कचेरा : (कचरा, कसारा हिं. कसेरू कासूर सं. कर्चुरक, गंधकचोर लॅ. स्किर्पस किसूर कुल-सायपेरेसी). या ⇨ ओषधीचा प्रसार जवळजवळ सर्व भारतात असून, महाराष्ट्रात ती कोकणामध्ये नदीकाठी आढळते तिची लागवडही करतात. भूमिस्थित (जमिनीतील) खोड (मूलक्षोड) तिरश्चरयुक्त [→ खोड], असून त्यावर कठीण गोलसर गाठी (ग्रंथिक्षोड) येतात व त्यावर लांब ताठर केस असतात. वायवी खोडे (जमिनीवरील खोडे) १.२५ — २ मी. उंच, सरळ व त्रिधारी असतात. पाने बरीच, खोडाइतकी लांब व १.२ – १.८ सेंमी. रुंद, निमुळती व खोडाच्या तळाशी येतात फुले टोकाला चवरीसारख्या फुलोऱ्यात सप्टेंबरमध्ये येतात. कणिशके लहान व तपकिरी छदे तीन पण सारखी नसून, मोठे ०.६ मी. व लहान ५.८ सेंमी. लांब व पानासारखी [→ फूल]. फळ (कपाली) लहान, शुष्क, एकबीजी, न तडकणारे व पिवळे असते.

ग्रंथिक्षोड अतिसार व वांतीवर देतात ते हिवाळ्यात खणून काढतात व त्याचे काप करून खातात ते गोड, पिठूळ, थंड व पौष्टिक असते.

पहा : सायपेरेसी.

जमदाडे, ज. वि.