा उभा छेद : (१) गुरुबीजुककोश, (२) लघुबीजुककोश

लेपिडोडेंड्रेलीझ

खंड १५
आ. १. लेमन : (अ) फुलांसह फांदी (आ) फळ.

लेमन

खंड १५

लेसिथिडेसी

खंड १५
लॉरेल

लॉरेल

खंड १५

लॉरेसी

खंड १५

लॉसन सायप्रस

खंड १५
लोक्वाट : पानांफळांसह फांदी

लोक्वाट

खंड १५
आ. १. सुरिनाम क्वासिया : पाने व फुले यांसह फांदी.

लोखंडी

खंड १५

लोगॅनिएसी

खंड १५
लोघ्र : पाने व फळांसह फांदी

लोध्र

खंड १५

लोबेलिएसी

खंड १५

लोरँथेसी

खंड १५
व
आ. १. रॉयल बोटॅनिकल गार्डन (कलकत्ता) येथील वडाचा विस्तार दाखविणारा तळाचा एक भाग

वड

खंड १५
वत्सनाभ : (१) मूलक्षोड, (२) पान, (३) स्त्री - पुष्पवंध, (४) पुं - पुष्पबंध, (५) संयुक्त फळ, (६) स्थूलकणिश.

वत्सनाभ

खंड १५

वंदाक

खंड १५

वनकपास

खंड १५

वनश्री

खंड १५

वनश्री, कच्छ

खंड १५
भूपृष्ठावरील पादपजातीय प्रदेश : (१) उत्तर ध्रुवीय व उप-उत्तरध्रुवीय (२) यूरो-सायबीरियन : (अ) यूरोप, (आ) आशिया (३) चिनी–जपानी (४)पश्चिम व मध्य आशियाई (५) भूमध्य-सामुद्रिक (६) अटलांटिक उत्तर अमेरिका : (अ) उत्तर, (आ) दक्षिण (७) पॅसिफिक उत्तर अमेरिका (८) आफ्रिकी-भारतीय मरूक्षेत्र (९) सूदानी पार्क-स्टेप (१०) ईशान्य आफ्रिकी उच्च प्रदेश (११) पश्चिम आफ्रिकी वर्षावन (१२) पूर्व आफ्रिकी स्टेप (१३) दक्षिण आफ्रिकी (१४) मादागास्कर (१५) भारतीय (१६) महाद्वीपकल्पीय आग्नेय आशियाई (१७) मलेशियाई (१८) मेलानीशिया व मायक्रोनीशिया (१९) कॅरिबियन (२०) व्हेनेझुएला व गियाना (२१) ॲमेझॉन (२२) दक्षिण ब्राझीलीय (२३) अँडीयन (२४) पॅंपास (२५) केप (२६) उत्तर व पूर्व ऑस्ट्रेलियाई (२७) नैर्ऋत्य ऑस्ट्रेलियाई (२८) मध्य ऑस्ट्रेलियाई (२९) न्यूझीलंड (३०) पॅटागोनियाई.

वनस्पति – भूगोल

खंड १५

वनस्पति – रसायनशास्त्र

खंड १५
आ. १. वाटाण्यातील विचोषण : दोन्ही पात्रांतील वाटण्यांची संख्या सारखी आहे. हवेत वाळविलेले वाटाणे १ या पात्रात आहेत. २ या पात्रातील वाटाण्यांत २४ तास पाण्याचे विचोषण झालेले आहे.

वनस्पति व पाणी

खंड १५

वनस्पति–अभिज्ञान

खंड १५

वनस्पति, अबीजी विभाग

खंड १५
आ. १. प्रातिनिधिक आवृतबीज वनस्पतीचे जीवनचक्र : (अ) द्विगुणित अवस्था : (१) गर्भकोश, (२) गर्भ, (३) रंदुक, (४) पक्क दाणा, (५) अंकुरणारा दाणा, (६) पक्क बीजुकधारी, (७) लघुबीजुकपर्ण, (८) एक फूल, (९) गुरूबीजुकर्पण, (१०) गुरूबीजुकाचा विकास, (११) लघुबीजुकाचा विकास (आ) एकगुणित अवस्था : (१) चार गुरूबीजुके, (२) तीन गुरूबीजुकांचा ऱ्हास, (३) क्रियाशील गुरूबीजुक, (४) लघुबीजुक, (५) परागकोश, (६) शाकीय प्रकल, (७) गुरूबीजुक, (८) प्रकल, (९) जनन प्रकल, (१०) पुं-गंतुकधारी, (११) परागनलिका, (१२) रेतुके, (१३) स्त्री-गंतुकधारी, (१४) ध्रुवीय प्रकल, (१५) प्रतिध्रुवी, (१६) दुहेरी फलन.

वनस्पति, आवृतबीज उपविभाग

खंड १५

वनस्पति, औषधी

खंड १५
आ. १. प्रातिनिधिक प्रकटबीज वनस्पतीचे (पाइन) जीवनचक्र : (१) गुरूबीजक, (२) क्रियाशील गुरूबीजक, (३) बहुप्रकली स्त्री–गंतुकधारी, (४) सूक्ष्मछिद्र, (५) पराग, (६) परागण, (७) पक्ष, (८) पुं (पराग) शंकू, (९) पूर्वकायकीय कोशिका, (१०) जनन प्रकल, (११) नलिका प्रकल, (१२) स्त्री–गंतुकधारी, (१३) प्रदेह, (१४) अंदुककलश, (१५) चार कोशिक गर्भ, (१६) बीजाचा आडवा छेद, (१७) अंकुरणारे रोप, (१८) रोप, (१९) स्त्री (बीज) शंकू, (२०) छदे व बीजकांची रचना दाखविणारा स्त्री–बीज शंकूचा आडवा छेद, (२१) छद, (२२) खवला, (२३) बीजक.

वनस्पति, प्रकटबीज उपविभाग

खंड १५

वनस्पति, बीजी विभाग

खंड १५

वनस्पति, वाहिनीवंत अबीजी विभाग

खंड १५

वनस्पति, विषारी

खंड १५

वनस्पतिनामपद्धति

खंड १५

वनस्पतिरोगविज्ञान

खंड १५

वनस्पतिविज्ञान

खंड १५

वनस्पतिवैज्ञानिक संस्था आणि संघटना

खंड १५
आ. १. (अ) वनस्पतिसंग्राहक पेटिका (आ) वनस्पतिदाबक.

वनस्पतिसंग्रह

खंड १५
वनस्पतींचे खनिज पोषण

वनस्पतींचे खनिज पोषण

खंड १५
आ. १. परिवर्धन : (अ) डावी वेल (वलयिनी) (आ) उजवी वेल (वलयिनी)

वनस्पतींचे चलनवलन

खंड १५

वनस्पतींचे त्रुटिजन्य रोग

खंड १५
वनस्पतींचे वर्गीकरण

वनस्पतींचे वर्गीकरण

खंड १५
वरधारा : (१) संयुक्त पर्ण, (२) फुलोरा, (३) संवर्त, (४) पुष्पमुकुट, (५) फूल, (६) पाकळ्या काढलेले फूल, (७) संदले व किंजमंडल, (८) फळ.

वरधारा

खंड १५
वरी : पानांसह फुलोरा

वरी

खंड १५

वर्धमान पिंपळी

खंड १५
वर्मवुड ॲबसिंथ : फुलोरा व पाने.

वर्मवुड

खंड १५
वर्षावृक्ष

वर्षावृक्ष

खंड १५
वल्क व त्याबरोबर असणारी ऊतके : (१) प्रकाष्ठ, (२) ऊतककर, (३) सजीव परिकाष्ठ, (४) वल्क, (५) परित्वचा.

वल्क

खंड १५
वल्करंध्र : (१) बंद करणाऱ्या कोशिका, (२) पूरक कोशिका (३) अपित्वचा, (४) त्वक्षाकर, (५) द्वितीयक मध्यत्वचा, (६) त्वक्षा (७) परित्वचा.

वल्करंध्र

खंड १५

वसनवेल

खंड १५
वसू : (१) फुलाफळांसह फांदी, (२) फूल, (३) किंजपुटाचा उभा छेद, (४) फळ, (५) फळाचा आडवा छेद, (६) बिया.

वसू

खंड १५

वाकेरी

खंड १५

वाघाटी

खंड १५

वायवर्णा

खंड १६
(१) तारकोतक: (अ) केळीच्या व (आ) कर्दळीच्या पानांचा आडवा छेद. (२) प्राथमिक वायूतक : पाण्यात बूडलेल्या पानाचा आडवा छेद : (अ) वायूकोटर, (आ) मध्यपट (३) द्वितीयक वायूतक: पाण्यात बुडलेल्या भागाचा आडवा छेद.

वायूतक

खंड १६
वारंग : (१)पान, (२)फूल, (३) खालून पाहिलेले फूल, (४) किंजपूटाचा आडवा छेद, (५) (खालच्या छदासह).

वारंग

खंड १६

वाल

खंड १६

वालपट्टा

खंड १६
वाळा : (१) मुळांसह खोडाचा तळभाग, (२) कणिश फुलोरा, (३) कणिशक.

वाळा

खंड १६

वाळुंज

खंड १६
वावडिंग : (१) फुलोऱ्यासह फांदी, (२) फूल, (३) फळ.

वावडिंग

खंड १६

वावळा

खंड १६

वासा

खंड १६
वाहक वृंद : (१) संलग्न, (२) द्विसंलग्न, (३) मध्यप्रकाष्ठक, (४) मध्यपरिकाष्ठक, (५) अरीय (कोरा भाग परिकाष्ठ ठिपकेदार भाग प्रकाष्ठ) .

वाहक वृंद

खंड १६

विखदिर

खंड १६
विखारी

विखारी

खंड १६

विंचवी

खंड १६
आ. १. अग्रस्थ विभज्या : (अ) एक्विसीटम खोडाचे टोक (उभा छेद): (१) अग्रस्थ कोशिका (२) आद्यपर्णे (आ) सायनोकॅलॅमस (एक तृण) खोडाचे टोक (उभा छेद) : (१) कंचुक, (२) पिंड, (३) आद्यपर्णे.

विभज्या

खंड १६
विलायती वाकुंडी : फुलासह फांदी

विलायती वाकुंडी

खंड १६

विलो

खंड १६

विल्यमसन, विल्यम क्रॉफर्ड

खंड १६
विसर्पपुष्पी : (१) संयुक्त सोपपर्ण पान, (२) फुलोऱ्याचा भाग, (३) फूल, (४) छदक, (५) फुलांचा उभा छेद, (६) फळाचा छेद, (७) दलांचा केसाळ भाग.

विसर्पपुष्पी

खंड १६
विस्टारिया सायनेन्सिस

विस्टारिया

खंड १६
वृक्ष

वृक्ष

खंड १७
आ. १. संवेदी व असंवेदी वार्षिक वलये व ती ज्या परिस्थितीतील झाडांत निर्माण होतात ती परिस्थिती दाखवणारी रेखाकृती : (अ) मुबलक आर्द्रता असताना आढळणारी समान रुंदीची वार्षिक वलये (आ) मर्यादित पोषक गुणक असताना आढळणारी वार्षिक वलयांमधील तफावत.

वृक्षकालनिर्णयशास्त्र

खंड १७

वृक्षोद्यान

खंड १७
वृद्धि, वनस्पतींची

वृद्धि, वनस्पतींची

खंड १७
ऑक्सिन हे हॉर्मोन प्रकाशाच्या विरुद्ध बाजूला एकवटल्याने त्या बाजूची जास्त वाढ होऊन खोड प्रकाशाच्या बाजूस वळते.

वृद्धिनियंत्रक, वनस्पतींतील

खंड १७
वेखंड : (१) मुळे, खोड व पाने यांसह वनस्पती, (२) फुलोरा, (३) महाछद, (४) फूल, (५) फळ.

वेखंड

खंड १७

वेंट, फ्रिट्स वारमोल्ट

खंड १७

वेंट, फ्रिडरिक ऑगस्ट फर्दिनांद ख्रिस्तिअन

खंड १७
वेत : (१) मुळासह खोड, (२) फळांसह फांदी व पान, (३) फुलोरा, (४) काटेरी प्रतोदाचा भाग (५) फळ, (६) प्रतोद.

वेत

खंड १७

वोड

खंड १७
व्हर्बिना बायपिनॅटिफिडा – (१) फुलांसह फांदी, (२) फूल, (३) फुलाचा पुष्पिमुकुट उघडलेला, (५) किंजपुट, (५) फळ.

व्हर्बिना

खंड १७

व्हर्बिनेसी

खंड १७

व्हायटेसी

खंड १७
पॅन्सी (व्हायोला ट्रायकलर): (१) फूल व पाने यांसह वनस्पती, (२) फुलाचा उभा छेद, (३) तडकलेले फळ, (४) बीज, (५) बिजाचा उभा छेद.

व्हायोला

खंड १७

व्हायोलेलीझ

खंड १७

व्हार्मिग, युहानेस एउजिनिउस ब्यूलाऊ

खंड १७
व्हॅनिला प्लॅनिफोलिया : (१) खोड, (२) मूळ, (३) पाने, (४) फुलोरा.

व्हॅनिला

खंड १७

व्हॅव्हिलॉव्ह, न्यिकली इव्हानव्ह्यिच

खंड १७

व्ह्‌रीस, ह्यूगो द

खंड १७
श

शंखपुष्पी

खंड १७
शतावरी : (१) प्ररोह, (२) पाने, (३) फांद्या.

शतावरी

खंड १७

शमी

खंड १७

शरीरक्रियाविज्ञान, वनस्पतींचे

खंड १७

शवोपजीवन

खंड १७

शहाजिरे

खंड १७

शारीर, वनस्पतींचे

खंड १७
शाल्मली : संयुक्त पाने, फुले व कळ्यांसह फांदी.

शाल्मली

खंड १७
शास्त्रीय उद्याने

शास्त्रीय उद्याने

खंड १७
शिकेकाई (ॲकेशिया कॉन्सिन्ना) : संयुक्त पाने, फुलोरे व शिंबा यांसह फांदी.

शिकेकाई

खंड १७
शिंगाडा

शिंगाडा

खंड १७
शिंदी : (१) वृक्ष, (२) फळाचा घोस, (३) बी रुजून बनलेले रोप

शिंदी

खंड १७
शिदोदी ( होलोस्टेमा ऱ्हीडियानम) : पाने व फुलोरे यांसह फांदी

शिदोदी

खंड १७

शिंपर, आंड्रेआस फ्रांट्‌स व्हिल्हेल्म

खंड १७
शिया : (१) पानाफुलांसह फांदी, (२) किंजमंडल, (३) पुष्पमुकुट व केसरदले, (४) मुदुफळे.

शिया

खंड १७
शिरीष (अल्बिझिया लेब्बेक) : संयुक्त पाने व फुलोरे यांसह फांदी.

शिरीष

खंड १७
शिवण ( मेलिना आर्बोरिया ) : ( १ ) पाने व फुलोऱ्यासह फांदी, ( २ ) फळे.

शिवण

खंड १७
शिवलिंगी (ब्रायोनिया लॅसिनिओजा) : पाने व फुले यांसह फांदी.

शिवलिंगी

खंड १७
विलायती शिशम ( सेपियम सेबिफेरम ) : पाने व बोंडफळांसह फांदी.

शिशम, विलायती

खंड १७
शिसवी (डाल्बर्जिया सिसू) : पाने, फुलोरे व शेंगा यांसह फांदी.

शिसवी

खंड १७
शिसू (डाल्बर्जिया लॅटिफोलिया) : पाने, फुलोरे व शेंगा यांसह फांदी.

शिसू

खंड १७

शुगर पाइन

खंड १७
शूलपर्णी (अमेरिकन हॉली) : फळांसह फांदी.

शूलपर्णी

खंड १७
शॅलॉट (एककंद लसूण) : कंदांचा झुबका

शॅलॉट

खंड १७

शेंड

खंड १७

शेडा

खंड १८

शेतकावळी

खंड १८

शेपू

खंड १८
नांग्या शेर (यूफोर्बिया तिरूकाली) : (१) फुलोऱ्यासह फांदी, (२) स्त्री-पुष्प, (३) स्त्री व नर-पुष्प (चषकासह).

शेर

खंड १८

शेरणी

खंड १८
शेवगा

शेवगा

खंड १८
पाने, कळ्या व फुलांसह शेवंती (क्रिसँथेमम इंडिकम या जातीचा जंगली प्रकार).

शेवंती

खंड १८

शेवरा

खंड १८
शेवरी (सेस्बॅनिया ईजिप्शियाका) : संयुक्त पाने, फुलोरे व फळे (शिंबा) यांसह फांदी.

शेवरी

खंड १८
शैवाक

शैवाक

खंड १८

शोला

खंड १८

श्ट्रासबुर्गर, एडूआर्ट आडोल्फ

खंड १८

श्लायडेन, मातीआस याकोप

खंड १८
क्रेब्ज चक्र (ट्रायकार्‌बॉक्सिलिक अम्ल चक्र)

श्वसन, वनस्पतींचे

खंड १८
श्वेतगंधा : फुलोर्‍यासह फांदी.

श्वेतगंधा

खंड १८
स
आ.१. द्विसंकरण-संकरज : चार अंतःप्रजनित वाणांच्या दोन संकरणाने एक स्थिर संकरज ओज असलेला वाण बनविण्याची पद्धत (अ) आणि (आ) पासून (उ) वाण (इ) आणि (ई) पासून (ऊ) वाण (उ) आणि (ऊ) वाणांपासून (ए) हा इच्छित वाण (१) पराग.

संकरज ओज

खंड १८
संकेश्वर झुडपाची पाने व फुलोरा असलेली डहाळी

संकेश्वर – १

खंड १८

सँटॅलेसी

खंड १९
सताप (रू. गॅव्हिओलेन्स) : (१) पाने व फुलोरे यांसह फांदी,(२) फूल, (३) बोंड, (४) बी.

सताप

खंड १८
सदमंदी (एमिलिया साँकिफोलिया) : पाने व फुलोरे यांसह फांदी

सदमंदी

खंड १८
सदाफुली (लॉक्‌नेरा रोझिया) : पाने, फुले व फळे असलेल्या फांद्या.

सदाफुली

खंड १८

सप्तरंगी

खंड १८
सप्ताळू (चायनिज पीच ) : (१) फुले असलेली फांदी, (२) पानाफळासह फांदी.

सप्ताळू

खंड १८

सँफायर

खंड १९
सब्जा (ऑसिमम बॅसिलिकम ) : पाने व फुलांच्या शाखित मंजृया यांसह फांदी.

सब्जा

खंड १८

समुद्रफळ

खंड १८

समुद्रशोक

खंड १८

सरसू

खंड १८

सराटा

खंड १८
आ. १. सर्पगंधा (राऊवोल्फिया सर्पेंटिना ) : पानाफुलोऱ्यासह फांदी.

सर्पगंधा

खंड १८

सलाक – पाम

खंड १८
सवाला (व्हॅलिस्नेरिया स्पायरॅलिस)

सवाला

खंड १८

सहजीवन

खंड १८
सहदेवी (व्हर्नोनिया सिनेरिया ) : (१) फांदीचा भाग, (२) फुलोरा ( स्तबक), (३) फूल, (४) फळ ( अर्धे कापलेले ), (५) फळ ( उभा छेद ).

सहदेवी

खंड १८
बिरबल सहानी

सहानी, बिरबल रुचिराम

खंड १८

सांकपी

खंड १९
साग

साग

खंड १९

सागरगोटा

खंड १९
साजेरी (सॅगेरियाडाल्झेली) : पाने व कळ्यांसह फांदी.

साजेरी

खंड १९
सातवीण : (१) पानाफुलांसह फांदी, (२) फूल, (३) उलगडलेले फूल, (४) फळे.

सातवीण

खंड १९
सापकांदा

सापकांदा

खंड १९

साबण वनस्पति

खंड १९
आ. १. सायकस : संपूर्ण स्त्री-वृक्ष

सायकस

खंड १९
सायकॅडेलीझ

सायकॅडेलीझ

खंड १९
सायक्लॅमेन पर्सिकम (पर्शियन सायक्लॅमेन) : पूर्ण वनस्पती व जवळच दुसऱ्या प्रकारची फुले.

सायक्लॅमेन

खंड १९

सायपेरेसी

खंड १९

सायली

खंड १९
सायलोटेलीझ

सायलोटेलीझ

खंड १९

सायलोफायटेलीझ

खंड १९
सारडा : (१) पानांसह फांदी,(२) फुलोऱ्यासह फांदी,(३) फूल.

सारडा

खंड १९

सारोली

खंड १९

सार्सापरिला

खंड १९
 साल (शोरिया रोबस्टा):(१) फुलोऱ्यासह फांदी, (२) फूल

साल – २

खंड १९
साल (आडवाछेद) : (१)वल्करंध्र, (२) परित्वचा, (३) मध्यत्वचा, (४) परिकाष्ठ, (५) ऊतककर, (६) साल, (७) वार्षिक वलय.

साल – १

खंड १९
सालई

सालई

खंड १९
सालंमिश्रीची मुळे

सालंमिश्री

खंड १९
सालवण (डेस्मोडियम गँजेटिकम) : (अ) संयुक्त पान, (आ) शिंबा (शेंगा).

सालवण

खंड १९
लाल सावर : (१) पान, (२) कळ्या व फूल यांसह फांदी, (३) फळ (कापसाने वेढलेल्या बियांसह).

सावर, लाल

खंड १९

सावर, सफेद

खंड १९
आ. १. अमेरिकी सिकॅमूर (प्लॅ. ऑक्सिडेंटॅलिस ) : (अ) पान, (आ) घोसफळ.

सिकॅमूर

खंड १९
सिंकोना

सिंकोना

खंड १९

सिटॅमिनी

खंड १९

सिट्रस

खंड १९
एडमंड वेर सिनो

सिनो, एडमंड वेर

खंड १९

सिंबिडियम

खंड १९

सिमॅरूबेसी

खंड १९

सिरिड

खंड १९

सिरिली

खंड १९

सिऱ्होपेटॅलम

खंड १९
सिलांग : पानाफुलांसह फांदी

सिलांग

खंड १९
आ. १. पुनर्जीवी वनस्पती (सिलाजिनेला लेपिडोफायला) : (अ) रुक्ष हवेत फांद्या आतील बाजूस वळून चेंडूसारखा बनलेला आकार, (आ) आर्द्र हवेत फांद्या पूर्ववत पसरुन गुच्छासारखा बनलेला आकार.

सिलाजिनेलेलीझ

खंड १९

सिलाजीत

खंड १९
सिल्व्हर ओक : पानाफुलांसह फांदी.

सिल्वहर ओक

खंड १९
सीडार

सीडार

खंड १९
सीताफळ

सीताफळ

खंड १९

सीतारंजन

खंड १९
सीनॉप्टेरिडेलीझ

सीनॉप्टेरिडेलीझ

खंड १९

सुकाणू

खंड १९

सुज्ना

खंड १९

सुद्रबिलो

खंड १९

सुंद्री – चांद

खंड १९
सुबाभूळ : (१) पानांफुलोऱ्यासह फांदी, (२) फूल, (३) शिंबा (शेंगा).

सुबाभूळ

खंड १९
सुमाक

सुमाक

खंड १९

सुरंगी

खंड १९
सुरू

सुरू

खंड १९
आ. १. हस्त सूक्ष्मछेदक : (१) जिभेच्या आकाराची पकड, (२) टेबलासारखा मंच, (३) नमुनाधारक, (४) सूक्ष्ममापक स्क्रू, (५) झडप ढकलणारा स्क्रू.

सूक्ष्मछेदक

खंड १९

सूचिपर्णी वृक्ष

खंड १९

सूत्रकृमिजन्य वनस्पतिरोग

खंड १९

सूर्यावर्त

खंड १९

सॅक्स, कार्ल

खंड १९

सॅक्सिफ्रागेसी

खंड १९

सॅपिंडेलीझ

खंड १९

सॅपिंडेसी

खंड १९

सॅपोटेसी

खंड १९

सॅरासेनिएलीझ

खंड १९

सॅलिकेसी

खंड १९

सॅल्व्हॅडोरेसी

खंड १९
सॅल्सिफाय

सॅल्सिफाय

खंड १९
सॅसॉफ्रस : द्विखंडित, त्रिखंडित व अखंड पाने आणि फळेअसलेली फांदी.

सॅसॉफ्रस

खंड १९
सेज

सेज

खंड २०
सेजब्रश

सेजब्रश

खंड २०

सेडम

खंड २०
सेनफोइन

सेनफोइन

खंड २०

सेरिसा फेटिडा

खंड २०
सेलँडाइन

सेलँडाइन

खंड २०

सेलॅस्ट्रेसी

खंड २०
सॉसेज वृक्ष

सॉसेज वृक्ष

खंड १९
सोनगर्बी

सोनगर्बी

खंड २०
सोनटक्का

सोनटक्का

खंड २०
सोनटक्का, जहरी

सोनटक्का, जहरी

खंड २०
सोनामुखी

सोनामुखी

खंड २०
सोमलता

सोमलता

खंड २०
सोलॅनम वेंडलँडी

सोलॅनम वेंडलँडी

खंड २०

सोलॅनेसी

खंड २०

सोस्यूर, निकोलस टेओडोर द

खंड २०

स्किरेट

खंड २०

स्कॉट, ड्युकिन्फील्ड हेन्री

खंड २०

स्क्रोफ्यूलॅरिएसी

खंड २०
स्क्विल (अर्जिनिया मॅरिटिमा)

स्क्विल

खंड २०

स्टर्क्युलिएसी

खंड २०

स्टायलो

खंड २०
स्ट्रोफँथस हिस्पिडस : (१) पानांफुलांसह फांदी, (२) फुलाचा उभा छेद, (३) पुं-केसर, (४) बी, (५) फळ.

स्ट्रोफँथस हिस्पिडस

खंड २०

स्थूलकोनोतक

खंड २०
स्प्रूस (पिसिया स्मिथियाना)

स्प्रूस

खंड २०

स्फेनोफायलेलीझ

खंड २०

स्वीटगम

खंड २०
ह
जॉन हचिन्सन

हचिन्सन, जॉन

खंड २०

हंडिबेत

खंड २०

हनुमानफळ

खंड २०
हबाब (कडाबा इंडिका) : (१) पानांफुलोऱ्यासहित फांदी, (२) फूल, (३) शिंबा (फळ) .

हबाब

खंड २०
हरणदोडी

हरणदोडी

खंड २०
हरणवेल

हरणवेल

खंड २०
हरमला (पेगॅनम हर्मला) : (१) पानांफुलांसहित फांदी, (२) फूल, (३) फळ (बोंड) .

हरमला

खंड २०

हरळी

खंड २०
हरिणपदी (कॉन्व्हॉल्व्ह्युलस अर्व्हेंसिस) : पाने, फुले व कळ्यायांसहित फांदी.

हरिणपदी

खंड २०
हरिताचे जीवनचक्र

हरिता

खंड २०
हरिमोतकाचे प्रकार : (अ) स्कंभोतक (आ) विरलोतक.

हरिमोतक

खंड २०

हळदू

खंड २०
हस्तिकर्णी (ॲलोकेशिया मॅक्रोऱ्हायझोस) : (१) मूलक्षोडासहित वनस्पती, (२) महाछदासहित स्थूलकणिश, (३) स्थूलकणिश.

हस्तिकर्णी

खंड २०
हाडमोड

हाडमोड

खंड २०
हाडसंधी (सिसम ॲड्नॅटा) : (१) पानाफळांसहित फांदी, (२) बी.

हाडसंधि

खंड २०

हादगा-२

खंड २०
गोटलीप हाबरलांट

हाबरलांट, गोटलीप

खंड २०
हायड्रँजिया

हायड्रँजिया

खंड २०
हायड्रिला (हायड्रिला व्हर्टिसिलाटा) : (१) ग्रंथिक्षोडासहित वनस्पती, (२) नर फूल, (३) मादी फूल, (४) दातेरी कडा असलेले पान, (५) तुरिऑन.

हायड्रिला

खंड २०

हायड्रोकॅरिटेसी

खंड २०
हायसिंथ

हायसिंथ

खंड २०
हायसिंथ, पाण्यातील

हायसिंथ, पाण्यातील

खंड २०
हिकरी (कार्या ओव्हाटा) : (१) पाने व कळ्यांसहित फांदी, (२) कलिका, (३) पक्व फळ, (४) कपाली मांसल चोड्यांनी वेढलेले फळ.

हिकरी

खंड २०
हिंग (फेरूला फेटिडा) : (१) पानांफुलोऱ्यासहित वनस्पती, (२) नर फुलोरा (), (३) मादी फुलोरा (), (४) मादी फूल (), (५) नर फूल (), (६) फळ. 

हिंग

खंड २०
हिंगण (बॅलनाइट्स रॉक्सबर्घाय) : (१) पानाफुलांसहित फांदी, (२) फूल, (३) फळ, (४) काट्यांनी युक्त फांदी. 

हिंगण

खंड २०
हिरडा

हिरडा

खंड २०

हिरवळीचे खत

खंड २०

हिराबोळ

खंड २०
हिवर

हिवर

खंड २०

हीद

खंड २०

हीदर

खंड २०

हुरा

खंड २०

हुलगा

खंड २०
सर जोसेफ डाल्टन हूकर

हूकर, सर जोसेफ डाल्टन

खंड २०
सर विल्यम जॅक्सन हूकर

हूकर, सर विल्यम जॅक्सन

खंड २०

हॅझलनट

खंड २०

हॅबनेरिया

खंड २०
हॅमेलिया (हॅमेलिया पॅटेन्स) : (१) पाने, फुलोरा व फळांसह फांदी, (२) पुष्पमुकुटाचा उभा छेद, (३) किंजपुटाचा आडवा छेद, (४) फळे

हॅमेलिया

खंड २०
हेदी (ॲडिना कॉर्डिफोलिया) : (१) पानांफुलोऱ्यांसहित फांदी, (२) पानांफळांसहित फांदी.

हेदी

खंड २०
न्यूझीलंड हेंप (फोर्मियम टेनॅक्स) : (१) पानांफुलोऱ्यासहित वनस्पती, (२) फूल.

हेंप, न्यूझीलंड

खंड २०
हेंप, पाम

हेंप, पाम

खंड २०
हेमपुष्पिका (जॅस्मिनम ह्युमाइल) : पानांफुलांसहित फांदी.

हेमपुष्पिका

खंड २०
हेमलॉक

हेमलॉक

खंड २०
हॉथॉर्न

हॉथॉर्न

खंड २०
हॉप

हॉप

खंड २०
हॉर्नबीम

हॉर्नबीम

खंड २०
आ. १. जिबरेलिक अम्ल

हॉर्मोने, वनस्पतींतील

खंड २०

होफमाइस्टर, व्हिल्हेल्म फ्रीड्रिख बेनेडिक्ट

खंड २०
होल्मस्किओल्डिया सँग्वीनिया

होल्मस्किओल्डिया सँग्वीनिया

खंड २०

होहोबा वृक्ष

खंड २०

हौस्मॅनिया

खंड २०

अर्थशास्त्र (566) अवर्गीकृत (2722) आयुर्वेद (83) इंग्रजी भा. सा. (223) इतिहास (669) इतिहास, जागतिक (203) इतिहास, भारतीय (338) उद्योग व व्यापार (333) उपयुक्त कला (102) कला सामान्य (88) कायदा (273) कीटकविज्ञान (84) कृषिविज्ञान (220) खगोलशास्त्र (290) खेळ (113) गणित (155) चित्रकला (77) तत्त्वज्ञान (261) धर्म (680) पुरातत्त्वविद्या (177) प्राणिविज्ञान (224) फ्रेंच भा. सा. (98) बंगाली भा. सा. (72) भाषाशास्त्र (94) भूगोल (3060) भूविज्ञान (490) भौतिकी (427) मराठी भा. सा. (269) मानवशास्त्र (297) मानवी वैद्यक (187) मानसशास्त्र (175) यांत्रिक अभियांत्रिकी (121) युद्धशास्त्र (233) यूरोपीय भा. सा. (114) रसायनशास्त्र (456) राज्यशास्त्र (494) वनस्पतिविज्ञान (1386) वातावरणविज्ञान (87) वास्तुकला (93) विद्युत् अभियांत्रिकी (69) शिक्षणशास्त्र (254) संगीत (208) संस्कृत भा. सा. (165) समाजशास्त्र (227) हिंदी भा. सा. (82)

  • 18,021,559 अभ्यागत

© मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ - सर्व हक्क राखीव | अनन्या मल्टीटेक प्रायवेट लिमिटेड द्वारा विकसित

Skip to content
Open toolbar Accessibility Tools

Accessibility Tools

  • Increase TextIncrease Text
  • Decrease TextDecrease Text
  • GrayscaleGrayscale
  • High ContrastHigh Contrast
  • Negative ContrastNegative Contrast
  • Light BackgroundLight Background
  • Links UnderlineLinks Underline
  • Readable FontReadable Font
  • Reset Reset