Skip to content
Open toolbar Accessibility Tools

Accessibility Tools

  • Increase TextIncrease Text
  • Decrease TextDecrease Text
  • GrayscaleGrayscale
  • High ContrastHigh Contrast
  • Negative ContrastNegative Contrast
  • Light BackgroundLight Background
  • Links UnderlineLinks Underline
  • Readable FontReadable Font
  • Reset Reset
Skip to content
मराठी विश्वकोश प्रथमावृत्ती
  • मराठी विश्वकोश (ज्ञानमंडळ)
  • मराठी विश्वकोश (खंड निहाय)
    • खंड : १ अंक ते आतुरचिकित्सा
    • खंड : २ आतुर निदान ते एप्स्टाइन,जेकब
    • खंड : ३ एबिंगहाऊस, हेरमान’ ते ‘किसांगानी’
    • खंड : ४ कीकट ते गाल्फिमिया ग्लॉका
    • खंड : ५ गाल्वा,एव्हारीस्त ते चेदि
    • खंड : ६ ‘चेन, सर एर्न्स्ट बोरिस’ ते ‘डोळा’
    • खंड : ७ ड्यूइसबुर्क ते धरणगाव
    • खंड : ८ ‘धरणे व बंधारे’ ते ‘न्वाकशॉट’
    • खंड : ९ पउमचरिउ – पेहलवी साहित्य
    • खंड : १० ‘पैकारा’ ते ‘बंदरे’
    • खंड : ११ बंदा ते ब्वेनस एअरीझ
    • खंड: १२ भंगुरतारा ते महाराष्ट्र राज्य
    • खंड : १३ महाराष्ट्र राज्य इलेक्ट्रॉनिकी विकास महामंडळ’ते ‘म्हैसूर संस्थान’
    • खंड : १४ यंग, एडवर्ड’ ते ‘रेयून्यों बेट
    • खंड : १५ रेल्वे ते वाद्य व वाद्यवर्गीकरण
    • खंड : १६ ‘वाद्यवृंद’ ते ‘विज्ञानशिक्षण’
    • खंड : १७ विज्ञानाचे तत्त्वज्ञान’ते शेक्सपिअर, विल्यम
    • खंड : १८ शेख अमर ते सह्याद्री
    • खंड : १९ सँगर, फ्रेडरिक ते सृष्टि व मानव
    • खंड : २० सेई-शोनागून ते ज्ञेयवाद
  • अकारविल्हे नोंदसूची
  • Toggle website search
Search this website
  • मराठी विश्वकोश (ज्ञानमंडळ)
  • मराठी विश्वकोश (खंड निहाय)
    • खंड : १ अंक ते आतुरचिकित्सा
    • खंड : २ आतुर निदान ते एप्स्टाइन,जेकब
    • खंड : ३ एबिंगहाऊस, हेरमान’ ते ‘किसांगानी’
    • खंड : ४ कीकट ते गाल्फिमिया ग्लॉका
    • खंड : ५ गाल्वा,एव्हारीस्त ते चेदि
    • खंड : ६ ‘चेन, सर एर्न्स्ट बोरिस’ ते ‘डोळा’
    • खंड : ७ ड्यूइसबुर्क ते धरणगाव
    • खंड : ८ ‘धरणे व बंधारे’ ते ‘न्वाकशॉट’
    • खंड : ९ पउमचरिउ – पेहलवी साहित्य
    • खंड : १० ‘पैकारा’ ते ‘बंदरे’
    • खंड : ११ बंदा ते ब्वेनस एअरीझ
    • खंड: १२ भंगुरतारा ते महाराष्ट्र राज्य
    • खंड : १३ महाराष्ट्र राज्य इलेक्ट्रॉनिकी विकास महामंडळ’ते ‘म्हैसूर संस्थान’
    • खंड : १४ यंग, एडवर्ड’ ते ‘रेयून्यों बेट
    • खंड : १५ रेल्वे ते वाद्य व वाद्यवर्गीकरण
    • खंड : १६ ‘वाद्यवृंद’ ते ‘विज्ञानशिक्षण’
    • खंड : १७ विज्ञानाचे तत्त्वज्ञान’ते शेक्सपिअर, विल्यम
    • खंड : १८ शेख अमर ते सह्याद्री
    • खंड : १९ सँगर, फ्रेडरिक ते सृष्टि व मानव
    • खंड : २० सेई-शोनागून ते ज्ञेयवाद
  • अकारविल्हे नोंदसूची

स्थापत्य अभियांत्रिकी

  1. अथ:>
  2. अभियांत्रिकी>
  3. स्थापत्य अभियांत्रिकी
  • सर्व नोंदी
  • आ
  • इ
  • क
  • ख
  • ग
  • ज
  • ट
  • त
  • ध
  • न
  • प
  • ब
  • भ
  • म
  • र
  • व
  • स
आ

आयफेल, आलेक्सांद्र ग्यूस्ताव्ह

खंड २
इ

इंग्‍लिस, सर क्लॉड कॅव्हेंडिश

खंड २
इमारती व घरे

इमारती व घरे

खंड २
क
काँक्रीट

काँक्रीट

खंड ३
आ. १. दाबमोचक : (१) कालव्याचा तळ, (२) अस्तर, (३) वर उघडणारी झडप, (४)जाड वाळू, (५) बारीक वाळू.

कालवे व देशांतर्गत जलमार्ग

खंड ३
आ. १. काटेरी तारेच्या कुंपणासाठी वापरण्यात येणारी सामग्री : (अ) विंचू, (आ) काटेरी तारांचे प्रकार, (इ) तार ताणणारा मळसूत्री आकडा.

कुंपणे व कवाडे

खंड ४
ख

खोसला, अयोध्यानाथ

खंड ४
ग
सांधमोड, चाल व जोड

गवंडीकाम

खंड ४

गोदी

खंड ५
ज
जमीन सुधारणा

जमीन सुधारणा

खंड ६
आ. १. नीमजवळील पाँ द्यू गार जलवाहिनी व तिच्या खालील जलसेतू (इ.स.पू. पहिले शतक) : (१) जलवाहिनी (कालवा), (२) जलसेतू.

जलवाहिनी

खंड ६
आ. १. जलस्थित्यंतर चक्र

जलविज्ञान

खंड ६
आ. १. दिवसाच्या निरनिराळ्या वेळेचा विद्युत् भार दाखविणारा आलेख : (क) कमाल, (स) सरासरी.

जलविद्युत् केंद्र

खंड ६
वर्षण व बाष्पीभवन यांच्यातील संतुलन

जलसंधारण

खंड ६
आ. १. जिन्याचे घटक : (१) जमीन, (२) पायसर, (३) चढ, (४) अंधारी, (५) नाकाड, (६) गराद, (७) आधाररूळ, (८) नैला, (९) झेप, (१०) रमणा, (११) पाटली.

जिने

खंड ६
ट

टेरझागी, कार्ल

खंड ६
त
आ. १. साधी भट्टी : (१) लोखंडी गजाची जाळी, (२) पत्र्याचे आवरण, (३) धुराड्याकडे वाट, (४) थंड हवा, (५) गरम हवा, (६) बाहेरची भिंत.

तापन पद्धति, इमारतीसाठी

खंड ७
ध
आ. १. यंत्राला रबराच्या तुकड्यांचा दिलेला आधार : (१) यंत्र, (२) रबराचे तुकडे, (३) गाडीच्या डब्याला जोडलेली यंत्राची बैठक.

धक्काशोषक

खंड ७
आ.१. धरणाची उंची व पाण्याचा साठा यांचा संबंध दर्शविणारा आलेख : (अ) आवश्यक असणारा साठा (आ) धरणाची उंची.

धरणे व बंधारे

खंड ८
न

नदी नियंत्रण

खंड ८
आ.१. नळकामाची हत्यारे : (अ) धातू कापण्याची पट्टी करवत (आ) चक्री कर्तक: (१) कर्तकी चकत्या (इ) कंगोरे तासण्याची तासणी (ई) साखळी शेगडा (उ) पेचपाटी : (१) मुद्रा, (२) नळ चटकन सोडविण्याची तरफ, (३) मार्गणकाचे समायोजन करणारी तरफ, (ऊ) नळपान्याचे दोन प्रकार : (१) ‘स्टीलसन’ नळपाना, (२) साखळीचा नळपाना.

नळकाम

खंड ८
प
आ. १ भारांचे प्रकार (वर्ग) :- (अ) ताण भार, (आ) संपीडक भार, (इ) कर्तन भार. (१-१) भार अक्ष, (२-२) भार कार्य प्रतल

पदार्थांचे बल

खंड ९
पाणीपुरवठा

पाणीपुरवठा

खंड ९
आ. १ खोदाई: (१) पहिला थर (२) दुसरा थर (३) तिसरा थर (४) भूपृष्ट

पाया

खंड ९
 आ. १. जलाशयाचा छेद : (१) धरण, (२) जलाशय, (अ) गाळ साठविण्याकरिता जलाशयात ठेवलेली जागा, (आ) पाण्याचा उपयुक्त साठा, (इ) पुराचे पाणी साठविण्याची जलाशयाची क्षमता, (ई) महत्तम पुराच्या वेळी जलाशयाची पाण्याची पातळी, (उ) जलाशयात साठविलेल्या पाण्याची पातळी, (ऊ) जलाशयातील पाण्याची निम्मतम पातळी (धरणाच्या उजवीकडे दिलेले आकडे मीटरमध्ये उंची दर्शवितात उंचीचे आकडे केवळ उदाहरणादाखल दिलेले आहेत आकृतीतील प्रमाण काही ठिकाणी मोठे करून दाखविलेले आहे).

पूर नियंत्रण

खंड ९
आ. १. इतिहासकालीन पूल रचना : (अ) आद्य स्वरूपाच्या पुलांचे प्रकार : (१)एकाच गाळ्याचा तुळई पूल, (२) अनेक गाळ्यांचा तुळई पूल, ३ अर्धबहाली (प्रक्षेपी तुळईचा पूल, (४) कमानी पूल, (५) निलंबी पूल (आ) लोंबत्या परिवाही पाळण्याचा पूल (इ) प्रक्षेप तुळई पद्धतीचा लाकडी पूल.

पूल

खंड ९
प्रातिनिधिक प्रणाली विकासातील विविध टप्पे दर्शविणारा आरेख

प्रणाली अभियांत्रिकी

खंड १०
ब
आ. १. समुद्रातील लाट : (१) तरंगशीर्ष, (२) तरंगद्रोणी, (३) तरंगलांबी, (४) तरंग-उंची, (५) आंदोलन मध्यावरील उंची, (६) आंदोलन मध्याखालील उंची, (७) आंदोलन मध्यरेषा, (८) स्थिर पाण्याची पातळी.

बंदरे

खंड १०
आ. २. चाकांचा ट्रॅक्टर

बांधकाम तंत्र

खंड ११
आ. ३. पोलादी संरचनेत वापरले जाणारे काही संयुक्त छेद : क-काप, स-सांधा, प-पोकळी.

बांधकाम, पोलादाचे

खंड ११
बांधकाम, लाकडाचे

बांधकाम, लाकडाचे

खंड ११

बांधकाम, हलक्या धातूंचे

खंड ११
आ. १. चिकणमातीचा पोकळ ठोकळा

बांधकामाची सामग्री

खंड ११
बोगदा

बोगदा

खंड ११
भ
आ. १. पावसाच्या पाण्याचा निचरा करण्याची पद्धत : (१) मलवाहिनी, (२) वायुरोधकाचे स्थान, (३) जाड काँक्रीट नळीचा तिरका जोड, (४) जाळी, (५) रस्त्याचा पृष्ठभाग, (६) कुंडी, (७) पावसाचे पाणी नेणारी नलिका, (८) काँक्रीटचे जाड वेष्टण.

भुयारी गटार

खंड १२
आ. १. भारतातील भूकंपप्रवण क्षेत्रे व त्यांचे क्षैतिज भूकंपीय गुणांक दर्शविणारा नकाशा

भूकंप – प्रतिरोधक बांधकाम

खंड १२
म
 आ. १. मृदेची घटकात्मक मांडणी

मृदा यामिकी

खंड १३
र

राव, कानुरू लक्ष्मण

खंड १४
व

वाहितमल

खंड १६
स

संयोजक

खंड १८
संरचना अभियांत्रिकी

संरचना अभियांत्रिकी

खंड १८
आ. १. त्रिकोणीकरण: ( अ ) त्रिकोणाकृतींचे जाळे ( आ ) त्रिकोणाकृतींची साखळी ( इ ) कर्णयुक्त चौकोनांची साखळी.

सर्वेक्षण

खंड १८

सार्वजनिक स्वच्छता व आरोग्य

खंड १९
आ. १. साधी ठिबक सिंचन पद्घती : (१) झडप, (२) पार्श्वप्रवाह प्रतिबंधक, (३) दाब नियंत्रक, (४) गाळणी, (५) नलिका, (६) ठिबक नलिका, (७) उत्सर्जक, (८) अंत्य टोपण.

सिंचन

खंड १९

सिंचाई

खंड १९
सिमेंट

सिमेंट

खंड १९
आकाशी कायको पूल (१९९८) : जपानमधील मुख्यभूमीवरील कोबे शहर आणि ॲवॅज बेटावरील आवाया शहर यांना जोडणारा झुलता पूल (लांबी ३,९११ मी. उंची २८२.८ मी.).

स्थापत्य अभियांत्रिकी

खंड २०

अर्थशास्त्र (566) अवर्गीकृत (2722) आयुर्वेद (83) इंग्रजी भा. सा. (223) इतिहास (669) इतिहास, जागतिक (203) इतिहास, भारतीय (338) उद्योग व व्यापार (333) उपयुक्त कला (102) कला सामान्य (88) कायदा (273) कीटकविज्ञान (84) कृषिविज्ञान (220) खगोलशास्त्र (290) खेळ (113) गणित (155) चित्रकला (77) तत्त्वज्ञान (261) धर्म (680) पुरातत्त्वविद्या (177) प्राणिविज्ञान (224) फ्रेंच भा. सा. (98) बंगाली भा. सा. (72) भाषाशास्त्र (94) भूगोल (3060) भूविज्ञान (490) भौतिकी (427) मराठी भा. सा. (269) मानवशास्त्र (297) मानवी वैद्यक (187) मानसशास्त्र (175) यांत्रिक अभियांत्रिकी (121) युद्धशास्त्र (233) यूरोपीय भा. सा. (114) रसायनशास्त्र (456) राज्यशास्त्र (494) वनस्पतिविज्ञान (1386) वातावरणविज्ञान (87) वास्तुकला (93) विद्युत् अभियांत्रिकी (69) शिक्षणशास्त्र (254) संगीत (208) संस्कृत भा. सा. (165) समाजशास्त्र (227) हिंदी भा. सा. (82)

  • 18,021,559 अभ्यागत

© मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ - सर्व हक्क राखीव | अनन्या मल्टीटेक प्रायवेट लिमिटेड द्वारा विकसित