Skip to content
मराठी विश्वकोश प्रथमावृत्ती
  • मराठी विश्वकोश (ज्ञानमंडळ)
  • मराठी विश्वकोश (खंड निहाय)
    • खंड : १ अंक ते आतुरचिकित्सा
    • खंड : २ आतुर निदान ते एप्स्टाइन,जेकब
    • खंड : ३ एबिंगहाऊस, हेरमान’ ते ‘किसांगानी’
    • खंड : ४ कीकट ते गाल्फिमिया ग्लॉका
    • खंड : ५ गाल्वा,एव्हारीस्त ते चेदि
    • खंड : ६ ‘चेन, सर एर्न्स्ट बोरिस’ ते ‘डोळा’
    • खंड : ७ ड्यूइसबुर्क ते धरणगाव
    • खंड : ८ ‘धरणे व बंधारे’ ते ‘न्वाकशॉट’
    • खंड : ९ पउमचरिउ – पेहलवी साहित्य
    • खंड : १० ‘पैकारा’ ते ‘बंदरे’
    • खंड : ११ बंदा ते ब्वेनस एअरीझ
    • खंड: १२ भंगुरतारा ते महाराष्ट्र राज्य
    • खंड : १३ महाराष्ट्र राज्य इलेक्ट्रॉनिकी विकास महामंडळ’ते ‘म्हैसूर संस्थान’
    • खंड : १४ यंग, एडवर्ड’ ते ‘रेयून्यों बेट
    • खंड : १५ रेल्वे ते वाद्य व वाद्यवर्गीकरण
    • खंड : १६ ‘वाद्यवृंद’ ते ‘विज्ञानशिक्षण’
    • खंड : १७ विज्ञानाचे तत्त्वज्ञान’ते शेक्सपिअर, विल्यम
    • खंड : १८ शेख अमर ते सह्याद्री
    • खंड : १९ सँगर, फ्रेडरिक ते सृष्टि व मानव
    • खंड : २० सेई-शोनागून ते ज्ञेयवाद
  • अकारविल्हे नोंदसूची
  • Toggle website search
Search this website
  • मराठी विश्वकोश (ज्ञानमंडळ)
  • मराठी विश्वकोश (खंड निहाय)
    • खंड : १ अंक ते आतुरचिकित्सा
    • खंड : २ आतुर निदान ते एप्स्टाइन,जेकब
    • खंड : ३ एबिंगहाऊस, हेरमान’ ते ‘किसांगानी’
    • खंड : ४ कीकट ते गाल्फिमिया ग्लॉका
    • खंड : ५ गाल्वा,एव्हारीस्त ते चेदि
    • खंड : ६ ‘चेन, सर एर्न्स्ट बोरिस’ ते ‘डोळा’
    • खंड : ७ ड्यूइसबुर्क ते धरणगाव
    • खंड : ८ ‘धरणे व बंधारे’ ते ‘न्वाकशॉट’
    • खंड : ९ पउमचरिउ – पेहलवी साहित्य
    • खंड : १० ‘पैकारा’ ते ‘बंदरे’
    • खंड : ११ बंदा ते ब्वेनस एअरीझ
    • खंड: १२ भंगुरतारा ते महाराष्ट्र राज्य
    • खंड : १३ महाराष्ट्र राज्य इलेक्ट्रॉनिकी विकास महामंडळ’ते ‘म्हैसूर संस्थान’
    • खंड : १४ यंग, एडवर्ड’ ते ‘रेयून्यों बेट
    • खंड : १५ रेल्वे ते वाद्य व वाद्यवर्गीकरण
    • खंड : १६ ‘वाद्यवृंद’ ते ‘विज्ञानशिक्षण’
    • खंड : १७ विज्ञानाचे तत्त्वज्ञान’ते शेक्सपिअर, विल्यम
    • खंड : १८ शेख अमर ते सह्याद्री
    • खंड : १९ सँगर, फ्रेडरिक ते सृष्टि व मानव
    • खंड : २० सेई-शोनागून ते ज्ञेयवाद
  • अकारविल्हे नोंदसूची

वातावरणविज्ञान

  1. अथ:>
  2. वातावरणविज्ञान
  • सर्व नोंदी
  • आ
  • उ
  • ऋ
  • ए
  • औ
  • क
  • ग
  • घ
  • च
  • ज
  • झ
  • ट
  • द
  • ध
  • न
  • प
  • ब
  • भ
  • म
  • र
  • व
  • स
  • ह
आ

आकाश

खंड १
आ. १. केश आर्द्रतामापक : (१) केस बांधावयाचे टोक, (२) केसांची बट, (३), (४), (५) कप्प्या, (६) वृतितचिती, (७) स्प्रिंग, (८) दर्शककाटा.

आर्द्रता

खंड २
उ
उच्चतर वातावरणविज्ञान

उच्चतर वातावरणविज्ञान

खंड २

उच्चतामापक

खंड २
उपग्रह, कृत्रिम

उपग्रह, कृत्रिम

खंड २
ऋ
वर्षातील निरनिराळ्या कालांत पृथ्वीवर पडणारा सूर्यप्रकाश : (अ) विष्टंभ (२१ जून), (आ) संपात (२१ मार्च व २२ डिसेंबर), (इ) अवष्टंभ (२२ डिसेंबर), (स) सौर प्रारण, (१) उत्तर ध्रुव, (२) उत्तर ध्रुववृत्त, (३) कर्कवृत्त, (४) विषुववृत्त, (५) मकरवृत्त, (६) दक्षिण ध्रुववृत्त, (७) दक्षिण ध्रुव.

ऋतु

खंड २

ऋतुजैविकी

खंड २
ए

एलियट, सर जॉन

खंड ३
औ

औद्योगिक वातावरणविज्ञान

खंड ३
क

कृषि वातावरणविज्ञान

खंड ४

कोरिऑलिस परिणाम

खंड ४
ग
आ. १. गडगडाटी वादळाशी निगडित असलेल्या गर्जन्मेघाच्या तीन अवस्था : (अ) विकासोन्मुख अवस्था, (आ) परिणतावस्था, (इ) ऱ्हासावस्था

गडगडाटी वादळ

खंड ४
गार

गार

खंड ४
घ
शुंडामेघाच्या विकासातील काही अवस्था : गर्जन्मेघापासून शुंडा तयार होऊन ती जमिनीवर पोहोचून विध्वंस करीत आहे.

घूर्णवाती वादळ

खंड ५
च
उष्ण कटिबंधीय चक्री वादळांची उगमस्थाने व मार्ग : (आकृतीच्या आतील आकडे समुद्रपृष्ठाचे उष्ण ऋतूतील तापमान दर्शवितात ).

चक्रवात

खंड ५
आ. १ उपोष्ण कटिबंधीय अभिसारी चक्रवाताच्या उष्ण क्षेत्रात शिरलेल्या उष्णार्द हवेतील उत्तरेकडील अस्थिर विभागात निर्माण झालेल्या पश्चिमेकडून पूर्वेकडे जाणाऱ्या चंडवात-रेषेची अनुवर्ती स्थाने. बारीक रेषांनी व बाणांनी खालच्या पातळीवरील वायुप्रवाह दाखविले आहेत. जाड अखंडित व तुटक रेषांनी १ किमी. व १०-१२ किमी. च्या उंचीवर वाहणाऱ्या प्रबलतम स्त्रोत प्रवाहांचे अक्ष दाखविले आहेत.

चंडवात

खंड ५
सूर्य व पृथ्वी यांना जोडणारी रेषा आणि भूचुंबकीय अक्ष यांच्या प्रतलातील चुंबकांबराचे स्वरूप दाखविणारी रेखाकृती : (१) भूचुंबकीय प्रभावसीमा, (२ - २’) चुंबकांबराचे बोथट टोक, (३) सौरवात, (४) ध्रुवीय प्रकाशाचे क्षेत्र, (५) आयनीभूत कण धरून ठेवले जाणाऱ्या क्षेत्राची सीमा. पृ–पृथ्वी, उ–उत्तर ध्रुव, द–दक्षिण ध्रुव.

चुंबकांबर

खंड ५
ज
जलवायुविज्ञान

जलवायुविज्ञान

खंड ६
जलशुंडा

जलशुंडा

खंड ६

जलीय वातावरणविज्ञान

खंड ६
आ. १ दक्षिण गोलार्धातील क्राइस्टचर्च येथून ३० मार्च १९६६ रोजी हवेत सोडलेल्या १२ किमी. उंचीवर सतत तरंगणाऱ्या रबरी फुग्याच्या ३३ दिवसांचा मार्ग (तुटक रेषा - निरीक्षणे नसलेला मार्ग).

जागतिक हवामान निरीक्षण योजना

खंड ६

जीवजलवायुविज्ञान

खंड ६

जीवावरण

खंड ६
झ

झाकळ

खंड ६
ट

टायफून

खंड ६
द

दव

खंड ७
दिन अंशांक

दिन अंशांक

खंड ७

दृश्यमानता

खंड ७
ध

धुके

खंड ८

धुळी वादळ

खंड ८

धूळ

खंड ८

धूसर

खंड ८

ध्रुवीय वातावरणविज्ञान

खंड ८
न

नाविक वातावरणविज्ञान

खंड ८

नॉर्मंड, चार्ल्‌स विल्यम ब्लीथ

खंड ८
प
आ. १. दैनंदिन पर्जन्यमापक : (१) नसराळे, (२) नरसाळ्याचे तोंड, (३) पावसाचे पाणी साठविण्याची बाटली, (४) आतील दंडगोलाकार भांडे, (५) जमीन, (६) चबुतरा.

पर्जन्य

खंड ९
आ. १. फिरत्या पेल्यांचा पवनवेगमापक : (१) फिरणारे पेले, (२) पवनवेगदर्शक तबकडी, (३) पवनदिशादर्शक, (४) दिशादर्शक तबकडी.

पवनवेगमापन

खंड ९

पुराजलवायुविज्ञान

खंड ९
प्रदूषण

प्रदूषण

खंड १०

प्रशांत मंडल

खंड १०
ब

ब्यॅर्कनेस, याकॉप ऑल बॉन्नेव्ही

खंड ११
भ

भारतीय वातावरणवैज्ञानिक खाते

खंड १२
म
मेघ

मेघ

खंड १३
आ. १. उन्हाळी मॉन्सून

मॉन्सून वारे

खंड १३
र

रडार वातावरणविज्ञान

खंड १४
व
वर्षणाचे विविध प्रकार : (१) अवपाती पर्जन्य बिंदू, (२) मंद तुषारवृष्टिकण, (३) हीमशकल, (४) व (५) छोट्या व मोठ्या गारांचे आडवे छेद : (अ) कठीण बर्फ, (आ) वायुमिश्रित हिमतुषार (६) पारदर्शक कठीण बर्फाच्या गुलिका, (७) हिमकण, (८) अपारदर्शक हिमगोल, (९) बर्फाचे सुईसारखे लहान दंडगोल, (१०) बर्फाचे स्फटिक (पट्टिका व शलाका), (११) मृदू गार.

वर्षण

खंड १५
आ. १. पृथ्वीभोवतालच्या वातावरणाचे संघटन : H-आणवीय हायड्रोजन, He-हीलियम, N-आणवीय नायट्रोजन, N2- रेणवीय नायट्रोजन, O- आणवीय ऑक्सिजन, O2 – रेणवीय ऑक्सिजन, O3-ओझोन (याचे आवरण १३-३५ किमी. उंचीवर असते ).

वातावरण

खंड १५
आ. १. प्रमुख विभागांसहित वातावरणाची तापमानिक संरचना

वातावरणविज्ञान

खंड १५
 आ. १. (अ) पवनदिशामापक (आ) पवनगतिमापक : (१) गणित्र.

वातावरणविज्ञानीय उपकरणे

खंड १५

वातावरणीय अक्रमी प्रक्रिया

खंड १५
आ. १. दाबमापकाचे तत्त्व

वातावरणीय दाबमापक

खंड १५
आ. १. पृथ्वीच्या उष्णता संतुलनात आपाती सौर प्रारण व पृथ्वीचे अवरक्त प्रारण यांचे सरासरी जागतिक वितरण : (क) पृथ्वीपृष्ठाकडून उत्सर्जित होणारे अवरक्त प्रारण, (ख) पृथ्वीपृष्ठाकडे येणारे अवरक्त प्रारण, (ग) पृथ्वीपृष्ठापासून निघालेली सुप्त व संवेद्य उष्णता, (घ) शोषित सौर प्रारण, (च) पृथ्वीपृष्ठ, (छ) वातावरण, (ज) अवकाश.

वातावरणीय प्रारण

खंड १५

वादळ

खंड १५
आ.१. पृथ्वी पृष्टाजवळील वायुकलिलांचे प्रमाण व वितरण : (अ) ग्रामीण हवा (आ) प्रदूषित शहरी हवा.( आकृतीचे प्रमाण १ सेंमी= ५० मायक्रोमीटर आहे).

वायुकलिल

खंड १६
वायूराशी व त्यांची उगमस्थाने. H – उच्च दाब पट्टे, L- न्यून दाब पट्टे.

वायुराशि

खंड १६
वारे

वारे

खंड १६

वावटळ

खंड १६

विषुव प्रशांत मंडल

खंड १६

वेधशाळा, वातावरणविज्ञानीय

खंड १७

वैमानिकीय पंचांग

खंड १७

वैमानिकीय वातावरणविज्ञान

खंड १७

व्यापारी वारे

खंड १७
स

समघनता रेषा

खंड १८

समताप रेषा

खंड १८

समदाब परिवर्तन रेषा

खंड १८

समदाब रेषा

खंड १८

समनति रेषा

खंड १८

समविसंगति तापरेषा

खंड १८

समवृष्टि रेषा

खंड १८

समवेग रेषा

खंड १८

सहिम वृष्टि

खंड १८
आ. १. नकाशावरील सीमापृष्ठ : (अ) उष्ण व थंड हवेमधील सीमापृष्ठ, ( आ) सीमापृष्ठाचा उभा छेद.

सीमापृष्ठ

खंड १९
आ. १. ईजिप्तमधील वाळवंटी भूपृष्ठावरील १.१, १६.२ व ६१.० मी. उंचीवरील जानेवारी व जुलै महिन्यांचे सरासरी दैनंदिन तापमान (० से.मध्ये).

सूक्ष्मजलवायुविज्ञान

खंड १९
सूक्ष्मवातावरण विज्ञान

सूक्ष्मवातावरण विज्ञान

खंड १९
सौरतापन

सौरतापन

खंड २०

स्रोतवारे

खंड २०
ह
हरिकेन

हरिकेन

खंड २०

हरितगृह

खंड २०

हरितगृह परिणाम

खंड २०

हवा

खंड २०

हवामान

खंड २०
वातावरण विज्ञानीय वेधशाळेने निश्चित केलेल्या अनेक विधवातावरणीय घटकमूल्यांचे पृष्ठभागीय हवामान नकाशात संक्षिप्त सांकेतिक चिन्हांनी निरीक्षण केंद्राभोवती आलेखन करण्याची विशिष्टपद्धती.

हवामान नकाशा

खंड २०
हवामानाचा अंदाज व पूर्वकथन

हवामानाचा अंदाज व पूर्वकथन

खंड २०

हवामानाचे रूपांतरण

खंड २०
हिम

हिम

खंड २०

हिमतुषार

खंड २०
  • अभियांत्रिकी
  • अर्थशास्त्र
  • अवकाशविज्ञान
  • अवर्गीकृत
  • इतिहास
  • उद्योग व व्यापार
  • कला
  • कायदा
  • कृषिविज्ञान
  • खगोलशास्त्र
  • खेळ आणि मनोरंजन
  • गणित
  • ग्रंथालयशास्त्र
  • चित्रकला
  • चित्रपट
  • जीवरसायनशास्त्र
  • जीवविज्ञाने
  • ज्योतिषशास्त्र
  • तत्त्वज्ञान
  • धर्म
  • धातुविज्ञान
  • नृत्य
  • पुरातत्त्वविद्या
  • भाषा आणि साहित्य
  • भूगोल
  • भूविज्ञान
  • भौतिकी
  • मानवशास्त्र
  • मानसशास्त्र
  • युद्धशास्त्र
  • रंगभूमी
  • रसायनशास्त्र
  • राज्यशास्त्र
  • वातावरणविज्ञान
  • वास्तुकला
  • वृत्तपत्रविद्या
  • वैद्यक
  • शास्त्रीय संस्था
  • शिक्षणशास्त्र
  • संकीर्ण विज्ञाने
  • संगीत
  • समाजशास्त्र
  • सर्व विषय
  • सांख्यिकी
  • 18,021,559 अभ्यागत

© मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ - सर्व हक्क राखीव | अनन्या मल्टीटेक प्रायवेट लिमिटेड द्वारा विकसित

Skip to content
Open toolbar Accessibility Tools

Accessibility Tools

  • Increase TextIncrease Text
  • Decrease TextDecrease Text
  • GrayscaleGrayscale
  • High ContrastHigh Contrast
  • Negative ContrastNegative Contrast
  • Light BackgroundLight Background
  • Links UnderlineLinks Underline
  • Readable FontReadable Font
  • Reset Reset