अझांडे : मध्य आफ्रिकेतील सूदानी भाषा बोलणाऱ्‍यांपैकी प्रख्यात निग्रोवंशीय जमात. १९६५ च्या सुमारास सूदान व काँगो (सध्याचे झाईरे) प्रजासत्ताकांमध्ये या जमातीची अंदाजे साडेसात लक्ष वस्ती होती. पूर्वी हे लोक नरभक्षक होते. लोखंड, लाकूड व माती यांची भांडी बनविण्यात हे लोक निष्णात आहेत. अझांडे वांशिक दृष्ट्या मिश्र आहेत. अम्बोमू टोळी व त्यांनी जिंकलेल्या इतर बऱ्‍याच जमाती यांचे मिश्रण होऊन अझांडे जमात बनलेली आहे. त्यांच्यात बहुभार्याविवाह प्रचलित आहे. वधूमूल्य सर्वसाधारणतः २० भाले आहे यावरून त्यांच्या लढाऊ वृत्तीची कल्पना येते. मुलींचे विवाह लहान वयात होतात. सर्वसामान्य माणसे आपल्या कुळींत विवाह करीत नाहीत परंतु सामंत (नोबल्स) आपल्या सावत्र बहिणीशीही विवाह करतात. अझांडेंच्या धर्मात पूर्वजपूजेस महत्त्व आहे. या जमातीतील लोकांचा जादूटोण्यावर फार विश्वास आहे.
भागवत, दुर्गा
“