व्हिल्हेल्म्सहाफेन : जर्मनीच्या लोअर सॅक्सनी राज्यातील एक शहर व बंदर. लोकसंख्या ८९,८९२ (१९८९ अंदाज). जर्मनीच्या वायव्य भागात, उत्तर समुद्रातील याद (यादबूझन) उपसागराच्या पश्चिम किनाऱ्यावर एम्स – याद कालव्याच्या पूर्व मुखाशी हे शहर वसले आहे. सुरुवातीला हा प्रदेश ओल्डेनबर्ग राज्याचा एक भाग होता. नौसेना तळ उभारण्यासाठी प्रशियाने ओल्डेनबर्गकडून येथील काही जागा खरेदी केली आणि प्रशियन राजा पहिला व्हिल्हेल्म (विल्यम) याने या ठिकाणी नौसेना तळ व शहराची स्थापना केली (१८५३). त्याचेच नाव शहराला देण्यात आले (१९६९). ३० ऑक्टोबर १९१८ रोजी येथे खलाशांचे मोठे बंड झाले. १९३७ मध्ये लगतचे रस्ट्रिंगेन नगर व्हिल्हेल्म्सहाफेन शहरात समाविष्ट करण्यात येऊन ते पुन्हा ओल्डेनबर्ग राज्याला जोडण्यात आले. १९४५पर्यंत हे ओल्डेनबर्गमध्येच राहिले. प्रशियन नौसेनेचा (पुढे जर्मनीचा) प्रमुख नाविक तळ येथे होता. दुसऱ्या महायुद्धात दोस्त राष्ट्रांनी केलेल्या बाँबहल्यात शहराची तसेच नौसेना तळाची फार मोठी हानी झाली. १९४५ नंतर येथील नाविक तळाच्या उर्वरित सुविधाही काढून टाकण्यात आल्या. १९५६ मध्ये येथे पुन्हा नाविक तळ उभारण्यात आला. जर्मनीच्या एकीकरणापूर्वी हे शहर पश्चिम जर्मनीत होते.
चौधरी, वसंत