अभियांत्रिकी

प
आ. १. अभ्रकाचे जडावकाम केलेला हस्तिदंती पंखा, फ्रान्स.

पंखा

खंड ९
आ. १. कप्पीवरील खोबणीत बसविलेला व्ही पट्टा : (१) पट्टा, (२) कप्पीवरील खोबण (रु) रुंदी, (ज) जाडी, (क°) कोन.

पट्टा व पट्टाचालन

खंड ९

पडाव

खंड ९
आ. १ भारांचे प्रकार (वर्ग) :- (अ) ताण भार, (आ) संपीडक भार, (इ) कर्तन भार. (१-१) भार अक्ष, (२-२) भार कार्य प्रतल

पदार्थांचे बल

खंड ९
आ. १. दक्षिण भारतातील टोपली पंप

पंप

खंड ९
आ. १ साधी परिनलिका : (१) पुठ्ठ्यासारख्या जाड कागदाची नळी, (२) जाड कागदाची तबकडी, (३) विद्युत् निरोधक वेष्टन असलेल्या संवाहकाचे वेटोळे, (४) प्लॅस्टिकचे निरोधक वेष्टन, (५-५) वेटोळ्याची टोके.

परिनलिका

खंड ९
त्रिकला चार ध्रुवी समकालिक परिवर्तक: (१, २, ३) घसरकड्यांना जोडलेले त्रिकला संवाहक, (४) दिकपरिवर्तक भाग, (४अ) एकदिश स्पर्शक (ब्रश), (५) आर्मेचराची गुंडाळी.

परिवर्तक, समकालिक

खंड ९
आ. १ डेव्हिड बुशनेल यांची ‘टर्टल’ पाणबुडी (१७७६)

पाणबुडी

खंड ९
पाणीपुरवठा

पाणीपुरवठा

खंड ९
आ. १ खोदाई: (१) पहिला थर (२) दुसरा थर (३) तिसरा थर (४) भूपृष्ट

पाया

खंड ९

पार्सन्स, सर चार्ल्‌स अल्जेर्‌नॉन

खंड ९

पीअर्स, जॉन रॉबिन्सन

खंड ९

पुंज – इलेक्ट्रॉनिकी

खंड ९
आ. १. जलाशयाचा छेद : (१) धरण, (२) जलाशय, (अ) गाळ साठविण्याकरिता जलाशयात ठेवलेली जागा, (आ) पाण्याचा उपयुक्त साठा, (इ) पुराचे पाणी साठविण्याची जलाशयाची क्षमता, (ई) महत्तम पुराच्या वेळी जलाशयाची पाण्याची पातळी, (उ) जलाशयात साठविलेल्या पाण्याची पातळी, (ऊ) जलाशयातील पाण्याची निम्मतम पातळी (धरणाच्या उजवीकडे दिलेले आकडे मीटरमध्ये उंची दर्शवितात उंचीचे आकडे केवळ उदाहरणादाखल दिलेले आहेत आकृतीतील प्रमाण काही ठिकाणी मोठे करून दाखविलेले आहे).

पूर नियंत्रण

खंड ९
आ. १. इतिहासकालीन पूल रचना : (अ) आद्य स्वरूपाच्या पुलांचे प्रकार : (१)एकाच गाळ्याचा तुळई पूल, (२) अनेक गाळ्यांचा तुळई पूल, ३ अर्धबहाली (प्रक्षेपी तुळईचा पूल, (४) कमानी पूल, (५) निलंबी पूल (आ) लोंबत्या परिवाही पाळण्याचा पूल (इ) प्रक्षेप तुळई पद्धतीचा लाकडी पूल.

पूल

खंड ९
आ.१. तासणीकाम : (अ) सपाट पृष्टभागाचे तासणीकाम : (१) पृष्टभाग, (२) चपटा खर्डा; (आ) छिद्राच्या पृष्टभागाचे तासणीकाम : (१) छिद्रभाग, (२) छिद्रतासणी.

पृष्ठ अंत्यरूपण, धातूंचे

खंड ९

पेट्रोल एंजिन

खंड ९
आ. १. प्रकाशीय संदेशवहन प्रणालीचे मुख्य भाग

प्रकाशीय संदेशवहन

खंड १०

प्रक्रिया अभियांत्रिकी

खंड १०
आ. १. मूल प्रचक्र : (१) प्रधी, (२) तुंबा, (३) आरे.

प्रचक्र

खंड १०
आ. १. संयुक्त प्रच्छिद्रण कार्यपट यंत्र : (१) बैठक, (२) शीर्ष-स्तंभ, (३) दंडिका-शीर्ष, (४) फिरती दंडिका, (५) कार्यपट, (६) टेकू स्तंभ, (७) आधार धारवा, (८) सरकमार्ग, (९) पल्याण.

प्रच्छिद्रण यंत्र

खंड १०
प्रातिनिधिक प्रणाली विकासातील विविध टप्पे दर्शविणारा आरेख

प्रणाली अभियांत्रिकी

खंड १०
आ. १. ‘ज्या’ तरंगाच्या स्वरूपात विद्युत् चालक प्रेरणा निर्माण करणारे वेटोळे : (अ) चुंबकीय क्षेत्रात फिरणारे वेटोळे : उ-उत्तर, ध्रृव, द-दक्षिण ध्रृव, च-चुंबकीय क्षेत्र (आ) वेटोळ्याच्या एका फेऱ्यात पूर्ण होणारे आवर्तन. [१ ते ५ आकडे वेटोळ्याच्या निरनिराळ्या स्थिती दर्शवितात].

प्रत्यावर्ती विद्युत् प्रवाह

खंड १०
आ. १. सरळ मोठ्या हमरस्त्यावरील दिव्यांच्या खांबांची मांडणी.

प्रदीपन अभियांत्रिकी

खंड १०
प्रवर्तन वेटोळे

प्रवर्तन वेटोळे

खंड १०
आ. १. स्प्रिंग-निरुद्ध वस्तुमानयुक्त रेषीय प्रवेगमापकाचे तत्त्व : (१) ठोकळा (वस्तुमान), (२) धारवा पृष्ठभाग, (३) निरोधक स्प्रिंग, (४) दर्शक, (५) संवेदनक्षम अक्ष.

प्रवेगमापक

खंड १०
आ.१. प्राणरक्षक नौका : (१) प्रचालक (पंखा), (२) डीझेल एंजिन, (३) इंधन टक्या, (४) प्रवासी बसण्याची जागा, (५) नांगर, (६) रेडिओ दूरध्वनी, (७) आकाशक, (८) रडार, (९) प्राणरक्षक कडे.

प्राणरक्षक साधने, सागरी

खंड १०
आ. १ प्रेषण मार्ग प्रकारांमधील विद्युत् व चूंबकीय क्षेत्रांचे वितरण (TEM रीत) : (अ) अनावृत्त तारा (आ) समांतर पट्टिका (इ) संरक्षित जोडी (ई) समाक्ष केबल. अखंड रेषांनी चुंबकीय क्षेत्र व तुटक रेषांनी विद्युत् क्षेत्र दर्शविले आहे.

प्रेषण मार्ग

खंड १०
आ. १. सूक्ष्मदर्शकातून दिसणारे प्लवन क्रियेतील बुडबुडे (१) आणि त्यांना चिकटलेले खनिज कण (२). एथिल झँथेट विद्रावातील गॅलेनाचे कण हवेच्या बुडबुड्यांना चिकटलेले दिसत आहेत (विवर्धन ४५ पट).

प्लवन

खंड १०
व
आ. १. वंगण प्रवाहाचे प्रकार : (अ) दाबयुक्त प्रवाह (आ) वेगप्रवर्तित प्रवाह (इ) वेगयुक्त व दाबयुक्त प्रवाह, P-दाब : (१) अंतर्द्वार, (२) बहिर्द्वार, (३) स्थिर चकती, (४) गतिमान चकती.

वंगणक्रिया

खंड १५
आ. १. साधा वर्गविभाजक : (१) मिश्रण, (२) उत्प्रवाह (लहान व हलके कण), (३) वर्गीकरणकारक स्तंभ, (४) भरड वा जड कणांची संहती या दिशेने वाढत जाते, (५) पाण्याचा प्रवाह, (६) जड वा भरड मोठे कण गोळा होणारे ग्राहकपात्र, (७) तोटी.

वर्गीकरण व विलगीकरण

खंड १५
आ. १. वाताचलित फसबंदी भंजक : (१) गळचेपी तरफ, (२) गळचेपी झडप, (३) दाबयुक्त हवा, (४) हवा निष्कास, (५) पोलादी पाचर, (६) चक्र प्रावरण, (७) टॅपेट बैठक, (८) टॅपेट, (९) दट्ट्या, (१०) उभा हवा मार्ग, (११) सिलिंडर, (१२) कार्यकारी झडप, (१३) मूटदांडी.

वातचलित हत्यारे

खंड १५
आ. १. वाततल्ययानाचे मूलभूत प्रकार : (अ) पोकळ कोठी प्रकार : (१) खालील बाजूस उघडीअसलेली पोकळ कोठी, (२) पंखा, (३) एंजिन, (४) झालर (आ) हवा-पडदा प्रकार : (१) पंखा, (२) एंजिन, (३) हवा झोत निर्माण करणारे प्रोथ (इ) चक्रव्यूह-बंदिस्त प्रकार : (१) एंजिन, (२) पंखा, (३) हवेचे पुनराभिसरण करणारा वलयाकृती प्रोथ (ई) पार्श्वभित्ती प्रकार : (१) पंखा, (२) पार्श्वभित्ती.

वाततल्पयान

खंड १५
आ. १. वातविवरात उभारलेली विमानाची प्रतिकृती

वातविवर

खंड १५
आ. १. सुखावहता आलेख

वातानुकूलन

खंड १५
आ. १. वाफेच्या अवस्था : (अ) पाणी (आ) सद्रव वाफ (इ) शुष्क व संतृप्त वाफ (ई) अधिसापित (पूर्ण शुष्क)वाफ : (१) सिलींडर (२) दट्ट्या (३) प्रेरणा.

वाफ

खंड १६
आ.१ हीरो वाफ चक्की : ( १) बाष्पित्राचे पात्र, (२) आधार नलिका, (3) पोकळ चेंडू, (४) प्रोथ.

वाफ एंजिन

खंड १६
1आ.१. जहाजाचे वाफ टरबाइन : (१) कवच,(२) स्थिरपाती कडी, (३) चलपाती कडी, (४) घूर्णक, (५) वाफप्रवेश, (६) संघनक.

वाफ टरबाइन

खंड १६

वायरिंग

खंड १६
वायु टरबाइन

वायु टरबाइन

खंड १६
आ. १. उंच इमारतीतील नैसर्गिक वायूवीजनाला गती देणारे संनयन शीर्ष.(उंची): (१) थंड हवेचा आगम मार्ग , २) उष्ण हवेचा वातमार्ग, (निर्गम मार्ग), (३) थंड हवेचे उपयुक्त संनयन शीर्ष.

वायुवीजन

खंड १६
(आ. १) व्हिटमन परिकल्पनेनुसार वायु शोषणातील चालक प्रेरणेचे स्वरुप: PG - वायुघटकाचा दाब, Pi – संतुलन अवस्थेतील आंतरपृष्ठावरील वायुदाब, Ci- द्रवाची आंतरपृष्ठालगतची संहती, CL – द्रवातील वायुघटकाची संहती.

वायुशोषण

खंड १६

वाहितमल

खंड १६

विक्रियाकारक

खंड १६
विगमन

विगमन

खंड १६
आ. १. वितळजोड प्रकार : (अ) सीमा जोड (आ) एकेरी व्ही जोड (इ) दुहेरी व्ही जोड (ई) एकेरी यू जोड (उ) एकेरी आरोहक जोड (ऊ) दुहेरी आरोहक जोड (ए) एकेरी चप जोड (ऐ) दुहेरी चप जोड (ओ) कोन जोड (औ) कड जोड. सर्व जोडांमध्ये (१) जोडावयाचे धातूचे तुकडे किंवा भाग, (२) पूरक धातू.

वितळजोडकाम

खंड १६
आ. १ स्विच फलकावर बसविण्याची चिनी मातीची वितळतारधारक पेटी : (१) मंडल संवाहक, (२) स्पर्शक, (३) चिनी मातीची बैठक, (४) चिनी मातीचे झाकण, (५) वितळतार, (६) मूठ (७) झाकण बसविलेली संपूर्ण पेटी, (८) स्विच फलक.

वितळतार

खंड १६

विद्युत् अभियांत्रिकी

खंड १६

विद्युत् कर्षण

खंड १६
गोंगाट शक्ती मापन : (१) गोंगाट उद्गम, (२) रखीय विवधेक, (३) द्विधाती अभिशातक, (४) निम्नपारक छानक,(५) दर्शक.

विद्युत् गोंगाट

खंड १६
आ. १. चुंबकीय क्षेत्रात ठेवलेल्या व विद्युत् प्रवाह वाहून नेणाऱ्या संवाहकवर कार्य करणारी प्रेरणा : (१) उत्तर ध्रुव (उ), (२) दक्षिण ध्रुव (द), (३)संवाहक, (४) चुंबकीय क्षेत्र, (५) विद्युत् प्रवाह, (६) प्रेरणा.

विद्युत् चलित्र

खंड १६

विद्युत् चुंबक

खंड १६
विद्युत् चुंबकीय क्षेत्र सिद्धांत

विद्युत् चुंबकीय क्षेत्र सिद्धांत

खंड १६
आ. १. एकदिश प्रवाह विद्युत् चुंबकीय पंप : (१) चुंबकीय ध्रुव (२) द्रव-धातू वाहिनी, (३) विद्युत् प्रवाहाची दिशा (४) द्रव-धातू वाहण्याची दिशा, (५) तांब्याची संवाहक पट्टी.

विद्युत् चुंबकीय पंप

खंड १६
आ. १ प्रज्योत झोत एंजिन : (१) धनाग्र, (२) विद्युत् प्रज्योत, (३) ऋणाग्र, (४) निरोधक द्रव्य, (५) आयनद्रायूचा प्रवेश मार्ग, (६) प्रोथाची संरचना, (७) प्रवेगकाचा आतल्या पृष्ठभागाचे संरक्षण करणारा थंड वायू, (८) आयनद्रायूचे प्रसरण,(९) विसर्जन (प्रचालक) द्रव्याचे प्रवेशद्वार.

विद्युत् चुंबकीय प्रचालन

खंड १६
आ. १. फॅराडे-चकती प्रकारचे जनित्र : (१) नालाकृती चुंबक, (२) उत्तर ध्रुव (उ), (३) दक्षिण ध्रुव (द), (४) गॅल्व्हानोमीटरला जोडलेल्या तारा, (५) तांब्याची फिरणारी चकती, (६) चुंबकीय क्षेत्र.

विद्युत्‌ जनित्र

खंड १६
आ. १. तापमान नियंत्रक स्वयंचलित पद्धती : (१) संपृक्तिक्षम प्रतिक्रियाकारक, (२) तापक रोधक, (३) तपयुग्म, (४) उत्तापमापक, (५) विवर्धक, (६) प्रत्यावर्ती विद्युत् प्रवाहाचा पुरवठा, (७) एकदिश विद्युत् प्रवाहाचा पुरवठा, (८) नियंत्रक गुंडाळी.

विद्युत्‌ तापन

खंड १६
आ. १. टप्प्याच्या विद्युत् दाब नियामकाचे मंडल : (१) परिवर्तनीय स्विच, (२) विद्युत् दाव निवडणारे विवेचक स्विच, (३) विद्युत् दाब बदलाच्या वेळी वापरावयाचा प्रतिक्रियाकारक, (४) स्विचाचे स्पर्श बोट, (५) व्दितीयक गुंडाळीचे छेडे, (६) प्राथमिक गुंडाळी, (७) विद्युत् पुरवठा करणारा संवाहक, (८) प्रदान विद्युत् दाब.

विद्युत् दाब नियामक

खंड १६
आ. १. टंगस्टन तंतूच्या प्रदीप्त दिव्याची रचना : (१) टंगस्टनाचा तंतू, (२) धार देणारे मॉलिब्डेनमाचे तंतू, (३) संवाहक तारा, (४) आधार स्तंभ, (५) काचेचा फुगा, (६) निष्कासक नळी, (७) सिमेंट, (८) निरोधक, (९) कथिलाच्या लंबवर्तुळाकार स्पर्शक चकत्या.

विद्युत् दिवे

खंड १६

विद्युत् दोष

खंड १६
आ. १. धारित्राचे भाग : (१) विद्युत् अपारक पदार्थ, (२) व (४) बाहेर जोडावयाची टोके, (३) धातूच्या पट्ट्या.

विद्युत् धारित्र

खंड १६

विद्युत् नियंत्रण

खंड १६
आ. १. विद्युत् रोधक भट्टी : (१) रोधक, (२) तापवावयाचा पदार्थ भरलेली मूस, (३) तापमान मोजावयाचा तपयुग्म, (४) उच्चतापसह अस्तर, (५) भट्टीचे बांधकाम.

विद्युत् भट्टी

खंड १६
काही विद्युत् मंडले : (अ) एकसरी (आ) अनेकसरी (इ) मिश्र (ई) विद्युत् जालक (उ) युग्मित.

विद्युत् मंडल

खंड १६
विद्युत् मंडल खंडक

विद्युत् मंडल खंडक

खंड १६
आ. १. साधे विद्युत् मंडल : (१) जनित्र, (२) रोहित्र, (३) संगमदांडा, (४) वितरण तार, (५) विजेचा वापर करणारी साधने (प्रत्येक भागाची परिरक्षण व्यवस्था तुटक रेषेने दाखविली आहे).

विद्युत् मंडल परिरक्षण

खंड १६

विद्युत् मंडल परीक्षण

खंड १६

विद्युत् मोटर

खंड १६
भारतीय विद्युत मोटारगाड्या: लव्हबर्ड (निळ्या) व चॅरिअट (लाल)

विद्युत् मोटारगाडी

खंड १६

विद्युत् राशिमापक उपकरणे

खंड १६
आ. १. पाच विभागांचा चल रोधक : (१) विद्युत् प्रवाह अग्र, (२) स्थिर स्पर्शक अग्र, (३) चल स्पर्शक, (४) चल स्पर्शक फिरविण्याचा हस्तक, (५) रोधक गुंडाळ्या, (६) निरोधक फलक.

विद्युत् रोधक

खंड १६
आ. १. क्लीट पद्धत. चिनी मातीच्या दोन पट्ट्यांवमधून नेलेल्या दोन तारा : (१) खालची पट्टी, (२) वरची पट्टी.

विद्युत् वाहक तारकाम

खंड १६

विद्युत् वितरण पद्धति

खंड १६
आ. १. बहुपदरी गोल संवाहकांच्या टोकाची काही दृश्ये : (अ) १९-पदरी (आ) ७-पदरी (इ) ३७-पदरी.

विद्युत् संवाहक

खंड १६

विद्युत् सामग्री उद्योग

खंड १६
आ. १. विद्युत् स्पंद व त्याच्याशी निगडित संज्ञा

विद्युत् स्पंद तंत्रे

खंड १६

विद्युत् स्विच गिअर

खंड १६

विद्युत् स्विच फलक

खंड १६
आ. १. विविध प्रकारच्या विमानांची कमाल वेग व उंची यांची तुलना : (१) उभ्या दिशेत/ अल्प अंतरात आरोहण-अवतरण करणारे विमान, (२) हेलिकॉप्टर, (३) एकाच दट्ट्यायुक्त) एंजिनाचे विमान, (४) अनेक (दट्ट्यायुक्त) एंजिनांचे विमान, (५) अनेक (टर्वोप्रॉप) एंजिनांचे विमान, (६) व्यापारी वाहतुकीचे टर्बोझोत विमान, (७) लष्करी झोत विमान, (८) खूप उच्चतेचे टेहळणी झोत विमान. (९) स्वनातीत मालवाहू विमान.

विमान

खंड १६
विमानवाहू जहाजाचे भाग : (१) विमाने थांबवण्यासाठी व आरोहणासाठी असलेले क्षेत्र, (२) गलोलीसारखी यांत्रिकी क्षेपक प्रयुक्ती, (३) लिफ्ट (उच्चालक), (४) द्वीप, (५) रडार आकाशक, (६) अटक केबली, (७) अवतरण क्षेत्र, (८) विमानघरतळ.

विमानवाहू जहाज

खंड १६
आ. १. विमानाचे मुख्य भाग : (अ) वरून दिसणारे (आ) बाजूने दिसणारे (इ) समोरून दिसणारे विमान : (१) मुख्य पंख, (२) पंखाची अग्रेसर कड, (३) प्रचालक (पंखा), (४) प्रवासी कक्ष, (५) एंजिन, (६) एंजिनाचे कवच, (७) क्षैतिज स्थितीकरण, (८) उच्चालक (उचल फलक), (९) पंखपश्च पडद्या, (१०) वैमानिक कक्ष, (११) विमानाची काया, (१२) उदग्र स्थैर्य, (१३) पुच्छ-जोडणी, (१४) सुकाणू, (१५) चाकांसाठी कप्पा, (१६) मुख्य अवतरण यंत्रणा, (१७) नाकाड (नासिका) अवतरण यंत्रणा, (१८) अवतरण दिवे, (१९) पंखावरील झडपा.

विमानांचा अभिकल्प व रचना

खंड १६
आ. १. टर्बोजेट एंजिन : (१) संपीडकाचा स्थाणुक, (२) संपीडकाचा घूर्णक, (३) इंधन, (४) ज्वलन कोठी, (५) टरबाइन, (६) निष्कास प्रोथ, (७) टरबाइनाचा घूर्णक, (८) टरबाइनाचा स्थाणुक, (९) रेटा, (१०) संपीडक, (११) हवेचा मार्ग.

विमानाचे एंजिन

खंड १६
आ. १. वैमानिक कक्षातील किमान आवश्यक उपकरणे व नियंत्रक : (१) नियंत्रक चक्र, (२) घूर्णी दिक्‌सूचक, (३) वळण व अक्षीय भ्रमण कोनदर्शक, (४) घड्याळ, (५) हवासापेक्ष गतिदर्शक, (६) क्षितिजदर्शक, (७) उच्चतामापक, (८) उदग्र (उभ्या दिशेतील) गतिदर्शक, (९) चुंबकीय दिक्‌सूचक, (१०) रेडिओ ग्राही, (११) उजवा सुकाणू पायटा, (१२) डावा सुकाणू पायटा, (१३) एंजिन नियामक तरफ, (१४) फेरेगणक, (१५) मार्गनिर्देशक सामग्री.

विमानातील उपकरणे

खंड १६
आ. १. दूरध्वनीत होणारे विरूपण व अविरूपण : (१) श्रवणीय ऊर्जा, (२) विरूपणकारक, (३) विद्युत्‌ऊर्जा, (४) अविरूपणकारक.

विरूपण

खंड १६
आ १. बंद तोंडाच्या ध्वनिनलिकेचे अनुस्पंदन : (अ) f 1 या मूळ कंप्रतेला आणि l1 या तरंगलांबीला, (आ) f3 » 3f1 अधिस्वरित कंप्रतेला व l3 तरंगलांबीला : (१) बंद तोंड, (२) कणाचे शून्य स्थानांतर, (३) कणाचे कमाल स्थानांतर, (४) उघडे तोंड, (५) अनुदैर्घ्य स्थानांतर.

विवर अनुस्पंदक

खंड १६
विसरण

विसरण

खंड १६

वुल्फ, आर्थर

खंड १७
आ. १ . सर्वांत साधा फेरेगणक : (१) फेरेदर्शक तबकडी, (२) संपर्क बिंदू.

वेगमापक

खंड १७
जॉर्ज वेस्टिंगहाऊस

वेस्टिंगहाऊस, जॉर्ज

खंड १७

वैमानिकी

खंड १७

वैमानिकीय अभियांत्रिकी

खंड १७
जेम्स वॉट

वॉट, जेम्स

खंड १६
वॉशरांचे विविध प्रकार : (अ) साधा सपाट, (आ) स्प्रिंग वॉशर, (इ) दातेयुक्त, (ई) शंकूच्या आकाराचा.

वॉशर

खंड १६
सर फ्रँक व्हिटल

व्हिटल, सर फ्रँक

खंड १७
सर जोझेफ व्हिटवर्थ

व्हिटवर्थ, सर जोझेफ

खंड १७
आ. १. (अ) व्हिडिओ टेप रेकॉर्डरची रचना : (१) ताण रूळ (२) मार्गदर्शक खुंट्या (३) व्हिडिओ चक्र (४) मुद्रण शीर्ष (५) पुनर्वादन शीर्ष (६) पुसणारे शीर्ष (आ) दृक् फितीवरील संकेतांची मांडणी : (१) ध्वनिसंकेत (२) व्हिडिओ (दृक्) संकेत (३) कालनियंत्रक संकेत.

व्हिडिओ

खंड १७
स

संकलित मंडले

खंड १८

संक्रांतिविज्ञान

खंड १८

संघनक

खंड १८

संघनन

खंड १८

संदेशवहन

खंड १८
आ. १. संदेश पाठवावयाच्या प्रणालीची ठोकळा आकृती

संदेशवहन अभियांत्रिकी

खंड १८
संपीडक

संपीडक

खंड १८
संप्लवन

संप्लवन

खंड १८

समस्थितिकरण

खंड १८
समाक्ष केबलीचा छेद : (१) पॉलिएथिलीन वेष्टन, (२) ॲल्युमिनियम संरक्षक कवच, (३) उष्णता निरोधक पट्टी.

समाक्ष केबल

खंड १८

संयोजक

खंड १८
संरचना अभियांत्रिकी

संरचना अभियांत्रिकी

खंड १८
आ. १. त्रिकोणीकरण: ( अ ) त्रिकोणाकृतींचे जाळे ( आ ) त्रिकोणाकृतींची साखळी ( इ ) कर्णयुक्त चौकोनांची साखळी.

सर्वेक्षण

खंड १८
सल्फॉनीकरण

सल्फॉनीकरण

खंड १८
आ. १. साखळ्यांचेप्रकार : (१) दुव्याची साधी साखळी, (२) परिवलित दुव्याची साखळी, (३) थामी दुव्याची किंवा नांगर साखळी, (४) वियोजनी साखळी, (५) लाटे साखळी, (६) द्विदंतीपट्टीची आवाजमुक्त साखळी, (७) द्विदल आवाजमुक्त साखळी, (८) खीळ साखळी, (९) खंड साखळी.

साखळी व साखळी चालन

खंड १९
ॲक्रिलिक

सागरी निमज्जन साधने

खंड १९
आ. १. एक एंजिन असलेले प्लावक विमान

सागरी विमान

खंड १९

साधी यंत्रे

खंड १९

साबणीकरण

खंड १९

सायबरनेटिक्स

खंड १९

सार्वजनिक स्वच्छता व आरोग्य

खंड १९
आ. १. साधी ठिबक सिंचन पद्घती : (१) झडप, (२) पार्श्वप्रवाह प्रतिबंधक, (३) दाब नियंत्रक, (४) गाळणी, (५) नलिका, (६) ठिबक नलिका, (७) उत्सर्जक, (८) अंत्य टोपण.

सिंचन

खंड १९

सिंचाई

खंड १९
सिमेंट

सिमेंट

खंड १९

सीमेन्स घराणे

खंड १९

सुरक्षा गुणांक

खंड १९
आ. १. नमुनेदार सुरक्षा झडप : (१) आगम मार्ग, (२) निर्गम मार्ग, (३) तबकडी झडप, (४) आसन, (५) स्प्रिंग, (६) स्प्रिंग वॉशर, (७) झडप दांडा, (८) आसन पुंगळी, (९) तरफ दांडी.

सुरक्षा झडप व प्रयुक्ति

खंड १९

सूक्ष्म – इलेक्ट्रॉनिकी

खंड १९
आ. १. मॅग्नेट्रॉनाची अंतर्गत रचना : (१) ऋणाग्र, (२) तापक बंधस्थाने (अगे), (३) धनाग ठोकळा, (४) विवर अनुस्पंदक, (५) प्रदान युग्मक वेटोळे, (६) समाक्ष केबल.

सूक्ष्मतरंग

खंड १९

सूक्ष्मीकरण, इलेक्ट्रॉनीय मंडलांचे

खंड १९
सेलफोन

सेलफोन

खंड २०
विमानवेधी तोफेच्या दिशेचे सेवा-यंत्रणेमार्फत होणारे नियमन : (१) लक्ष्य विमान, (२) रडार शलाका, (३) परावर्तित संकेत, (४) रडार संच, (५) मार्गदर्शक, (६) नियंत्रक संकेत (तोफेची इष्ट स्थिती), (७) प्रमाद-अभिज्ञातक, (८) प्रमाद-संकेत (तोफेच्या स्थितीतील चूक), (९) विवर्धक, सेवा-चलित्र, (१०) विमानवेधी तोफ, (११) पुन:प्रदाय संकेत (तोफेची विद्यमान स्थिती), (१२) वेध घेण्याच्या वेळी असलेली लक्ष्य विमानाची इष्ट स्थिती.

सेवा – यंत्रणा

खंड २०
आ. १. सिलिकॉन pn प्रस्थानक सौर विद्युत् घटाच्या काटच्छेदाचे चित्र : (१) सूर्यापासून येणार्‍या प्रकाश ऊर्जेतील फोटॉन, (२) pn प्रस्थानक, (३) p - प्रकारचा सिलिकॉन फलक, (४) n - प्रकारचा सिलिकॉन फलक, (५) इलेक्ट्रॉनांचा प्रवाह, (६) भार. [ म्यूमी. = १०-३ मिमी. ]

सौर विद्युत् घट

खंड २०
आ. १. यंत्रभाग जोडण्याकरिता स्क्रूचा उपयोग

स्क्रू

खंड २०

स्टाइनमेट्स, चार्ल्स प्रोटिअस

खंड २०

स्टीव्हेन्सन ( स्टीफन्सन ), जॉर्ज

खंड २०
आकाशी कायको पूल (१९९८) : जपानमधील मुख्यभूमीवरील कोबे शहर आणि ॲवॅज बेटावरील आवाया शहर यांना जोडणारा झुलता पूल (लांबी ३,९११ मी. उंची २८२.८ मी.).

स्थापत्य अभियांत्रिकी

खंड २०
स्प्रिंगांचे प्रकार : (१) चपटी पट्टी स्प्रिंग, (२) मळसूत्री स्प्रिंग,(३) कुंडलित स्प्रिंग, (४) चकती स्प्रिंग.

स्प्रिंग

खंड २०

स्फटिकीकरण

खंड २०
स्वयंघूर्णी

स्वयंघूर्णी

खंड २०

स्वयंचल अभियांत्रिकी

खंड २०
आ. १. सुरी स्विच : (१) स्विच पाते (सुरी ), (२) बिजागरी जबडा, (३) खंडक जबडा, (४) तारांची अग्रे.

स्विच

खंड २०

स्विच गिअर

खंड २०
स्वॉन, सर जोसेफ विल्सन

स्वॉन, सर जोसेफ विल्सन

खंड २०