वडा: या माशाचा समावेश स्कॅटोफॅगिडी कुलात होत असून त्याचे शास्त्रीय नाव स्कॅटोफॅगस आर्गस असे आहे. त्याचा प्रसार पूर्व आफ्रिका, अरबी समुद्र, हिंदी महासागर, बंगालचा उपसागर ते चीन व ऑस्ट्रेलियापर्यंत आहे. भक्ष्य मिळविण्यासाठी तो नदी मुखखाड्यांत प्रवेश करतो. तो कोठेही अगदी सर्रास आढळत नसला, करी मचूळ व गोड्या पाण्यात त्याचे अल्प प्रमाणाच संवर्धन करता येणे शक्य आहे. तो पापलेटासारखा उभा, चापट आकाराचा, लहान व नकट्या नाकाचा असतो. त्याचा रंग जांभळट असून पोटाकडे तो पांढरा होत जातो. शरीरावर मोठे गोल काळसर किंवा हिरवट ठिपके असतात. पाटीवर असे ठिपके असंख्य असतात व ते विविध आकार मानांचे व छटांचे असतात. पाठीवरील पहिला पर फिकट तपकिरी निळा असतो व त्यावर थोडेसे सूक्ष्म ठिपके असतात, तर पाठीवरील दुसरा पर पिवळसर असून त्याच्या अरांच्या (काट्यांच्या) मधला भाग थोडासा तपकिरी असतो. विशेषतः पाणवनस्पतींवर व पॉलिकीट प्राण्यांवर हा मासा आपली गुजराण करतो. त्याचे दात भक्कम असतात व खडकावरील शेवाळी तो दातांनी कुरतडून खातो. पूर्ण वाढलेला मोठा प्रौढ मासा ३० सेमी. लांब व १−१.५ किग्रॅ. वजनाचा असतो. याचा स्वाद ट्राउटसारखा असल्यामुळे याला भरपूर मागणी असते.
कुलकर्णी, चं. वि. जमदाडे, ज. वि.
“