Skip to content
मराठी विश्वकोश प्रथमावृत्ती
  • मराठी विश्वकोश (ज्ञानमंडळ)
  • मराठी विश्वकोश (खंड निहाय)
    • खंड : १ अंक ते आतुरचिकित्सा
    • खंड : २ आतुर निदान ते एप्स्टाइन,जेकब
    • खंड : ३ एबिंगहाऊस, हेरमान’ ते ‘किसांगानी’
    • खंड : ४ कीकट ते गाल्फिमिया ग्लॉका
    • खंड : ५ गाल्वा,एव्हारीस्त ते चेदि
    • खंड : ६ ‘चेन, सर एर्न्स्ट बोरिस’ ते ‘डोळा’
    • खंड : ७ ड्यूइसबुर्क ते धरणगाव
    • खंड : ८ ‘धरणे व बंधारे’ ते ‘न्वाकशॉट’
    • खंड : ९ पउमचरिउ – पेहलवी साहित्य
    • खंड : १० ‘पैकारा’ ते ‘बंदरे’
    • खंड : ११ बंदा ते ब्वेनस एअरीझ
    • खंड: १२ भंगुरतारा ते महाराष्ट्र राज्य
    • खंड : १३ महाराष्ट्र राज्य इलेक्ट्रॉनिकी विकास महामंडळ’ते ‘म्हैसूर संस्थान’
    • खंड : १४ यंग, एडवर्ड’ ते ‘रेयून्यों बेट
    • खंड : १५ रेल्वे ते वाद्य व वाद्यवर्गीकरण
    • खंड : १६ ‘वाद्यवृंद’ ते ‘विज्ञानशिक्षण’
    • खंड : १७ विज्ञानाचे तत्त्वज्ञान’ते शेक्सपिअर, विल्यम
    • खंड : १८ शेख अमर ते सह्याद्री
    • खंड : १९ सँगर, फ्रेडरिक ते सृष्टि व मानव
    • खंड : २० सेई-शोनागून ते ज्ञेयवाद
  • अकारविल्हे नोंदसूची
  • Toggle website search
Search this website
  • मराठी विश्वकोश (ज्ञानमंडळ)
  • मराठी विश्वकोश (खंड निहाय)
    • खंड : १ अंक ते आतुरचिकित्सा
    • खंड : २ आतुर निदान ते एप्स्टाइन,जेकब
    • खंड : ३ एबिंगहाऊस, हेरमान’ ते ‘किसांगानी’
    • खंड : ४ कीकट ते गाल्फिमिया ग्लॉका
    • खंड : ५ गाल्वा,एव्हारीस्त ते चेदि
    • खंड : ६ ‘चेन, सर एर्न्स्ट बोरिस’ ते ‘डोळा’
    • खंड : ७ ड्यूइसबुर्क ते धरणगाव
    • खंड : ८ ‘धरणे व बंधारे’ ते ‘न्वाकशॉट’
    • खंड : ९ पउमचरिउ – पेहलवी साहित्य
    • खंड : १० ‘पैकारा’ ते ‘बंदरे’
    • खंड : ११ बंदा ते ब्वेनस एअरीझ
    • खंड: १२ भंगुरतारा ते महाराष्ट्र राज्य
    • खंड : १३ महाराष्ट्र राज्य इलेक्ट्रॉनिकी विकास महामंडळ’ते ‘म्हैसूर संस्थान’
    • खंड : १४ यंग, एडवर्ड’ ते ‘रेयून्यों बेट
    • खंड : १५ रेल्वे ते वाद्य व वाद्यवर्गीकरण
    • खंड : १६ ‘वाद्यवृंद’ ते ‘विज्ञानशिक्षण’
    • खंड : १७ विज्ञानाचे तत्त्वज्ञान’ते शेक्सपिअर, विल्यम
    • खंड : १८ शेख अमर ते सह्याद्री
    • खंड : १९ सँगर, फ्रेडरिक ते सृष्टि व मानव
    • खंड : २० सेई-शोनागून ते ज्ञेयवाद
  • अकारविल्हे नोंदसूची

भूविज्ञान

  1. अथ:>
  2. भूविज्ञान
  • सर्व नोंदी
  • ॲ
  • अ
  • आ
  • इ
  • उ
  • ऊ
  • ऋ
  • ए
  • ऐ
  • ऑ
  • ओ
  • क
  • ख
  • ग
  • घ
  • च
  • ज
  • झ
  • ट
  • ड
  • त
  • थ
  • द
  • ध
  • न
  • प
  • फ
  • ब
  • भ
  • म
  • र
  • ल
  • व
  • श
  • स
  • ह
ॲ

ॲक्टिनोलाइट

खंड १

ॲक्सीनाइट

खंड १

ॲग्‍लोमरेट

खंड १

ॲझुराइट

खंड १

ॲटॅकॅमाइट

खंड १

ॲनहायड्राइट

खंड १

ॲनॅटेज

खंड १
ॲनॅलसाइम

ॲनॅलसाइम

खंड १

ॲनॉर्थाइट

खंड १

ॲनॉर्थोक्लेज

खंड १

ॲनॉर्थोसाइट

खंड १

ॲपेटाइट

खंड १
ॲपोफिलाइट

ॲपोफिलाइट

खंड १

ॲप्लाइट

खंड १

ॲमेझॉन स्टोन

खंड १
ॲरॅगोनाइटाचे साधे स्फटिक. (अ) उभट निमुळता, (आ) वडीसारखा.

ॲरॅगोनाइट

खंड १

ॲलुनाइट

खंड १

ॲलॅबॅस्टर

खंड १

ॲस्बेस्टस

खंड १
अ

अकीक

खंड १

अँकेराइट

खंड १
अग्निज खडक

अग्निज खडक

खंड १

अग्निदलिक खडक

खंड १

अँग्‍लिसाइट

खंड १

अजबगड माला

खंड १

अँडॅलुसाइट

खंड १

अँडेसाइट

खंड १

अँडेसाइन

खंड १

अंतरा – ट्रॅपी थर

खंड १

अँथोफिलाइट

खंड १

अँथ्रॅकोलिटिक संघ

खंड १

अँथ्रॅसाइट

खंड १

अंदुकाश्म

खंड १
अँफिबोल गट

अँफिबोल गट

खंड १

अँफिबोलाइट

खंड १

अंबर – २

खंड १

अँब्‍लिगोनाइट

खंड १
कृष्णाभ्रकाचा स्फटिक

अभ्रक – गट

खंड १

अरवली संघ

खंड १

अर्कोज

खंड १

अर्जेंटाइट

खंड १

अलवर – माला

खंड १

अल्गाँक्वियन

खंड १

अल्बाइट

खंड १

अष्‍मीभूत वन

खंड १
आ

आंतरराष्ट्रीय भूभौतिकीय वर्ष

खंड १
आयडोक्रेजाचे स्फटिक

आयडोक्रेज

खंड २

आर्कीयन

खंड २
आर्टेशियन विहिरीचा छेद : (१)झरा, (२)विहीर, (३) प्रवेश्य थर, (४) अप्रवेश्य थर.

आर्टेशियन विहीर

खंड २

आर्सेनोपायराइट

खंड २

आवरणशिला

खंड २

आसामातील शैलसमूह

खंड २
इ

इओसीन

खंड २

इल्मेनाइट

खंड २
उ

उन्हाळे

खंड २
ऊ

ऊझ

खंड २
ऋ

ऋतुस्तर

खंड २
ए

एक्लोजाइट

खंड २

एनार्जाइट

खंड २

एन्स्टॅटाइट

खंड २

एपिडायोराइट

खंड २
एपिडोटाचे स्फटिक

एपिडोट गट

खंड २

एप्समाइट

खंड २

एमरी

खंड ३

एरिथ्राइट

खंड ३

एरिनपुरा ग्रॅनाइट

खंड ३

एली द बोमाँत, लिआँस

खंड ३
ऐ

ऐखव्हाल्ट, कार्ल एडुआर्ट फॉन

खंड ३
ऑ

ऑजाइट

खंड २

ऑटुनाइट

खंड २

ऑनिक्स

खंड २

ऑर्डोव्हिसियन

खंड २

ऑर्थोक्लेज

खंड २

ऑलिगोसीन

खंड २
ऑलिव्हीन गट

ऑलिव्हीन गट

खंड २

ऑलिव्हेनाइट

खंड २
ओ

ओपल

खंड ३
क

कंकर

खंड ३

कच्छाचा जुरासिक शैलसमूह

खंड ३

कडलोर माला

खंड ३

कँब्रियन – पूर्व

खंड ३

कवच विरूपण

खंड ३

कायनाइट

खंड ३

कार्नालाइट

खंड ३

कार्नेलियन

खंड ३

कार्नोटाइट

खंड ३

कार्‌बॉनिफेरस

खंड ३

काष्ठजीवाश्म गट

खंड ३

किंबर्लाइट

खंड ३
कार्बन (१४) ची निर्मिती व क्षय

किरणोत्सर्गी कार्बन कालनिर्णय पद्धति

खंड ३
कुरुविंदाचे स्फटिक

कुरुविंद

खंड ४

कृष्णाभ्रक

खंड ४
कॅबाझाइटचा स्फटिक

कॅबाझाइट

खंड ३

कॅलॅव्हेराइट

खंड ३

कॅलोमेल

खंड ३
कॅल्कोपायराइटाचा स्फटिक.

कॅल्कोपायराइट

खंड ३

कॅल्कोसाइट

खंड ३
कॅल्साइटाचे विविध ठेवणींचे स्फटिक

कॅल्साइट

खंड ३

कॅल्सेडोनी

खंड ३
कॅसिटेराइटाचे स्फटिक : (अ) प्रचिनाकार, (आ) कोपराच्या आकाराचा जुळा स्फटिक.

कॅसिटेराइट

खंड ३

केओलीन

खंड ४

कॉर्डिएराइट

खंड ३

कोडुराइट माला

खंड ४

कोणाश्म

खंड ४

कोबाल्टाइट

खंड ४

कोरोमंडलचे क्रिटेशस थर

खंड ४

कोलमनाइट

खंड ४
कोळसा, दगडी

कोळसा, दगडी

कोव्हेलाइट

खंड ४
क्युप्राइटाचे स्फटिक

क्युप्राइट

खंड ४

क्रायोलाइट

खंड ४

क्रिटेशस

खंड ४

क्रिसोकोला

खंड ४
क्रिसोबेरिलाचा छद्मषट्फलकीय स्फटिक.

क्रिसोबेरील

खंड ४

क्रोमाइट

खंड ४

क्लोजपेट ग्रॅनाइट

खंड ४

क्लोराइट

खंड ४
क्वॉर्ट्‌झाचे स्फटिक

क्वॉर्ट्‌झ

खंड ४

क्वॉर्ट्‌झाइट

खंड ४

क्षरण

खंड २०
ख
खचदऱ्यांची निर्मिती

खचदरी

खंड ४

खडक

खंड ४
आ. १. किरणोत्सर्गी कालमापके : जनक समस्थानिक, त्यांचे अर्धायुकाल (कोटी वर्षे) व शेवटची वंशज मूलद्रव्ये

खडकांचे वय

खंड ४
 आ. १. भूसेतू व भूद्रोणी यांची कल्पना देणारी आकृती

खंडविप्लव

खंड ४

खनिज जल

खंड ४
खनिज तेल

खनिज तेल

क्रूड ऑइल, खनिज तेल रसायने, नैसर्गिक वायु
आ. १. श्मिट कर्षुकीय मापकाचे रचना तत्त्व : (१) आरसा, (२) टेकू, (३) गुरूत्वमध्य.

खनिज पूर्वेक्षण

खंड ४

खनिज लोकर

खंड ४
आ. १. काचपट्टीचा छेद : (१) काचपट्टी (१.५ मिमी.), (२) कॅनडा बाल्सम, (३) खडकाची चकती (०.०३ मिमी.), (४) काच झाकण (०.०१७ मिमी.) (उभे प्रमाण वाढविलेले आहे).

खनिजविज्ञान

खंड ४
खाणकाम

खाणकाम

खनिज पूर्वेक्षण, धातुक

खोंडालाइट माला

खंड ४
ग

गायकी, सर आर्चिबाल्ड

खंड ४
आ. १. ओल्ड फेथफुल गायझर

गायझर

खंड ४
गार्नेटचे स्फटिक

गार्नेट गट

खंड ४
आ. २. क्षैतिज श्रेणीभवन

गाळाचे खडक

खंड ५

गिब्साइट

खंड ५
आ. १. भूद्रोणीतून पर्वत रांगांची निर्मिती : (१) अग्रभूमी, (२) भूद्रोणीची राशी, (३) सीमान्त पर्वत रांगा.

गिरिजनन

खंड ५

गिल्बर्ट, ग्रोव्ह कार्ल

खंड ५

गॅब्रो

खंड ४
गॅलेनाचे स्फटिक

गॅलेना

खंड ४

गोएथाइट

खंड ५

गोंडवनभूमि

खंड ५

गोंडवनी संघ

खंड ५

गोंडाइट माला

खंड ५

ग्राइझेन

खंड ५

ग्रीनोकाइट

खंड ५

ग्रॅनोडायोराइट

खंड ५

ग्रॅन्युलाइट

खंड ५
ग्रॅफाइटाची आणवीय संरचना

ग्रॅफाइट

खंड ५

ग्रेगोरी, जॉन वॉल्टर

खंड ५

ग्रेवॅक

खंड ५

ग्लाउबराइट

खंड ५

ग्लॉकोनाइट

खंड ५

ग्लॉकोफेन

खंड ५
घ
घड्या, खडकांतील

घड्या, खडकांतील

खंड ५

घुमटी पट्टिताश्म

खंड ५
च

चतुर्थ कल्प

खंड ५

चँपियन पट्टिताश्म

खंड ५

चर्ट

खंड ५

चांपानेर माला

खंड ५

चार्नोकाइट माला

खंड ५

चुनखडक

खंड ५
कार्ल्सबात (न्यू मेक्सिको, अमेरिका) येथील गुहेतील चुनखडी झुंबर, स्तंभ व खांब.

चुनखडी झुंबर व स्तंभ

खंड ५

चॉक

खंड ५
ज

जटिल पट्टिताश्म समूह

खंड ६

जमुनिया

खंड ६

जांभा – २

खंड ६
जिप्समाचे स्फटिक

जिप्सम

खंड ६

जीवपूर्व

खंड ६

जुरासिक

खंड ६

जॅस्पर

खंड ६

जेड

खंड ६

ज्वालाकाच

खंड ६
ज्वालामुखी - २

ज्वालामुखी – २

खंड ६

ज्वालामुखी नळ

खंड ६
झ
झरा निर्मितीच्या संरचना : (१) पार्य खडक, (२) अपार्य खडक, (३) भूमिजलपृष्ठ, (४) झरा, (५) विसंगतीचे पृष्ठ, (६) विभंग, (७) भित्ती, (८) अग्निज खडकांतील संधी, (९) चुनखडकांतील भेगा, (१०) पर्जन्य.

झरा

खंड ६

झिंकाइट

खंड ६
झिर्‌कॉनाचे स्फटिक

झिर्‌कॉन

खंड ६

झॉइसाइट

खंड ६

झ्यूस ( स्वेस ), एडूआर्ट

खंड ६
ट

टँटॅलाइट

खंड ६

टफ

खंड ६
टाकणखाराचा स्फटिक

टाकणखार

खंड ६

टुर्मलीन

खंड ६

टूफा

खंड ६
टेट्राहेड्राइटाचे स्फटिक

टेट्राहेड्राइट

खंड ६

टेनंटाइट

खंड ६

टॉमसनाइट

खंड ६

टॉरिडनियन संघ

खंड ६

टॉर्बर्नाइट

खंड ६
आ. १. कॅलिमीन ट्रायलोबाइटाची शरीररचना (वरची बाजू) : (अ) शीर्ष (आ) वक्ष (इ) अवसानक : (१) भ्रूमध्य, (२) अक्षीय सीता, (३) ग्रीवा सीता, (४) आनन-सीवनी, (५) डोळा, (६) मुक्त गाल, (७) स्थिर गाल, (८) अक्ष, (९) परिफुप्फुस.

ट्रायलोबाइट

खंड ६

ट्रायासिक

खंड ६

ट्रॅकाइट

खंड ६

ट्रॅव्हर्टाइन

खंड ६
ट्रेमोलाइटाचा स्फटिक

ट्रेमोलाइट

खंड ६
ड

डायाटमी माती

खंड ६

डायास्पोर

खंड ६

डायोप्साइड

खंड ६

डायोराइट

खंड ६

डुमॉर्टीराइट

खंड ६

डेना, जेम्स ड्‌वाइट

खंड ६

डेली, रेजिनल्ड ऑल्डवर्थ

खंड ६

डेव्हिस, विल्यम मॉरिस

खंड ६

डेव्होनियन

खंड ६

डेसाइट

खंड ६

डोलेराइट

खंड ६
त

तत्रजात

खंड ७

तापसह माती

खंड ७

तालचेर माला

खंड ७

तृतीय संघ

खंड ७
तोरमल्लीचे स्फटिक

तोरमल्ली

खंड ७

त्सिटेल, कार्ल आल्फ्रेट रिटर फोन

खंड ७
थ

थोराइट

खंड ७

थोरियानाइट

खंड ७
द
आ. १. पायऱ्यांप्रमाणे दिसणाऱ्या दक्षिण ट्रॅपच्या टेकड्या, चंदन-वंदन किल्ले, भुईज (जि. सातारा).

दक्षिण ट्रॅप

खंड ७

दलिताश्म

खंड ७

दिल्ली संघ

खंड ७

द्रविड महाकल्प व गण

खंड ७

द्रोणी

खंड ७
ध

धातुक

खंड ८
आ. १. ग्रॅनाइट राशीच्या स्पर्श पृष्ठाभोवतीच्या गाळाच्या खडकांतील धातुक शिरांमध्ये आढळणारी धातुकांची मंडलाकार मांडणी : (१) ज्यांच्यात शिलारस घुसला आहे ते गाळाचे खडक, (२) ग्रॅनाइट, (३) कथिल, (४) तांबे, (५) जस्त-शिसे, (६) लोह.

धातुक निक्षेप

खंड ८

धारवाडी संघ

खंड ८

धूममुख

खंड ८

धोंडेमाती

खंड ८
न
नती व नतिलंब: (१) नती, (२) नतिलंब, (३) थर, (४) स्तरणपातळी, (५) क्षितिजसमांतर पातळी.

नति

खंड ८

नवजीव

खंड ८

नायटर

खंड ८

निकोलाइट

खंड ८

नील

खंड ८

नॅट्रोलाइट

खंड ८

नेफेलीन

खंड ८
प

पट्टिताश्म

खंड ९

पमीस

खंड ९

पर्मियन

खंड ९

पर्मो – कार्‌बॉनिफेरस

खंड ९

पाचू

खंड ९

पाटन

खंड ९

पाटीचा दगड

खंड ९
पायराइटाचे स्फटिक

पायराइट

खंड ९

पायरार्जिराइट

खंड ९

पायरोक्सिनाइट

खंड ९
आ. १. पायरोक्सिनाचा स्फटिक : (अ) एकनताक्ष पायरोक्सिन (ऑजाइट) (आ) स्फटिकाच्या छेदावर दिसणरे प्राचिन-समांतर पाटन.

पायरोक्सीन गट

खंड ९
पायरोटाइटचा स्फटिक

पायरोटाइट

खंड ९
पायरोमॉर्फाइटाचा स्फटिक

पायरोमॉर्फाइट

खंड ९

पायरोल्यूसाइट

खंड ९

पिचब्लेंड

खंड ९

पिचस्टोन

खंड ९

पिंडाश्म

खंड ९

पिरोजा

खंड ९
१. पुराचुंबकत्वावरून काढलेल्या खंडाच्या ढोबळ हालचाली : Ca-कँब्रियन , S- सिल्युरियन, D – डेव्होनियन, C- कार्‌बॉनिफेरस , P – पार्मियन, J - जूरासिक, K – क्रिटेशस, Tr- ट्रायासिक, E - इओसिन

पुराचुंबकत्व

खंड ९

पुराजीव

खंड ९

पुराण महाकल्प व गण

खंड ९

पुरापरिस्थितिविज्ञान

खंड ९

पुराभूगोल

खंड ९
पुष्कराजाचे स्फटिक

पुष्कराज

खंड ९
आ.१. भूकंपामुळे निर्माण होणाऱ्या भूकंपतरंगांचे पृथ्वीतून होणारेमार्गक्रमण व गाभ्यामुळे तयार होणारा छायापट्ट: (१) येथे प्राथमिक व द्वितीयक तरंग प्रत्यक्षपणे पोहोचत नाहीत पृष्ठतरंग पोहोचतात, (२) येथे प्राथमिक तरंग व पृष्ठतरंग पोहोचतात, (३) छायापट्ट, (४) प्रावरण, (५) गाभा, (६) भूकंप नाभी.

पृथ्वीचे अंतरंग

खंड ९

पृथ्वीचे वय

खंड ९

पॅलिओसीन

खंड ९

पेक्टोलाइट

खंड ९

पेग्मटाइट

खंड ९

पेंटलँडाइट

खंड ९

पेरिडोटाइट

खंड ९

पेरोव्हस्काइट

खंड ९

पॉर्फिरी

खंड ९

पोरबंदरी दगड

खंड १०

प्रूस्टाइट

खंड १०

प्रेहनाइट

खंड १०

प्लाइस्टोसीन

खंड १०

प्लायोसीन

खंड १०
फ

फर्ग्युसनाइट

खंड १०

फल्ग्युराइट

खंड १०

फिलाइट

खंड १०

फूके, फेर्दिनांद आंद्रे

खंड १०

फेनॅसाइट

खंड १०

फेल्साइट

खंड १०
आ. १. फेल्स्पारांचे घन विद्राव संबंध दर्शवणारी त्रिभुजाकृती

फेल्स्पार गट

खंड १०

फेल्स्पॅथॉइड गट

खंड १०

फॉस्फेटी निक्षेप

खंड १०

फोनोलाइट

खंड १०

फौजासाइट

खंड १०

फ्रँक्लिनाइट

खंड १०

फ्लिश

खंड १०

फ्लोगोपाइट

खंड १०
फ्ल्युओराइटाचे स्फटिक

फ्ल्युओराइट

खंड १०
ब

बंगाली पट्टिताश्म

खंड १०
बराइट

बराइट

खंड ११

बळ्ळारी ग्रॅनाइट

खंड ११

बळ्ळारी पट्‍टिताश्म

खंड ११

बहुरूपता

खंड ११

बांगर व खादर

खंड ११

बाघथर

खंड ११

बापथर

खंड ११
बाँबे हाय तेल क्षेत्राचे स्थान

बाँबे हाय

खंड ११

बायटोनाइट

खंड ११

बिस्मथिनाइट

खंड ११

बुंदेलखंडी पट्‍टिताश्म

खंड ११
बूर्नोनाइटाचा स्फटिक

बूर्नोनाइट

खंड ११
काल्पनिक बॅथोलिथाच्या माथ्याचे उघडे पडलेले पृष्ठ व त्याचे उभे छेद : (१, २, ३, ४) छत-झुंबरे, (५) बाह्याश्म, (६) खोड, (७) स्कंध.

बॅथोलिथ

खंड ११

बेंटोनाइट

खंड ११

बेडूक थर

खंड ११

बेलडोंगराइट

खंड ११

बेसाल्ट

खंड ११

बॉक्साइट

खंड ११
बोरॅसाइट

बोरॅसाइट

खंड ११

बोर्नाइट

खंड ११

ब्रगर, व्हाल्डेमार क्रिस्टोफर

खंड ११

ब्राउनाइट

खंड ११

ब्रुकाइट

खंड ११

ब्रूसाइट

खंड ११

ब्रॅगाइट

खंड ११

ब्लेंड

खंड ११

ब्लैनी थर

खंड ११
भ

भाबर

खंड १२

भारतीय भूवैज्ञानिक सर्वेक्षण संस्था

खंड १२
भित्ति

भित्ति

खंड १२
आ.१. स्थितिस्थापक प्रतिक्षेप सिद्धांतानुसार होणारा खडकांचा विभंग : (अ) ताणापूर्वी स्थिती (आ) विषम ताणामुळे निर्माण झालेले विरूपण (इ) विभंग घडून खडकांची नवीन ताणरहित स्थितिप्रत झालेली सरक.

भूकंप

खंड १२
आ. १. संदर्भ विवृत्तज, भुरूप व भूपृष्ठ यांच्यातील संबंध : (१) भूपृष्ठ, (२) भूरूप, (३) संदर्भ विवृत्तज N- भूरूप व संदर्भ विवृत्तज यांमधील फरक, H- भूरूप व भूपृष्ठ यांमधील फरक.

भूगणित

खंड १२
सु. ५० कोटी वर्षांपूर्वीच्या न्यू इंग्लंड भूद्रोणीचे पूर्व-पश्चिम दिशेतील दृश्य : (१) शिलारस वर आणणाऱ्या भेगा.

भूद्रोणी

खंड १२
आ. १. भूपट्ट व त्यांच्या सीमा

भूपट्ट सारंचनिकी

खंड १२

भूभौतिकी

खंड १२
आ. १. भूमिजलाचे वर्गीकरण

भूमिजल

खंड १२
भूविज्ञान

भूविज्ञान

खंड १२
आ. १. दोन स्थानकांमधील विद्युत्‌ क्षेत्रांत एकाच वेळी कालानुसार होणारे नैसर्गिक जागतिक बदल

भूविद्युत्

खंड १२

भूवैज्ञानिक तापमापन

खंड १२

भूवैज्ञानिक संस्था व संघटना

खंड १२
म

मँगॅनाइट

खंड १३

मध्यजीव

खंड १२
मनशीळ

मनशीळ

खंड १२

महादेशजनक हालचाली

खंड १२

माँझोनाइट

खंड १३

माणिक

खंड १३

माती

खंड १३

मायक्रोक्लीन

खंड १३

मायोसीन

खंड १३
मार्‌कॅसाइटाचे स्फटिक

मार्‌कॅसाइट

खंड १३

मार्जारनेत्री

खंड १३

मार्ल

खंड १३

मिठाच्या डोंगरातील शैलसमूह

खंड १३

मिलेराइट

खंड १३

मिश्राश्म

खंड १३

मुलतानी माती

खंड १३

मृत्तिका

खंड १३
आ.१. (अ) सिलिकेचा चतुष्फलक (आ) सिलिकेचे चतुष्फलक जोडले जाऊन भासमान षट्‌कोणी जाळे.

मृद्‌ – खनिजे

खंड १३
मॅग्नेटाइटाचे स्फटिक

मॅग्‍नेटाइट

खंड १३

मॅग्‍नेसाइट

खंड १३

मॅलॅकाइट

खंड १३

मॉर्डेनाइट

खंड १३

मॉलिब्‍डेनाइट

खंड १३

मोनॅझाइट

खंड १३
र
रत्ने

रत्ने

उपरत्ने, महारत्ने

रायालो माला

खंड १४

रायोलाइट

खंड १४

रीसेंट

खंड १४
रुटाइलाचे स्फटिक

रूटाइल

खंड १४
आ. १. रूपांतरित खडकांतील संरचना : (१) पटली सुभाजन, (२) रेखीय सुभाजन, (३) न्यपदलिकाश्म, (४) स्लेटचे प्रतिविकृती सर्पण पाटन, (५) ठिपकेदार संरचना, (६) नेत्री संरचना.

रूपांतरित खडक

खंड १४

रेह

खंड १५

रोडोक्रोसाइट

खंड १५

रोडोनाइट

खंड १५
ल

लँप्रोफायर

खंड १५

लायेल, सर चार्ल्स

खंड १५

लाव्हा

खंड १५

लिग्नाइट

खंड १५

लिनीआइट

खंड १५

लिंबुर्गाइट

खंड १५

लिमोनाइट

खंड १५

लॅकोलिथ

खंड १५

लॅझुलाइट

खंड १५

लॅब्रॅडोराइट

खंड १५

लेपिडोलाइट

खंड १५

लोएस

खंड १५
ल्यूसाइटाचा स्फटिक

ल्यूसाइट

खंड १५
व

वाड

खंड १५

वाडिया, दाराशा नौशेरवान

खंड १५

वालुकामय खडक

खंड १६

वालुकाश्म

खंड १६

वाळू

खंड १६
विदेराइटाचा स्फटिक

विदेराइट

खंड १६

विंध्य संघ

खंड १६
आ.१. (अ) गुरुत्वीय विभंग (आ) सोपान विभंग.

विभंग, खडकांतील

खंड १६
विमुखनतीचे काही प्रकार : (अ) सममित (आ) उपरिवली (इ) शायी (ई) जटिल : (१) सर्वोत जुने खडक, (२) सर्वोत नवीन खडक, (३) अक्षीय प्रतल.

विमुखनति

खंड १६

विलेमाइट

खंड १६

विष्ठाश्म

खंड १६
विसंगतीचे प्रकार (अ) असंगती, (आ) कोनीय विसंगती, (इ ) स्तरीय विसंगती.

विसंगति, भूवैज्ञानिक

खंड १६

वुलस्टनाइट

खंड १७
वुल्फेनाइट

वुल्फेनाइट

खंड १७

वुल्फ्रॅमाइट

खंड १७

वेधन व छिद्रण

खंड १७

वेव्हेलाइट

खंड १७
वैदुर्याचे स्फटिक

वैदूर्य

खंड १७

व्रेडेनबर्गाइट

खंड १७

व्हर्नाडस्की, व्ह्‌लड्यीम्यिर इव्हानव्ह्यिच

खंड १७

व्हर्मिक्युलाइट

खंड १७

व्हिव्हिॲनाइट

खंड १७

व्हॅनेडिनाइट

खंड १७

व्हेर्नर, आब्राहाम गॉटलोप

खंड १७
श

शाळिग्राम

खंड १७
शिलापट्ट : गाळांच्या खडकांच्या किंचित तिरप्या थरांच्या मध्ये घुसलेले दोन शिलापट्ट काळ्या रंगाने दर्शविले आहेत.

शिलापट्ट

खंड १७

शिलाप्रदेश

खंड १७

शिलावरण

खंड १७

शिलाविज्ञान

खंड १७

शिवालिक संघ

खंड १७

शीलाइट

खंड १७

शुभ्र अभ्रक

खंड १७

शेल

खंड १८
शैलसमूह, भारतातील

शैलसमूह, भारतातील

खंड १८
स

संकोण वालुकाश्म

खंड १८

संक्रमण संघ

खंड १८

संगजिरे

खंड १८

संगमरवर

खंड १८

संघिते

खंड १८

संधि, खडकांतील

खंड १८

समरूपता

खंड १८

समर्स्काइट

खंड १८
आ. १. समस्थायित्वाची प्रॅट कल्पना : (१) साग, (२) देवदार, (३) शेवगा व (४) चारोळी या लाकडांचे पाण्यात तरंगणारे सारखीच रूंदी, जाडी व वजन असणारे ठोकळे.

समस्थायित्व

खंड १८

संमुखनति

खंड १८

समुद्रतटीय संघ

खंड १८

समुद्रतळ विस्तारण

खंड १८

सर्पेंटाइन

खंड १८

संलक्षणी

खंड १८

सात्मीकरण, भूवैज्ञानिक

खंड १९

सायेनाइट

खंड १९

सिंटर

खंड १९

सिडेराइट

खंड १९

सितापराइट

खंड १९

सिंधमधील शैलसमूह

खंड १९

सिंधु – गंगा जलोढ

खंड १९

सिलिका गट

खंड १९

सिलिमनाइट

खंड १९

सिलोमेलेन

खंड १९

सिल्युरियन

खंड १९

सुभाजा

खंड १९

सॅनिडीन

खंड १९

सेपिओलाइट

खंड २०

सेरार्जिराइट

खंड २०

सेऱ्युसाइट

खंड २०

सेलेस्टाइट

खंड २०

सैंधव

खंड २०

सैंधवी घुमट

खंड २०

सैंधवी पर्वतरांगेतील शैलसमूह

खंड २०

सोडा नायटर

खंड २०

सोडालाइट

खंड २०

सोपस्टोन

खंड २०

स्कुटेरुडाइट, स्माल्टाइट व क्लोअँथाइट

खंड २०

स्कॅपोलाइट

खंड २०

स्कोलेसाइट

खंड २०

स्क्रूप, जॉर्ज ज्यूल्यस पॉलेट

खंड २०

स्टिब्नाइट

खंड २०

स्टिल्बाइट

खंड २०
निकोलेअस स्टीनो

स्टीनो, निकोलेअस

खंड २०

स्टॅनाइट

खंड २०

स्टॉरोलाइट

खंड २०

स्ट्राँशियनाइट

खंड २०
आ. १. समुद्राच्या तळाशी साचलेल्या अवसादी राशीतील चार थर

स्तरविज्ञान

खंड २०

स्तरवैज्ञानिक वर्गीकरण

खंड २०

स्पितीतील शैलसमूह

खंड २०

स्पिनेल

खंड २०

स्पिलाइट

खंड २०

स्पेरिलाइट

खंड २०

स्पॉड्युमीन

खंड २०

स्फटग्रंथि

खंड २०
स्फटिकविज्ञान

स्फटिकविज्ञान

खंड २०

स्फीन

खंड २०

स्फॅलेराइट

खंड २०

स्मिथ, विल्यम

खंड २०

स्मिथसोनाइट

खंड २०
ह
जेम्स हटन

हटन, जेम्स

खंड २०

हरताळ

खंड २०

हर्सीनाइट

खंड २०

हायपर्स्थीन

खंड २०

हार्मोटोम

खंड २०

हिंगूळ

खंड २०

हिमकाल

खंड २०

हिमालयातील शैलसमूह

खंड २०
आ. १. (अ) पैलू पाडलेल्या हिऱ्याचे विशिष्ट भाग : (१) क्राउन (मुकुट), (२) गर्डल (मेखला), (३) पॅव्हिलीअन (तंबूसारखा मोठा भाग) (आ) पैलू पाडलेल्या हिऱ्याचे गणितीय कोन आणि क्राउन, गर्डल व पॅव्हिलीअन भागांचे प्रमाण (व्यासाच्या सापेक्ष प्रमाणात टक्केवारीत).

हिरा

खंड २०

हॅलॉयसाइट

खंड २०
हेमिमॉर्फाइट याची स्फटिक संरचना 

हेमिमॉर्फाइट

खंड २०

हेमॅटाइट

खंड २०

हेल्व्हाइट

खंड २०

हॉय, आबे रने झ्यूस्त

खंड २०

हॉर्नब्लेंड

खंड २०

हॉलंडाइट

खंड २०

हॉस्मनाइट

खंड २०

होलोसीन

खंड २०

ह्यूमाइट

खंड २०
 ह्यूलँडाइट स्फटिक संरचना

ह्यूलँडाइट

खंड २०

अर्थशास्त्र (566) अवर्गीकृत (2722) आयुर्वेद (83) इंग्रजी भा. सा. (223) इतिहास (669) इतिहास, जागतिक (203) इतिहास, भारतीय (338) उद्योग व व्यापार (333) उपयुक्त कला (102) कला सामान्य (88) कायदा (273) कीटकविज्ञान (84) कृषिविज्ञान (220) खगोलशास्त्र (290) खेळ (113) गणित (155) चित्रकला (77) तत्त्वज्ञान (261) धर्म (680) पुरातत्त्वविद्या (177) प्राणिविज्ञान (224) फ्रेंच भा. सा. (98) बंगाली भा. सा. (72) भाषाशास्त्र (94) भूगोल (3060) भूविज्ञान (490) भौतिकी (427) मराठी भा. सा. (269) मानवशास्त्र (297) मानवी वैद्यक (187) मानसशास्त्र (175) यांत्रिक अभियांत्रिकी (121) युद्धशास्त्र (233) यूरोपीय भा. सा. (114) रसायनशास्त्र (456) राज्यशास्त्र (494) वनस्पतिविज्ञान (1386) वातावरणविज्ञान (87) वास्तुकला (93) विद्युत् अभियांत्रिकी (69) शिक्षणशास्त्र (254) संगीत (208) संस्कृत भा. सा. (165) समाजशास्त्र (227) हिंदी भा. सा. (82)

  • 18,021,559 अभ्यागत

© मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ - सर्व हक्क राखीव | अनन्या मल्टीटेक प्रायवेट लिमिटेड द्वारा विकसित

Skip to content
Open toolbar Accessibility Tools

Accessibility Tools

  • Increase TextIncrease Text
  • Decrease TextDecrease Text
  • GrayscaleGrayscale
  • High ContrastHigh Contrast
  • Negative ContrastNegative Contrast
  • Light BackgroundLight Background
  • Links UnderlineLinks Underline
  • Readable FontReadable Font
  • Reset Reset