Skip to content
मराठी विश्वकोश प्रथमावृत्ती
  • मराठी विश्वकोश (ज्ञानमंडळ)
  • मराठी विश्वकोश (खंड निहाय)
    • खंड : १ अंक ते आतुरचिकित्सा
    • खंड : २ आतुर निदान ते एप्स्टाइन,जेकब
    • खंड : ३ एबिंगहाऊस, हेरमान’ ते ‘किसांगानी’
    • खंड : ४ कीकट ते गाल्फिमिया ग्लॉका
    • खंड : ५ गाल्वा,एव्हारीस्त ते चेदि
    • खंड : ६ ‘चेन, सर एर्न्स्ट बोरिस’ ते ‘डोळा’
    • खंड : ७ ड्यूइसबुर्क ते धरणगाव
    • खंड : ८ ‘धरणे व बंधारे’ ते ‘न्वाकशॉट’
    • खंड : ९ पउमचरिउ – पेहलवी साहित्य
    • खंड : १० ‘पैकारा’ ते ‘बंदरे’
    • खंड : ११ बंदा ते ब्वेनस एअरीझ
    • खंड: १२ भंगुरतारा ते महाराष्ट्र राज्य
    • खंड : १३ महाराष्ट्र राज्य इलेक्ट्रॉनिकी विकास महामंडळ’ते ‘म्हैसूर संस्थान’
    • खंड : १४ यंग, एडवर्ड’ ते ‘रेयून्यों बेट
    • खंड : १५ रेल्वे ते वाद्य व वाद्यवर्गीकरण
    • खंड : १६ ‘वाद्यवृंद’ ते ‘विज्ञानशिक्षण’
    • खंड : १७ विज्ञानाचे तत्त्वज्ञान’ते शेक्सपिअर, विल्यम
    • खंड : १८ शेख अमर ते सह्याद्री
    • खंड : १९ सँगर, फ्रेडरिक ते सृष्टि व मानव
    • खंड : २० सेई-शोनागून ते ज्ञेयवाद
  • अकारविल्हे नोंदसूची
Search this website
  • मराठी विश्वकोश (ज्ञानमंडळ)
  • मराठी विश्वकोश (खंड निहाय)
    • खंड : १ अंक ते आतुरचिकित्सा
    • खंड : २ आतुर निदान ते एप्स्टाइन,जेकब
    • खंड : ३ एबिंगहाऊस, हेरमान’ ते ‘किसांगानी’
    • खंड : ४ कीकट ते गाल्फिमिया ग्लॉका
    • खंड : ५ गाल्वा,एव्हारीस्त ते चेदि
    • खंड : ६ ‘चेन, सर एर्न्स्ट बोरिस’ ते ‘डोळा’
    • खंड : ७ ड्यूइसबुर्क ते धरणगाव
    • खंड : ८ ‘धरणे व बंधारे’ ते ‘न्वाकशॉट’
    • खंड : ९ पउमचरिउ – पेहलवी साहित्य
    • खंड : १० ‘पैकारा’ ते ‘बंदरे’
    • खंड : ११ बंदा ते ब्वेनस एअरीझ
    • खंड: १२ भंगुरतारा ते महाराष्ट्र राज्य
    • खंड : १३ महाराष्ट्र राज्य इलेक्ट्रॉनिकी विकास महामंडळ’ते ‘म्हैसूर संस्थान’
    • खंड : १४ यंग, एडवर्ड’ ते ‘रेयून्यों बेट
    • खंड : १५ रेल्वे ते वाद्य व वाद्यवर्गीकरण
    • खंड : १६ ‘वाद्यवृंद’ ते ‘विज्ञानशिक्षण’
    • खंड : १७ विज्ञानाचे तत्त्वज्ञान’ते शेक्सपिअर, विल्यम
    • खंड : १८ शेख अमर ते सह्याद्री
    • खंड : १९ सँगर, फ्रेडरिक ते सृष्टि व मानव
    • खंड : २० सेई-शोनागून ते ज्ञेयवाद
  • अकारविल्हे नोंदसूची

मानवी वैद्यक

  1. अथ:>
  2. वैद्यक>
  3. मानवी वैद्यक
  • सर्व नोंदी
  • ॲ
  • अ
  • आ
  • इ
  • उ
  • ऊ
  • ए
  • ऐ
  • ओ
  • औ
  • क
  • ख
  • ग
  • घ
  • च
  • ज
  • ट
  • त
  • द
  • ध
  • न
  • प
  • फ
  • ब
  • भ
  • म
  • य
  • र
  • ल
  • व
  • श
  • स
  • ह
ॲ

ॲडिसन रोग

ॲनिमिया

ॲपेंडिसायटीस

अ
अंगस्थिती . (अ) बसलेल्या स्थितीत, (आ) उभ्या स्थितीत.

अंगस्थिती

खंड १

अग्निकर्म

खंड १

अग्निमांद्य

आ. १ अंडकोश. (१) अंडकोशबंध, (२) गर्भाशय-बुघ्न, (३) गर्भाशयशरीर, (४) गर्भाशय-ग्रीवेचा योनिमार्गातील भाग, (५) ‍योनिमार्ग, (६)विस्तृत-बंधाची (कापलेली) कडा, (७) अंडकोश, (८) अंडकोशाचा आलंबी बंध, (९) अंडहिनीचे उदरातील मुख, (१०) अंडवाहिनी

अंडकोश

खंड १

अंडवृद्धि

खंड १

अँड्रोजन

अतत्त्वाभिनिवेश

खंड १
आ. १ अंत:स्त्रावी ग्रंथींचे शरीरातील स्थान. (१) पोषग्रंथी, (२) अवटुग्रंथी, (३) अधिवृक्क ग्रंथी, (४) अग्निपिंड, (५) अंडाशय, (६) वृषण.

अंतःस्रावी ग्रंथि

खंड १

अँथ्रॅक्स

अनुकंपी तंत्रिका तंत्र

अनुपान

खंड १

अनुवासन

खंड १

अपची

अपरा

अँब्यूलन्स

अरुणचर्म

अर्श

अवसाद

खंड १
आ. १. अस्थींचे प्रकार. (१, २) लांब अस्थी, (३) आखूड अस्थी, (४) चपटी अस्थी, (५) अनियमित अस्थी.

अस्थि

खंड १
आ

आगपेण

आगबोट लागणे

आग्यादेवी

आघात

आतडे

आतुर निदान

खंड २

आतुरचिकित्सा

खंड १

आनंदसूत

खंड २

आम

खंड २

आयुर्वेदाचा इतिहास

खंड २

आलेप

खंड २

आव

खंड २

आश्चोतन

खंड २

आसव व अरिष्ट

खंड २

आहार व औषधि

खंड २
इ

इंटरफेरॉने

खंड २

इसब

खंड २
उ

उपशय

खंड २
ऊ

ऊतकविज्ञान

खंड २
ए

एकौषधिकल्प व अनेकौषधिकल्प

खंड २
ऐ

ऐंद्रजल

खंड ३
ओ

ओज

खंड ३
औ

औषधिकल्प

खंड ३
क

कपाटशयन

खंड ३

कर्णपूरण

खंड ३

काळपुळी, संसर्गजन्य

खंड ३
आ.१. केसांचे प्रकार : (१) उपत्वचा, (२) बाह्यक, (३) मध्यक. वरच्या बाजूला केसांचे आडवे छेद दाखविले आहेत.

केस

खंड ४
कॉर्टिसोन

कॉर्टिसोन

खंड ३

क्षुधा

खंड २०
ख

खनिज जल

खंड ४
ग
आ. १. ग्रंथींचे प्रकार : (१) भ्रूणीय अधिस्तरातील कोशिका, (२) ग्रंथी कोशिकांचा थर, (३) एककोशिकीय ग्रंथी, (४) बहुकोशिकीय ग्रंथी.

ग्रंथि

खंड ५
ग्रसनी

ग्रसनी

खंड ५

ग्रहचिकित्सा

खंड ५
घ

घसा

खंड ५

घृत

खंड ५
च

चंद्रकला

खंड ५

चौसष्टी पिंपळी

खंड ६

च्यवनप्राश

खंड ६
ज

जर्मन मीझल्स

खंड ६

जलवायुचिकित्सा

खंड ६

जलवृषण

खंड ६

जलसंत्रास

खंड ६
आ. १. जळू (हिरुडो मेडिसिनॅलिस) : (अ) पृष्ठीय दृश्य : (आ) अधर : (१) डोळ्यांची पहिली जोडी, (२) डोळ्यांची पाचवी जोडी, (३) गुद्द्वार, (४–४) पश्च चूषक, (५) वृक्कक रंध्रांची सतरावी जोडी, (६) स्त्री-जनन रंध्र, (७) पु-जनन रंध्र, (८) वृक्कक रंध्रांची पहिली जोडी, (९) अग्र चूषक, (१०) मुख.

जळू

खंड ६

जांगल

खंड ६

जीवरसायन चिकित्सा

खंड ६
ट

टायफस ज्वर

खंड ६

टायफॉइड ज्वर

खंड ६
त

तर्पण

खंड ७

तर्पणप्रयोग

खंड ७

त्रिदोष

खंड ७

त्रैलोक्यचिंतामणि

खंड ७
द

दोष

खंड ७
दोषधातुमलविज्ञान

दोषधातुमलविज्ञान

खंड ७

द्रव्यगुणकर्मविज्ञान

खंड ७

द्विविध उपक्रम

खंड ७
ध

धातु – २

खंड ८

धुपणी

खंड ८
न

नवायसलोह

खंड ८

नस्य

खंड ८

निघंटु-१

खंड ८

निद्रानाश

खंड ८
प

पडसे

खंड ९

पथ्यापथ्य

खंड ९

पर्पटी

खंड ९

पारद

खंड ९
इव्हाव प्यिट्रॉव्ह्यिच पाव्हलॉव्ह

पाव्हलॉव्ह , इव्हान प्यिट्रॉव्ह्यिच

खंड ९

पित्त उठणे

खंड ९

पिसाळ रोग

खंड ९

पुट

खंड ९

पुंसवन

खंड ९

पू

खंड ९

प्रकृति

खंड १०

प्रज्ञापराध

खंड १०

प्रतिरक्षा

खंड १०

प्रवाळभस्म

खंड १०

प्रोजेस्टोरॉन

खंड १०
फ

फाशी

खंड १०

फिरंगरोग

खंड १०

फूल पडणे

खंड १०

फेफरे

खंड १०

फ्ल्यू

खंड १०
ब

बद्धकोष्ठ

खंड ११
बस्ती देण्याची उपकरणे : (अ) ग्लिसरीन पिचकारी (आ) हिगिन्सन पिचकारी.

बस्ति

खंड ११

बहिरेपणा

खंड ११
भ

भूत

खंड १२

भेषज विज्ञान

खंड १२
म

मज्जावसंस्था

खंड १२

मणका

खंड १२

मलेरिया

खंड १२

महामारी

खंड १२

महारोग

खंड १३

मान

खंड १३

मुखालेप

खंड १३

मुरूम – २

खंड १३
आ. १. मूत्र अवसादात सूक्ष्मदर्शकाखाली दिसणारे पदार्थ : (१) रक्तातील लाल कोशिका, (२) पू कोशिका, (३) अधिस्तर कोशिका, (४) काचाभ साचा, (५) कणमय साचा, (६) रक्तातील श्वेत कोशिकांचा साचा, (७) शुक्राणू, (८) शिस्टोसोमा, (९) रक्तातील कोशिकांचा साचा.

मूत्र

खंड १३

मूर्च्छा

खंड १३

मूर्धतैल

खंड १३

मृगशृंग भस्म

खंड १३

मृत्यु

खंड १३
य

येर्ने, नील्स काय

खंड १४

योगवाही

खंड १४
आ. १. योनिच्छदाचे काही प्रकार : (१) सच्छिद्र, (२) अच्छिद्र, (३) शंकुमार्गाकार, (४) चाळणीवजा

योनिमार्ग

खंड १४
र

रक्तसृति

खंड १४

रंगांधत्व

खंड १४

रसायन

खंड १४

रांजनवाडी

खंड १४

रू, प्येअर पॉल एमील

खंड १४

रेडिओ चिकित्सा

खंड १४

रेत

खंड १४

रोगविज्ञान

खंड १५
ल

लकवा

खंड १५

लक्ष्मीविलास रस

खंड १५

लंघन

खंड १५
व

वक्ष

खंड १५

वमन

खंड १५

वयःस्थापन

खंड १५

वर्ति

खंड १५

वसंत कल्प

खंड १५

वसंत कुसुमाकर

खंड १५

वाजीकरण

खंड १५

वांब – १

खंड १५

वारे जाणे

खंड १६

विरुद्ध

खंड १६

विरेचन

खंड १६

विषतंत्र

खंड १६

विषमज्वर

खंड १६

विषूचिका

खंड १६

वेग

खंड १७

व्रणबंध

खंड १७
श

शरीर व मन

खंड १७
आ. १. शरीरातील द्रवांच्या वितरणाचे तीन कप्पे दाखवणारी प्रतिकृती [पचनमार्गाशी रक्तद्रवाचे आदान-प्रदान शोषण आणि पाचक रसांचे स्रवण यांद्वारे होते. लसीका द्रवाचे रक्तात आगमन लसीका वाहिन्यांतून होते. बाकी सर्व हालचाली कोशिकावाहिनी पटले आणि कोशिकापटले यांना पार करून होतात. या प्रतिकृतीत दाखविलेल्या तीन कप्प्यांमध्ये शरीराच्या एकूण वजनाच्या सु. ६० प्रतिशत (७० किग्रॅ वजनाच्या व्यक्तीत ) पाण्याच्या रूपात आणि उरलेले ४० प्रतिशत घन पदार्थांच्या रूपात याच तीन कप्प्यांमध्ये व त्यांच्या भोवतालच्या पटले व इतर ऊतकांमध्ये सामावलेले असते.] सर्व प्रकारच्या द्रवांचे आपापल्या कप्प्यातील द्रव्यमान आणि गुणधर्म कायम राहण्यासाठी व कोशिकांची कार्यक्षमता टिकून राहण्यासाठी द्रवांमधील तर्षणदाबजनक रेंणूंचे प्रमाण आणि विद्युत विच्छेद्य (वितळविले असता किंवा सामान्यत: पाण्यात विरघळविले असता विद्युत संवाहक बनणाऱ्या ) घटकांचे एकमेकांशी असलेले प्रमाण महत्त्वाचे असते. त्यांच्या संहतीमध्ये झालेले बदल एकूण घटकांच्या संदर्भात कसे परिणाम घडवितात, हे लक्षात येण्यासाठी घटक पदार्थांची संहती त्यांच्या वजनात न सांगता मिलिसममूल्य प्रतिलिटर किंवा मिलिमोलर संहतीच्या शब्दांत देण्याची पद्धत आहे. मिलिसममूल्य संहतीस त्या पदार्थाच्या सममूल्यभाराने गुणिले असता मिलिग्रॅममध्ये संहती मिळू शकते. उदा., १४२ मिलिसममूल्य प्रतिलिटर सोडियम म्हणजेच १४२ x २३ = ३,२६६ मिलिग्रॅम सोडियम / लि. होय.

शरीरक्रियाविज्ञान

खंड १७

शल्यतंत्र व शालाक्यतंत्र

खंड १७

शवपरीक्षा

खंड १७

शुश्रूषा

खंड १७

शोथ

खंड १८
स

संततिनियमन

खंड १८

सद्‌वृत्त

खंड १८

संधिज्वर

खंड १८

संप्राप्ति

खंड १८

समीरपन्नग

खंड १८

संवेदना तंत्र

खंड १८

साबिन, आल्बर्ट ब्रूस

खंड १९

सामाजिक वैद्यक

खंड १९

सारके

खंड १९

सिद्धौषधि

खंड १९

सिमेलव्हाईस, इग्नाझ फिलिप

खंड १९

सुंता

खंड १९

सृष्टि व मानव

खंड १९

स्कालेंट ज्वर

खंड २०

स्त्रीरोग व कौमारभृत्य

खंड २०

स्नेह

खंड २०

स्रोतसे

खंड २०

स्वभावोपरम व चिकित्सा

खंड २०

स्वस्थवृत्त

खंड २०

स्वेद

खंड २०
ह

हाडमोड्या ज्वर

खंड २०

हिजडा

खंड २०

हीमोग्लोबिन

खंड २०

हेमगर्भ

खंड २०

हॉजकिन रोग

खंड २०

विषयनिहाय नोंदी

  • +अभियांत्रिकी (390)
    • अणुकेंद्रीय अभियांत्रिकी (4)
    • नाविक अभियांत्रिकी (30)
    • यांत्रिक अभियांत्रिकी (119)
    • रासायनिक अभियांत्रिकी (46)
    • विद्युत् अभियांत्रिकी (70)
    • वैमानिकीय अभियांत्रिकी (11)
    • संदेशवहन अभियांत्रिकी (58)
    • स्थापत्य अभियांत्रिकी (48)
    • स्वयंचलित अभियांत्रिकी (4)
  • अर्थशास्त्र (555)
  • अवकाशविज्ञान (7)
  • +इतिहास (1217)
    • इतिहास, जागतिक (201)
    • इतिहास, भारतीय (335)
  • उद्योग व व्यापार (331)
  • +कला (246)
    • उपयुक्त कला (101)
    • कला सामान्य (86)
    • मूर्तिकला (26)
    • वस्त्रे व भूषणे (28)
  • कायदा (269)
  • +कृषिविज्ञान (220)
    • वनस्पतिरोगविज्ञान (1)
  • खगोलशास्त्र (288)
  • +खेळ आणि मनोरंजन (148)
    • खेळ (101)
    • खेळ व मनोरंजन (32)
    • मनोरंजन (15)
  • गणित (148)
  • ग्रंथालयशास्त्र (9)
  • चित्रकला (74)
  • चित्रपट (65)
  • जीवरसायनशास्त्र (54)
  • +जीवविज्ञाने (1602)
    • कीटकविज्ञान (83)
    • पशुविकारविज्ञान (6)
    • प्राणिविज्ञान (112)
    • वनस्पतिविज्ञान (1366)
    • सूक्ष्मजीवविज्ञान (35)
  • तत्त्वज्ञान (260)
  • धर्म (667)
  • धातुविज्ञान (40)
  • नृत्य (55)
  • पुरातत्त्वविद्या (176)
  • +भाषा आणि साहित्य (2166)
    • +जागतिक साहित्य (1022)
      • +अमेरिकन भा. सा. (33)
        • अमेरिकन भा. सा. (23)
        • गेलिक भा. सा. (1)
        • चिली भा. सा. (1)
        • जॉर्जियन भा. सा. (2)
        • फ्‍लेमिश भा. सा. (3)
        • फ्लेमिश-बेल्जियन भा. सा. (3)
      • +आशियाई भा. सा. (109)
        • अरबी भा. सा. (6)
        • चिनी भा. सा. (17)
        • जपानी भा. सा. (14)
        • तुर्की भा. सा. (4)
        • फार्सी भा. सा. (10)
      • +यूरोपीय भा. सा. (715)
        • इंग्रजी भा. सा. (217)
        • इटालियन भा. सा. (16)
        • ग्रीक भा. सा. (21)
        • चेक भा. सा. (6)
        • जर्मन भा. सा. (49)
        • डच भा. सा. (10)
        • डॅनिश भा. सा. (19)
        • नॉर्वेजियन भा. सा. (4)
        • पोर्तुगीज भा. सा. (14)
        • पोलिश भा. सा. (20)
        • फिनिश भा. सा. (6)
        • फ्रेंच भा. सा. (96)
        • यूरोपीय भा. सा. (1)
        • रशियन भा. सा. (43)
        • रूमानियन भा. सा. (3)
        • लॅटिन भा. सा. (24)
        • स्पॅनिश भा. सा. (33)
        • स्वीडिश भा. सा. (13)
        • हंगेरियन भा. सा. (8)
        • हिब्रू भा. सा. (5)
    • +भारतीय भाषा व साहित्य (570)
      • असमिया भा. सा. (41)
      • उर्दू भा. सा. (26)
      • ओडिया भा. सा. (50)
      • कन्नड भा. सा. (47)
      • काश्मीरी भा. सा. (12)
      • कोकणी भा. सा. (13)
      • गुजराती भा. सा. (36)
      • तमिळ भा. सा. (40)
      • तेलुगू भा. सा. (54)
      • पंजाबी भा. सा. (14)
      • बंगाली भा. सा. (71)
      • भारतीय भा. सा. (1)
      • मलयाळम् भा. सा. (29)
      • राजस्थानी भा. सा. (2)
      • सिंधी भा. सा. (12)
      • हिंदी भा. सा. (81)
    • +भाषा व लिपी (112)
      • भाषाशास्त्र (72)
      • लिपिप्रकार (39)
    • मराठी भा. सा. (265)
    • +संस्कृत व प्राकृत (251)
      • अपभ्रंश भा. सा. (15)
      • अर्धमागधी भा. सा. (12)
      • पाली भा. सा. (20)
      • पैशाची भा. सा. (1)
      • प्राकृत भा. सा. (6)
      • मागधी भा. सा. (2)
      • माहाराष्ट्री भा. सा. (20)
      • शौरसेनी भा. सा. (16)
      • संस्कृत भा. सा. (159)
    • +साहित्य (107)
      • साहित्य प्रकार (47)
      • साहित्य संकीर्ण (47)
      • साहित्यसमीक्षा (12)
  • भूगोल (3033)
  • भूविज्ञान (488)
  • भौतिकी (421)
  • मानवशास्त्र (294)
  • मानसशास्त्र (168)
  • युद्धशास्त्र (225)
  • रंगभूमी (52)
  • रसायनशास्त्र (452)
  • राज्यशास्त्र (480)
  • वातावरणविज्ञान (84)
  • वास्तुकला (93)
  • वृत्तपत्रविद्या (24)
  • —वैद्यक (206)
    • पशुवैद्यक (21)
    • —मानवी वैद्यक (184)
      • आयुर्वेद (81)
  • शास्त्रीय संस्था (15)
  • शिक्षणशास्त्र (250)
  • संकीर्ण विज्ञाने (50)
  • संगीत (206)
  • समाजशास्त्र (224)
  • सांख्यिकी (24)
  • 18,021,559 अभ्यागत

© मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ - सर्व हक्क राखीव | अनन्या मल्टीटेक प्रायवेट लिमिटेड द्वारा विकसित

Skip to content
Open toolbar Accessibility Tools

Accessibility Tools

  • Increase TextIncrease Text
  • Decrease TextDecrease Text
  • GrayscaleGrayscale
  • High ContrastHigh Contrast
  • Negative ContrastNegative Contrast
  • Light BackgroundLight Background
  • Links UnderlineLinks Underline
  • Readable FontReadable Font
  • Reset Reset