Skip to content
मराठी विश्वकोश प्रथमावृत्ती
  • मराठी विश्वकोश (ज्ञानमंडळ)
  • मराठी विश्वकोश (खंड निहाय)
    • खंड : १ अंक ते आतुरचिकित्सा
    • खंड : २ आतुर निदान ते एप्स्टाइन,जेकब
    • खंड : ३ एबिंगहाऊस, हेरमान’ ते ‘किसांगानी’
    • खंड : ४ कीकट ते गाल्फिमिया ग्लॉका
    • खंड : ५ गाल्वा,एव्हारीस्त ते चेदि
    • खंड : ६ ‘चेन, सर एर्न्स्ट बोरिस’ ते ‘डोळा’
    • खंड : ७ ड्यूइसबुर्क ते धरणगाव
    • खंड : ८ ‘धरणे व बंधारे’ ते ‘न्वाकशॉट’
    • खंड : ९ पउमचरिउ – पेहलवी साहित्य
    • खंड : १० ‘पैकारा’ ते ‘बंदरे’
    • खंड : ११ बंदा ते ब्वेनस एअरीझ
    • खंड: १२ भंगुरतारा ते महाराष्ट्र राज्य
    • खंड : १३ महाराष्ट्र राज्य इलेक्ट्रॉनिकी विकास महामंडळ’ते ‘म्हैसूर संस्थान’
    • खंड : १४ यंग, एडवर्ड’ ते ‘रेयून्यों बेट
    • खंड : १५ रेल्वे ते वाद्य व वाद्यवर्गीकरण
    • खंड : १६ ‘वाद्यवृंद’ ते ‘विज्ञानशिक्षण’
    • खंड : १७ विज्ञानाचे तत्त्वज्ञान’ते शेक्सपिअर, विल्यम
    • खंड : १८ शेख अमर ते सह्याद्री
    • खंड : १९ सँगर, फ्रेडरिक ते सृष्टि व मानव
    • खंड : २० सेई-शोनागून ते ज्ञेयवाद
  • अकारविल्हे नोंदसूची
Search this website
  • मराठी विश्वकोश (ज्ञानमंडळ)
  • मराठी विश्वकोश (खंड निहाय)
    • खंड : १ अंक ते आतुरचिकित्सा
    • खंड : २ आतुर निदान ते एप्स्टाइन,जेकब
    • खंड : ३ एबिंगहाऊस, हेरमान’ ते ‘किसांगानी’
    • खंड : ४ कीकट ते गाल्फिमिया ग्लॉका
    • खंड : ५ गाल्वा,एव्हारीस्त ते चेदि
    • खंड : ६ ‘चेन, सर एर्न्स्ट बोरिस’ ते ‘डोळा’
    • खंड : ७ ड्यूइसबुर्क ते धरणगाव
    • खंड : ८ ‘धरणे व बंधारे’ ते ‘न्वाकशॉट’
    • खंड : ९ पउमचरिउ – पेहलवी साहित्य
    • खंड : १० ‘पैकारा’ ते ‘बंदरे’
    • खंड : ११ बंदा ते ब्वेनस एअरीझ
    • खंड: १२ भंगुरतारा ते महाराष्ट्र राज्य
    • खंड : १३ महाराष्ट्र राज्य इलेक्ट्रॉनिकी विकास महामंडळ’ते ‘म्हैसूर संस्थान’
    • खंड : १४ यंग, एडवर्ड’ ते ‘रेयून्यों बेट
    • खंड : १५ रेल्वे ते वाद्य व वाद्यवर्गीकरण
    • खंड : १६ ‘वाद्यवृंद’ ते ‘विज्ञानशिक्षण’
    • खंड : १७ विज्ञानाचे तत्त्वज्ञान’ते शेक्सपिअर, विल्यम
    • खंड : १८ शेख अमर ते सह्याद्री
    • खंड : १९ सँगर, फ्रेडरिक ते सृष्टि व मानव
    • खंड : २० सेई-शोनागून ते ज्ञेयवाद
  • अकारविल्हे नोंदसूची

कीटकविज्ञान

  1. अथ:>
  2. जीवविज्ञाने>
  3. कीटकविज्ञान
  • सर्व नोंदी
  • ऊ
  • क
  • ख
  • ग
  • च
  • ज
  • ट
  • ठ
  • ड
  • ढ
  • त
  • द
  • ध
  • न
  • प
  • फ
  • भ
  • म
  • ऱ
  • ल
  • व
  • श
  • स
  • ह
ऊ
ऊ

ऊ

खंड २
क
करपा कीड : (१)अळी, (२)कोष, (३)प्रौढ भुंगेरा.

करपा कीड

खंड ३
कसर

कसर

खंड ३
काजवा

काजवा

खंड ३
कातरा कीड : (१) सुरवंट, (२) कोश, (३) पतंग.

कातरा कीड

खंड ३
काळी माशी व तिची अळी

काळी माशी

खंड ३

काष्ठकीटक

खंड ३
आ. १ . कीटकाच्या शरीराची रूपरेषा, पार्श्व रूपरेषा, पार्श्व दृश्य (शरीराचे तीन भाग अलग दाखविलेले आहेत): (१) संयुक्त नेत्र, (२) शृंगिका, (३) अक्षिका, (४) पश्चभाल, (५) उत्तरोष्ठ, (६) गुल्फ, (७) श्वासरंध्रे, (८) नखर, (९) अंतर्जंघिका, (१०) ऊर्विका, (११) शिखरक, (१२) कक्षांग, (१३) अंडनिक्षेपक, (१४) पुच्छिका, १५) कर्णपटल, (१६) पश्चपक्ष, (१७) अग्रपक्ष, (१८) पश्चवक्ष, (१९) मध्यवक्ष, (२०) अग्रवक्ष.

कीटक

खंड ४

कीटकदंश

खंड ४

कीटकविज्ञान

खंड ४

कीटकांचे वर्गीकरण

खंड ४

केबल छिद्रक कीटक

खंड ४

कोचिनियल कीटक

खंड ४
ख
खंडोबाचा किडा

खंडोबाचा किडा

खंड ४

खोडकिडा

खंड ४

खोडमाशी

खंड ४
ग

गंध ग्रंथि

खंड ४
गांधील माशी

गांधील माशी

खंड ४
गेंडा भुंगेरा

गेंडा भुंगेरा

खंड ५
रक्त पिऊन फुगलेली कुत्र्यावरील गोचीड.

गोचीड

खंड ५
गोमाशी

गोमाशी

खंड ५
च
चतुर

चतुर

खंड ५
चर्म भुंगेरा (डर्मिस्टिस व्हल्पिनस)

चर्म भुंगेरा

खंड ५
चित्रांग भुंगेरा

चित्रांग भुंगेरा

खंड ५

चिलट

खंड ५
ज
 जंबीर फुलपाखरू व त्याची अळी

जंबीर फुलपाखरू

खंड ६
जलमत्कुण

जलमत्कुण

खंड ६
ट
टोका : (अ) तांदळातील टोका, (आ) धान्यातील सोंडा.

टोका

खंड ६
आ. १. वाळवंटी टोळ

टोळ

खंड ६
ठ
ठिपके भुंगेरा : (१) अंडी, (२) अळी, (३) प्रौढ.

ठिपके भुंगेरा

खंड ६
ड

डामरी मधमाशी

खंड ६
आ. १. डासाच्या शरीराची रचना पार्श्व दृश्य : (१) उत्तरोष्ठ, (२) शृंगिका, (३) श्वास रंध्र, (४) अन्नपुट, (५) पंख, (६) संतोलक, (७) उत्सर्जन नलिका, (८) अधर-तंत्रिका रज्जू, (९) लाला ग्रंथी, (१०) अधरोष्ठ, (११) जंभिका-स्पर्शक, (१२) जंभिका, (१३) जिव्हा, (१४) जंभ.

डास

खंड ६
ड्रॉसोफिला मेलॅनोगॅस्टर : अर्धनारी अर्धनर रूप : डाव्या बाजूचा गर्द रंगाचा डोळा, खाचयुक्त पंख आणि उदराचा आकार नारीचा आहे. उजव्या बाजूचे रूंद पंख, डोळ्याचा रंग व लक्षण, पिळवटलेले रोम (राठ केस) व इतर लक्षणे नराची आहेत.

ड्रॉसोफिला

खंड ७
ढ
ढेकूण (सायमेक्स लेक्ट्युलॅरियस).

ढेकूण

खंड ७
त
भातावरील तुडतुडा (नेफोटेटिक्स अपायकॅलिस)

तुडतुडे

खंड ७
द
बटाट्याचे देठ कूरतडणारी अळी : (१) अळी, (२) पतंग.

देठ कुरतडणाऱ्‍या अळ्या

खंड ७
ध
वाटाण्यातील भुंगेरा (ब्रुकस पिसोरम) : (१) अळी, (२) कोष, (३) पौढ भुंगेरा.

धनुर

खंड ७
न
नाकतोडा : (अ) भातावरील (आ) उसावरील (इ) बिनपंखी.

नाकतोडा

खंड ८
प
स्ट्रस वंशातील (लिंबू वंशातील) झाडांवरील पांढरी माशी.

पांढरी माशी

खंड ९
 कपाशीवरील पाने गुंङाळणारी अळी : (अ) अळी व गुंडाळ्लेले पान

पाने गुंडाळणारी अळी

खंड ९
पापडी : (अ) अळी, (आ) पतंग.

पापडी

खंड ९
पायरिला : (अ) अर्भक (आ) प्रौढ

पायरिला

खंड ९
पिकावरील मलकट ढेकूण (प्रौढ लायगस लिनीओलॅरिस)

पिंकावरील ढेकूण

खंड ९
आ. 1. एफेस्टिया क्युनिएला : (अ) अळी, (आ) केष, (इ) पतंग

पिठातील पतंग

खंड ९
पिठ्या ढेकूण : (अ) नर, (आ) पानावरील पंकहीन मादी

पिठ्या ढेकूण

खंड ९
713 - 1

पिली

खंड ९
पिसारी पतंग (एक्लेलास्टीस अटोमोसा)

पिसारी पतंग

खंड ९
716 - 1

पिसू

खंड ९

पिसू भुंगेरा

खंड ९
पुस्तकातील किडा

पुस्तकातील किडा

खंड ९

पोरकिडा

खंड १०
फ
कलिंगडावरील फळमाशी (डेकस कुकर्बिटी) : (१) अंडे, (२) पूर्ण वाढलेली अळी, (३) कोश, (४) मादी.

फळमाशी

खंड १०
फळरस शोषक पतंग (ऑफिडेरस फुलोनिका)

फळरस शोषक पतंग

खंड १०
फुलकिडे

फुलकिडे

खंड १०
आ. १. फुलपाखराची बाह्य शरीररचना : (१) शुंड, (२) ओष्ठीय स्पर्शक, (३) संयुक्त डोळा, (४) श्रृंगिका, (५) वक्ष, (६) पुढचे पाय, (७) मधले पाय, (८) मागचे पाय, (९) उदर, (१०) मागचे पंख, (११) पुढचे पंख.

फुलपाखरू

खंड १०
भ
आ. १. झायलोकोपा एस्ट्युआन्स (मादी).

भुंगा

खंड १२
भुंगेऱ्यांचे काही प्रकार : (१) व्याघ्र भुंगेरा (कुल-सिसिंडेलिडी), (२) भुई भुंगेरा (कुल-कॅरॅबिडी), (३) धातुसदृश लाकूड-छिद्रक भुंगेरा (कुल-ब्यूप्रेस्टिडी), (४) पट्टेरी भुंगेरा (कुल-क्लेरिडी), (५) कोळी भुंगेरा (कुल-टिडीनी), (६) गालिचासदृश भुंगेरा (अँथ्रेनस स्क्रोफ्यूलॅरी), (७) जपानी भुंगेरा (पॉपिलिया जॅपोनिका ), (८) कासवसदृश भुंगेरा (ॲस्पिडोमॉर्फा मिलिॲरीस), (९) गेंडा भुंगेरा (ओरिक्टिस ऱ्हिनोसेरॉस), (१०) दीर्घशृंगी भुंगेरा (स्वीलोस्टेर्ना जाती), (११) तैल भुंगेरा (कुल-मेलॉयडी).

भुंगेरा

खंड १२
भोपळ्यावरील भुंगेरा

भोपळ्यावरील भुंगेरा

खंड १२
म
आ. १. मधमाशीच्या जाती : (अ) एपिस इंडिका (आ) ए. फ्लोरिया (इ) ए. डॉरसॅटा (ई) ए. मेलिफेरा : (१) राणी, (२) कामकरी (३) नर.

मधमाशी

खंड १२

मधुरस

खंड १२
सामान्य लाल कोळी माइटच्या जीवनक्रमातील अवस्था : (१) अंडे, (२) प्रथम इन्स्टार किंवा डिंभ (अळी), (३) द्वितीय इन्स्टार किंवा प्रोटोनिंफ, (४) तृतीय इन्स्टार किंवा ड्यूटोनिफ, (५) चतुर्थ इन्स्टार प्रौढ मादी [इन्स्टार म्हणजे दोन निर्मोचनांच्या (कात टाकण्यासारख्या क्रियांच्या) मधल्या काळात कीटक धारण करीत असलेले रूप ].

माइट

खंड १३
आ.१ मावा : अर्भकास जन्म देणारी पंखहीन मादी : (१) शृंगिका, (२) डोळा, (३) पुढचा पाय, (४) चोचीसारखे तोंड, (५) मधला पाय, (६) श्वासरंघ्र, (७) मागील पाय, (८) नलिकाकृती इंद्रिय (निनालिका), (९) पुच्छ

मावा

खंड १३
माशी : (१) अंडे, (२) डिंभ, (३) कोश, (४) प्रौढ माशी.

माशी

खंड १३

मिज माशी

खंड १३
घोड्याच्या पोटाच्या अस्तर त्वचेला लटकलेल्या गॅस्टेरोफिलस प्रजातीच्या माशीच्या अळ्या.

मियासिस

खंड १३
आ. १. मुंगीच्या शरीराची बाह्यरचना : (१) डोके, (२) वक्ष, (३) कंबर, (४) उदर, (५) नांगी, (६) पाय, (७) जबडा, (८) डोळे, (९) मिशा (संस्पर्शक).

मुंगी

खंड १३
मुंगीचा वाघ : (अ) डिंभ (आ) प्रौढ कीटक.

मुंगीचा वाघ

खंड १३
मेणाच्या किड्यांची वसाहत : सेरोप्लॅस्टीस सेरिफेरस जातीच्या किड्याचे झाडाच्या फांदीला कणकेचे गोळे चिकटल्यासारखे दिसतात.

मेणाचा किडा

खंड १३
ऱ

ऱ्हायझोम माशी

खंड १५
ल
लष्करी अळी : (१)अळी (२) पतंग.

लष्करी अळी

खंड १५
व
वरट (ब्लॅस्टोफॅगा सेनेस) : (१) पंख पसरलेली प्रौढ मादी, (२) गाठीमध्ये असलेली मादी, (३) व (४) प्रौढ नर.

वरट

खंड १५
वारुळांचे विविध प्रकार

वारूळ

खंड १६
वालुमक्षिका (फ्ले. व्हेरूकॅरम) : (१) अंडी, (२) अळी, (३) कोष, (४) प्रौढ मादी, (५) प्रौढ नर.

वालुमक्षिका

खंड १६
आ. १. वाळवीच्या जाती : (१) प्राथमिक राणी, (२) द्वितीयक राणी, (३) कामकरी, (४) सैनिक, (५) सलिंग सपक्ष प्रौढ.

वाळवी

खंड १६

विकासावरोध

खंड १६
श

शेणकिडा

खंड १८
शेमटी (प्रौढ नर)

शेमटी

खंड १८
स

सायला

खंड १९
सिकाडा

सिकाडा

खंड १९

सुरवंट

खंड १९

सोसा

खंड २०
ह
हिलारे (ॲक्रोस्टर्नम हिलारे) : (१) उदर, (२) वक्ष, (३) शीर्ष, (४) शृंगिका, (५) नेत्रिका, (६) पुष्कादनी.

हिलारे

खंड २०
हुमणीची विकास-अवस्था : (१) अळी, (२) कोश, (३) भुंगेरा.

हुमणी

खंड २०

विषयनिहाय नोंदी

  • +अभियांत्रिकी (390)
    • अणुकेंद्रीय अभियांत्रिकी (4)
    • नाविक अभियांत्रिकी (30)
    • यांत्रिक अभियांत्रिकी (119)
    • रासायनिक अभियांत्रिकी (46)
    • विद्युत् अभियांत्रिकी (70)
    • वैमानिकीय अभियांत्रिकी (11)
    • संदेशवहन अभियांत्रिकी (58)
    • स्थापत्य अभियांत्रिकी (48)
    • स्वयंचलित अभियांत्रिकी (4)
  • अर्थशास्त्र (555)
  • अवकाशविज्ञान (7)
  • +इतिहास (1217)
    • इतिहास, जागतिक (201)
    • इतिहास, भारतीय (335)
  • उद्योग व व्यापार (331)
  • +कला (246)
    • उपयुक्त कला (101)
    • कला सामान्य (86)
    • मूर्तिकला (26)
    • वस्त्रे व भूषणे (28)
  • कायदा (269)
  • +कृषिविज्ञान (220)
    • वनस्पतिरोगविज्ञान (1)
  • खगोलशास्त्र (288)
  • +खेळ आणि मनोरंजन (148)
    • खेळ (101)
    • खेळ व मनोरंजन (32)
    • मनोरंजन (15)
  • गणित (148)
  • ग्रंथालयशास्त्र (9)
  • चित्रकला (74)
  • चित्रपट (65)
  • जीवरसायनशास्त्र (54)
  • —जीवविज्ञाने (1602)
    • कीटकविज्ञान (83)
    • पशुविकारविज्ञान (6)
    • प्राणिविज्ञान (112)
    • वनस्पतिविज्ञान (1366)
    • सूक्ष्मजीवविज्ञान (35)
  • तत्त्वज्ञान (260)
  • धर्म (667)
  • धातुविज्ञान (40)
  • नृत्य (55)
  • पुरातत्त्वविद्या (176)
  • +भाषा आणि साहित्य (2166)
    • +जागतिक साहित्य (1022)
      • +अमेरिकन भा. सा. (33)
        • अमेरिकन भा. सा. (23)
        • गेलिक भा. सा. (1)
        • चिली भा. सा. (1)
        • जॉर्जियन भा. सा. (2)
        • फ्‍लेमिश भा. सा. (3)
        • फ्लेमिश-बेल्जियन भा. सा. (3)
      • +आशियाई भा. सा. (109)
        • अरबी भा. सा. (6)
        • चिनी भा. सा. (17)
        • जपानी भा. सा. (14)
        • तुर्की भा. सा. (4)
        • फार्सी भा. सा. (10)
      • +यूरोपीय भा. सा. (715)
        • इंग्रजी भा. सा. (217)
        • इटालियन भा. सा. (16)
        • ग्रीक भा. सा. (21)
        • चेक भा. सा. (6)
        • जर्मन भा. सा. (49)
        • डच भा. सा. (10)
        • डॅनिश भा. सा. (19)
        • नॉर्वेजियन भा. सा. (4)
        • पोर्तुगीज भा. सा. (14)
        • पोलिश भा. सा. (20)
        • फिनिश भा. सा. (6)
        • फ्रेंच भा. सा. (96)
        • यूरोपीय भा. सा. (1)
        • रशियन भा. सा. (43)
        • रूमानियन भा. सा. (3)
        • लॅटिन भा. सा. (24)
        • स्पॅनिश भा. सा. (33)
        • स्वीडिश भा. सा. (13)
        • हंगेरियन भा. सा. (8)
        • हिब्रू भा. सा. (5)
    • +भारतीय भाषा व साहित्य (570)
      • असमिया भा. सा. (41)
      • उर्दू भा. सा. (26)
      • ओडिया भा. सा. (50)
      • कन्नड भा. सा. (47)
      • काश्मीरी भा. सा. (12)
      • कोकणी भा. सा. (13)
      • गुजराती भा. सा. (36)
      • तमिळ भा. सा. (40)
      • तेलुगू भा. सा. (54)
      • पंजाबी भा. सा. (14)
      • बंगाली भा. सा. (71)
      • भारतीय भा. सा. (1)
      • मलयाळम् भा. सा. (29)
      • राजस्थानी भा. सा. (2)
      • सिंधी भा. सा. (12)
      • हिंदी भा. सा. (81)
    • +भाषा व लिपी (112)
      • भाषाशास्त्र (72)
      • लिपिप्रकार (39)
    • मराठी भा. सा. (265)
    • +संस्कृत व प्राकृत (251)
      • अपभ्रंश भा. सा. (15)
      • अर्धमागधी भा. सा. (12)
      • पाली भा. सा. (20)
      • पैशाची भा. सा. (1)
      • प्राकृत भा. सा. (6)
      • मागधी भा. सा. (2)
      • माहाराष्ट्री भा. सा. (20)
      • शौरसेनी भा. सा. (16)
      • संस्कृत भा. सा. (159)
    • +साहित्य (107)
      • साहित्य प्रकार (47)
      • साहित्य संकीर्ण (47)
      • साहित्यसमीक्षा (12)
  • भूगोल (3033)
  • भूविज्ञान (488)
  • भौतिकी (421)
  • मानवशास्त्र (294)
  • मानसशास्त्र (168)
  • युद्धशास्त्र (225)
  • रंगभूमी (52)
  • रसायनशास्त्र (452)
  • राज्यशास्त्र (480)
  • वातावरणविज्ञान (84)
  • वास्तुकला (93)
  • वृत्तपत्रविद्या (24)
  • +वैद्यक (206)
    • पशुवैद्यक (21)
    • +मानवी वैद्यक (184)
      • आयुर्वेद (81)
  • शास्त्रीय संस्था (15)
  • शिक्षणशास्त्र (250)
  • संकीर्ण विज्ञाने (50)
  • संगीत (206)
  • समाजशास्त्र (224)
  • सांख्यिकी (24)
  • 18,021,559 अभ्यागत

© मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ - सर्व हक्क राखीव | अनन्या मल्टीटेक प्रायवेट लिमिटेड द्वारा विकसित

Skip to content
Open toolbar Accessibility Tools

Accessibility Tools

  • Increase TextIncrease Text
  • Decrease TextDecrease Text
  • GrayscaleGrayscale
  • High ContrastHigh Contrast
  • Negative ContrastNegative Contrast
  • Light BackgroundLight Background
  • Links UnderlineLinks Underline
  • Readable FontReadable Font
  • Reset Reset